Friday, December 29, 2023
Maamulka Gobolka Banaadir oo ka shiray qorshe hawleedka sanadka 2024-ka
Guddoomiyaha Gobolka Banaadir Ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Yuusuf
Xuseen Jimcaale (Madaale) ayaa furay kulanka Wada-tashiga Qorshe Hawleedka
Maamulka Gobolka Banaadir iyo Dowladda Hoose ee Xamar ee sanadka 2024, oo ay
soo diyaariyeen Xafiiska Xoghayaha Guud ee Maamulka Gobolka Banaadir iyo
Dowladda Hoose ee Xamar.
Kulankaan ayaa lagu soo bandhigay Qorshayaasha u dagsan Maamulka Gobolka
Banaadir iyo Dowladda Hoose ee Xamar sanadka cusub ee 2024, iyadoona sidoo kale
lasoo bandhigay waxa ka qabsoomay Qorshihii 2023 iyo waxyaabaha aan qabsoomin.
Guddoomiyaha Gobolka Banaadir Ahna Duqa Magaalada Muqdisho Mudane Yuusuf
Xuseen Jimcaale (Madaale) oo kulanka ka hadlay ayaa sheegay in fulinta Hawlaha
hortabinta leh ee Qorshaha 2024 ay noqon doonto mid la iskula xisaabtami
doonno.
Madasha waxaa goobjoog ka ahaa Guddoomiye Ku-xigeenka Amniga iyo Siyaasadda
Gobolka Banaadir, Guddoomiye Ku-xigeenka Howlaha Guud ee Gobolka Banaadir,
Xoghayaha Guud, Agaasimeyaasha Guud, Guddoomiyeyaasha Degmooyinka iyo
Deegaannada Gobolka Banaadir, Agaasime waaxeedyada iyo La-taliyeyaal ka tirsan
Maamulka Gobolka Banaadir iyo Dowladda Hoose ee Xamar.
Thursday, December 28, 2023
Madaxweyne Xasan Sheekh oo ambabaxay dalka Djibouti
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya mudane Xasan Sheekh
Maxamuud, ayaa safar ugu ambabaxay magaalada Djibouti ee dalka Jamhuuriyadda
Djibouti.
Ujeedka socdaalka Madaxweynaha ayaa ah in la sii ambaqaado dadaalka
wadahadallka u dhexeeya DFS iyo Somaliland iyo xalinta colaadaha dalka ka
aloosan.
Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa waxaa wafdiga uu horkacayo ka mid ah
Wasiirka Arrimaha Gudaha ee DFS Mudane Axmed Macalin Fiqi, Wasiirka Ganacsiga
ee DFS Mudane Jibriil Cabdirashiid iyo Mudane Cabdikariim Xuseen Guuleed oo ah
Ergeyga Gaarka ah ee wadahadalada DFS iyo Somaliland.
Dowladda aanu walaalaha nahay ee Djibouti ayaa martigelineysa dadaaladan
socda, iyadoo dhanka Somaliland uu wadahadalka uga qeybgalayo Madaxweyne Muuse
Biixi Cabdi.
Wednesday, December 27, 2023
Madaxweyne Maxamuud iyo mucaaradka oo 5 arrin isku afgartay
Kulankii labaad ee madaxweyne Xasan Sheekh iyo mucaaradka ku dheriga ah
ayaa shalay ku qabsoomay magaalada Muqdisho.
Kulankaan ayaa daba socda kulankii Khamiistii lasoo dhaafay dhex-maray
madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud iyo siyaasiyiinta kala ah Shariif Sheekh
Axmed, Xasan Cali Kheyre, Cabdiraxmaan Cabdishakuur Warsame iyo Cabdiqaadir
Cosoble Cali.
Kulankii shalay ayaa labada dhinac ku gaareen dhowr is afgarad, wuxuuna
gebi ahaan daarna arrimaha dastuurka.
Sida laga soo xiganayo xubno kamid ah mucaaradka la kulmay madaxweynaha
waxay ku qanciyeen madaxweynaha in habka ansixinta dastuurka loo dhaafo
habraaca saxda ah gaar ahaan inuu codka qarsoodi noqdo.
Maalmihii tegay waxaa lagu eedeynayay dowladda inay diidan tahay inuu codka
qarsoodi noqdo oo ay taasi bedelkeeda gacan taag rabto, balse hadda mucaaradka
ayaa madaxweynaha ka codsaday in qarsoodiga loo dhaafo waxaana la sheegay in
madaxweynaha uu taas diidin.
Labada dhinac ayaa sidoo kale ku heshiiyay in howsha dastuurka aan la
bilaabin illaa inta ay ka dhaceyso doorashada madaxtinimada Puntland oo kadibna
laga caleemo saarayo hoggaamiyaha la dooran doono ee maamulkaas, oo ay Puntland
kusoo laabaneyso Golaha Wadatashiga Qaran. Markaas kadib ayaa la bilaabi doona
doodda arrimaha dastuurka.
Midda saddexaad ee dhinacyadu isla soo dhaweeyeen waa arrinta haykalka
dowladnimada. Madaxweyne Xasan Sheekh iyo afartaan siyaasi ayaa isla fahmay in
aan arrinta haylka dowladnimada dooddeeda la ballaariyo oo aan la dadajin,
loogana dooddo fagaarayaal waaweyn oo ay sidoo kale ku jiraan labada Aqal ee
Baarlamaanka Soomaaliya.
Inkasta oo uusan madaxweynaha sheegin inuu ka tanaasulay aragtidiisa
madaxweyne iyo madaxweyne ku-xigeen, haddana inay taasi ka dhalato dooddo
waaweyn oo dhex-mara siyaasiyiinta, sharci dejiyayaasha labada Aqal ee BFS,
aqoon-yahaanada iyo guud ahaan dadweynaha, iyada oo laga eegayo dhinacyo badan
lana waafajinayo duruufaha yaalla Soomaaliya, waa tallaabo muhiim ah.
Dhinacyada ayaa sidoo kale arki doona guddoonka labada Aqal ee Baarlamaanka
Soomaaliya oo sidoo kale lala wadaagi doono sida ugu haboon ee loo jiheyn karo
arrimaha dastuurka.
Nuuca doorashada ayaa la isla soo qaaday, waxaana lagu ballamay in
waqtigeeda laga wada-hadlo, iyada oo la qiimeynayo cawaaqibka ay leedahay in
dalka ka dhacdo doorasho qof iyo cod ah iyada oo ay ka maqan tahay Somaliland.
Dhinacyada waxay kale oo isla qaateen in la sii wado doodaha oo sidoo kale
lagu soo biiriyo siyaasiyiinta kale.
Dowladda hadda tallada haysa waxaa ka go’an in muddo xileedkan dhexdiisa la
dhameystiro oo laga saaro kumeel-gaarka.
Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa u muuqda siyaasi bisil oo ogol in wax
walba lagala doodo oo ay albaabadiisa furan yihiin, taasi oo marwalba dhalin
karta in dalka ku socdo dariiq siyaasad ahaan xasilloon.
Tuesday, December 26, 2023
Guddoomiyaha SoDMA oo Muqdisho ka daah-furay Shir looga hadlaayo dardargalinta iyo dib u eegista Howlaha Hay’adda
Guddoomiyaha Hay’adda Maareynta Musiibooyinka Qaranka Md. Maxamuud Macallim
ayaa maanta Magaalada Muqdisho waxa uu ka daah-furay shir looga hadlaayo
dardargalinta shaqada iyo Dib u eegista Howlaha SoDMA kaas oo socon doono muddo
Saddex cisho ah.
U jeedka shirkaan ayaa ah gorfeynta howlihii SoDMA u qabsoomay sanadkaan
sii dhammanaya ee 2023, in la helo qorsho siyaasadeed oo shaqada hay’adda lagu dardargalinayo,
daadajinta shaqada hay’adda,
waxaana goob joog ka ahaa shirkaan Guddoomiye ku xigeenka Hay’adda
Maareynta Dr Axmed Cabdi Aadan, Lataliyayaasha Hay’adda, agaasimayaasha
waaxyaha kala duwan iyo qaar ka mid ah howlwadeennada hay’adda.
Maalinta 1-aad ee shirkaan ayaa la soo bandhigay doodo looga hadlayey sida
ugu wanaagsan ee shaqada hay’adda loo dardargalin karo looguna hagaajin karo
howlaha sanadka cusub hay’adda u yaal.
Monday, December 25, 2023
Madaxa Hay’adda Maareynta Masiibooyinka Soomaaliya ayaa uga mahadceliyey Imaaraadka kaalmada deeqsinimada leh ee ay u fidiyeen dalkiisa
Guddoomiyaha Hay'adda Maareynta Musiibooyinka Qaranka Maxamuud Macallim
Cabdulle, ayaa maanta xarunta dhexe ee hay'adda SoDMA waxa uu ku qaabilay
Safiirka Dowladda Iskutagga Imaaraatka Carabta danjire Axmed Jumca Al-rumeysi.
Kulanka ayaa intii uu socday waxaa looga hadlay doorka Imaaraadka uu ka
qaadanayo sidii dowladda Soomaaliya iyo shacabka Soomaaliyeed ay uga hortagi
lahaayeen fatahaadaha baaxadda leh ee bilihii la soo dhaafay ku dhuftay
deegaanno badan oo dalka ka tirsan. Daadadku waxa ay barakiciyeen kumanaan
qof, waxa ay burburiyeen kaabayaashii dhaqaalaha, sidoo kale waxa hakad galiyay
maciishada.
Safiirka ayaa muujiyay sida ay u garab taagan yihiin shacabka Soomaaliyeed,
waxaana uu bogaadiyay dadaalka ay Hay’addu ugu jirto isku xirka gurmadkabini’aadantinimo. Sidoo kale waxa uu shaaca ka qaaday in Imaaraadku uu
kordhin doono taageerada ay ka geystaan gurmadka fatahaadaha iyo howlaha soo
kabashada, isla markaana ay ka qeyb qaadan doonaan dib u dhiska buundooyinka ay
burburiyeen daadadku ee magaalooyinka qaar.
Guddoomiyaha SoDMA oo kulan la qaatay Safiirka Imaaraatka Carabta
Guddoomiyaha Hay’adda ayaa uga mahad-celiyay Safiirka kaalmada deeqsinimada
iyo muddeysan ee ay Dowladda Imaaraadka Carabtu ku soo beegtay, wuxuuna ku
dheeraaday muhiimadda ay leedahay mashruuca dib-u-dhiska Buundada si loo soo celiyo
awoodii isu-socodka iyo is-gaarsiinta bulshada dhibaatadu saamaysay. Sidoo
kale, wuxuu sheegay inuu rajeynayo iskaashi iyo iskaashi dhexmara Soomaaliya
iyo Imaaraadka oo dhinacyo kala duwan leh.
Imaaraatka Carabta ayaa ka mid ah deeq bixiyayaasha iyo saaxiibada ugu
badan ee Soomaaliya ka taageera arrimaha bini’aadantinimada, horumarka iyo
amniga. Imaaraadku waxa uu sidoo kale si firfircoon uga qaybqaatay
dadaallada gobolka iyo kuwa caalamiga ah ee loogu talagalay horumarinta nabadda
iyo xasilloonida Soomaaliya.
Sunday, December 24, 2023
Xaalado adag oo xagga nolosha ah oo laga soo warinayo bulshada Degmada Ceelwaaq
Degmada Ceelwaq ee Gobalka Gedo oo ka mid ah degmooyinka ay sida ba’an u
saameeyeen daadadka xooggan ee ka dhashay El-nino, ayaa waxaa halkaas ka jirta
xaalad adag oo dhanka nolasho ah,
iyadoo wali gudaha xaafadaha degmadaas biyihii ku soo rogmaday ay
fadhiyaan, iyadoo laga cabsi qabo in ay ka dhashaan cudurada faafa.
Dhamaan dadkii shacabka ahaa ayaa ka barakacay gudaha degmada Ceelwaaq,
iyaga oo daadsan daafaha iyo tuuloyinka ku dhaw degmada.
Sawirro laga soo qaaday xafadaha Ceelwaaq ayaa waxaa lagu arkayaa biyo
xoogan oo magaalada dhex- fadhiya kuwaas oo midab koodu isbadalay ayna
adagtahay in la dhexmaro, waxaana sidoo kale duugmay Ceelashii biyaha iyo
Musqulihii dadka isticmaali jireen.
Goobahii Waxbaarshada, Caafimaadka iyo Cibaadada ayaa guud ahaan xiran,
waxaana sare u kac uu ku yimid Maciishada qaybaheeda kala duwan.
Saturday, December 23, 2023
Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa xaqiijinaya inay ka go’an tahay dhameystirka dastuurka iyo ka xoreynta dalka Al-shabaab
Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa Jimcihii sheegay inay ka go’an tahay
dhameystirka dastuurka iyo sidii dalka looga xoreyn lahaa maleeshiyada
Al-Shabaab.
Madaxweynaha ayaa sheegay in dastuurka oo soo socday tan iyo 2012-ka uu
yahay mid ka tarjumaya rabitaanka shacabka Soomaaliyeed, lana jaanqaadi kara
duruufaha isbedelaya.
Madaxweynaha ayaa intaa ku daray in dastuurka lagu wareejin doono hay’adaha
kala duwan ee bulshada si ay wadatashi iyo fikrad uga dhiibtaan, isagoo ballan
qaaday in dowladdu ay fududeyn doonto kobaceeda iyo horumarkeeda.
Sheekh Maxamuud ayaa ku booriyay shacabka Soomaaliyeed in ay u midoobaan
dagaalka ka dhanka ah Khawaarijta oo ah eray uu ugu yeeri jiray Al-Shabaab iyo
kooxaha kale ee xagjirka ah oo muddo toban sano ka badan dalka ka waday
dagaallo fool ka fool ah. .
Xasan Sheekh oo maanta si cad usoo bandhigay qorshihiisa wax ka bedelka
dastuurka
Madaxweynaha ayaa sheegay in caalamka oo dhan uu isha ku hayo horumarka ay
Soomaaliya ku tallaabsaneyso, isla markaana ciidamada dowladda oo gacan ka
helaya Midowga Afrika iyo saaxiibada kale ee caalamiga ah ay sii wadi doonaan
soo celinta deegaannada cusub ee Khawaarijta ilaa inta dalka oo dhan laga
helayo xor iyo nabad.
Sidoo kale, wuxuu ugu baaqay dagaalyahannada Al-shabaab inay ka tanaasulaan
colaadda, ayna cafis weydiistaan shacabka Soomaaliyeed, wuxuuna ku boorriyay
ajaanibta ka tirsan kooxdaas inay dib ugu laabtaan dalalkii ay ka yimaadeen,
taasoo muujinaysa inaysan jirin meel ay kaga sugan yihiin Soomaaliya.
Thursday, December 21, 2023
Ra’iisul Wasaare Xamsa oo la kulmay Madaxweynaha Jabuuti
Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Mudane Xamza Cabdi Barre ayaa maanta kulan la
qaatay Madaxweynaha Jamhuuriyada aan walaalaha nahay ee Jabuuti Mudane
Ismaaciil Cumar Geelle, kaasi oo uu si weyn ugu bogaadiyay Soomaaliya.
Kulanka Xamza iyo Geelle ayaa waxaa looga wada-hadlay xoojinta xiriirka
labada dal iyo iskaashiga dhinacyada amniga iyo dhaqaalaha.
Ra’iisul Wasaare Xamza ayaa dowladda iyo shacabka Jabuuti uga mahadceliyay
doorka ay ka qaataan dowlad dhiska iyo amniga Soomaaliya, xilliyadii kala
duwanaa ee la soo maray, isaga oo xusay in Jabuuti ay tahay walaal iyo saaxiib
muhiim ah oo ay Soomaaliya leedahay.
Mudane Geelle ayaa dhankiisa waxq uu dowladda Soomaaliya ugu hambalyeeyay
guulaha waaweyn ee ay ka soo hoysay muddada kooban.
Geelle ayaa si gaar ah u xusay guusha laga gaaray dagaalka ay dowladda iyo
shacabka kula jiraan Al-Shabaab, qaadista cuna-qabateynta hubka, ku biirista
suuqa ganacsiga Bariga Afrika iyo cafinta deyntii lagu lahaa Soomaaliya.
Soomaaliya ayaa sanadkan dhamaadka ah daba-yaaqadiisa gaartay guullo
waaweyn oo wax ku ool ah, taasi oo ay ugu dambeysay deyn cafinta oo lagu
dhawaaqay 13-kii bishaan, taasi oo Soomaaliya ku dareysa liiska dalalka aan
lagu laheyn wax deyn ah.
Wednesday, December 20, 2023
Safaaradda Shiinaha ayaa ku wareejisay 1 milyan oo doolar si loogu caawiyo dadka ay fatahaaduhu saameeyeen ee Soomaaliya
Guddoomiyaha Hay’adda SoDMA oo deeq lacageed ka guddoomay Safiirka Shiinaha
Safaaradda Shiinaha ee Soomaaliya ayaa maanta ku wareejisay dowladda Soomaaliya lacag dhan
hal milyan oo dollarka Mareykanka ah oo gargaar bani’aadanimo ah, si wax loogu
qabto dadka ay waxyeelada kasoo gaartay fatahaadaha ka dhacay Geeska Afrika.
Safiirka Shiinaha u fadhiya Soomaaliya Fei Shangchao ayaa sheegay in
gargaarkii ugu dambeeyay ee bini’aadantinimo ee ka yimid Beijing ay wax xoogaa
nasasho ah u keeni doonto dhibanayaasha fatahaadaha ka dhashay roobabka El
Nino.
“Markii daadadka ay ku dhufteen Soomaaliya, Shiinaha wuxuu ahaa waddankii
ugu horreeyay ee sanadkan soo gaaro Soomaaliya, durba waa markii afaraad oo
dowladda Shiinaha ay Soomaaliya soo gaarto xilliyada ay u baahan tahay, sida
aan wada ognahay taariikhda fog. saaxiibtinimadayada," ayuu yiri Fei.
Maxamuud Macalin Cabdulle oo ah Guddoomiyaha Hay’adda Maareynta
Musiibooyinka Soomaaliyeed ayaa uga mahadceliyey Shiinaha sida ay ugu soo
gurmadeen dadka ay saameeyeen fatahaaduhu. "Dowladda Shiinaha waxay
si toos ah u taageertaa Soomaaliya, gargaarku waa mid la taaban karo oo dadka
la gaarsiiyo."
Daadad ku dhuftay koonfurta iyo bartamaha Soomaaliya ayaa dilay in ka badan
100 qof, halka 1.7 milyan ay ku barakaceen, sida lagu sheegay tirakoobka
dowladda.
Tuesday, December 19, 2023
Ra’iisul Wasaaraha XFS oo Jabuuti ku daah-furay shirka sanadlaha ah ee Machadka Heritage
Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, mudane
Xamsa Cabdi Barre, ayaa magaalada Jabuuti ku daah-furay shirka sanadlaha ah ee
Machadka Heritage.
Mudane Xamsa Cabdi Barre ayaa ku bogaadiyey martigelinta dowladda Jabuuti
ee shirkan iyo Machadka Heritage oo soo qaban-qaabiyay, waxuuna sheegay in
shirka muhiimad wayn ugu fadhiya bulshada ku nool geeska Afrika.
Ra’iisul Wasaaraha XFS ayaa u rajeeyey doodaha shirka ee maalmaha soo socda
in wax wayn oo bulshada geeska Afrika wax tara ka soo baxaan, isagoo
ganacsatada Soomaaliyeed iyo reer Jabuuti ku ammaanay dhaqaale ku bixinta
nabadda dadka Soomaaliyeed.
Mudane Xamsa Cabdi Barre ayaa sidoo kale munaasabadda furitaanka ku soo
hadal qaaday dadaalkii madaxweynaha Jabuuti mudane Ismaaciil Cumar Geelle uu 24
sano ka hor u isaatagay ee dowlad dhiska Soomaaliya, isagoo bogaadiyey doorka
wanaagsan ee ciidanka Hiil walaal ee Jabuuti ku leeyihiin nabad ku soo
dabaalidda Soomaaliya.
Shirka ayaa sanadkan diiradda lagu saarayaa kobcinta dhaqanka nabadda
geeska taas oo saamayn u leh guud ahaan bulshooyinka gobolka gaar ahaan
bulshada Soomaaliyeed.
Monday, December 18, 2023
Ciidanka dowladda oo maanta si buuxda ula wareegay amniga guud ee Madaxtooyada Soomaaliya
Ciidamada xoogga dalka Soomaaliyeed ayaa maanta si rasmi ah ula wareegay
amniga guud ee madaxtooyada Soomaaliya oo 16 kii sano ee lasoo dhaafay ay
gacanta ku hayeen ciidanka nabad ilaalinta u jooga Soomaaliya ee ATMIS.
Wasiirka Wasaaradda Gaashaandhiga Xukuumadda Fedaraalka Soomaaliya
Cabduqaadir Maxamed Nuur ayaa sheegay in talaabadan ay hordhac u tahay qorshaha
ciidamada xoogga dalka ay kula wareegayaan amniga guud ee dalka.
"Amaanka madaxtooyada oo ay ku yaalaan xafiisyada madaxweynaha, Raysal
wasaaraha iyo Baarlamaanka waxaa maanta si rasmi ah ula wareegay ciidanka
xoogga dalka, taasi oo bilaw u ah in ciidamada dib u hantaan dhamaan amniga
dalka, mar hadii madaxtooyadii ciidanku la wareegeen inta kalana way la wareegi
doonaan sida ugu dhaw" ayuu yiri Wasiir Cabduqaadir Maxamed Nuur.
Ciidamada Nabad ilaalinta u jooga Soomaaliya ee ku howlgala magaca ATMIS
ayaa la sheegay iney si tartiib tartiib ah uga baxayaan dalka ilaa dhamaadka
sanadka soo socda ee 2024-ka, waxaana sidoo kale lagu wadaa in ilaa 3,000 oo
ATMIS ka tirsan in dhamaadka bishaan ay dalka ka baxaan.
Wasiir Cabdulqadir Maxamed Nuur ayaa sidoo kale sheegay in xarumaha kale ee
dowladda ay dhawaan sidoo kale la wareegi doonaan ciidanka dowladda Soomaaliya.
"Garoonka Aadan Cadde iyo dakadda weyn ee Muqdisho oo ah xarumaha ugu
weyn ee dowladda ayay wali sii joogi doonan ciidanka ATMIS, ayagana waan kala
wareegi doona" ayuu yiri Wasiirka Gaashaandhiga Cabduqaadir Maxamed Nuir.
Si kastaba ha ahaatee la wareegista ciidanka xoogga dalka Soomaaliyeed ee
xarunta Madaxtooyada Soomaaliya ayaa kusoo beegmeysa, iyadoo ciidanka ATMIS
lagu wado in dhamaadka sanadka soo socda gabi ahaanba isaga baxaan gudaha dalka
Soomaaliya.
Sunday, December 17, 2023
Wajiga labaad ee dhimista ciidanka ATMIS oo maanta si rasmi ah u bilaabatay
Wajiga 2-aad ee dhimista ciidamada Midowga Afrika ee nabad ilaalinta u
jooga Soomaaliya, ayaa maanta si rasmi ah u bilaabatay, wuxuuna socon doonaa
illaa 31 december ee sanadkan.
Sida uu farayo Qaraarka golaha ammaanka ee tirsigiisu yahay 2710, howlgalka
ATMIS ayaa la filayaa inuu 3,000 askari ka saaro Soomaaliya, laguna beddelo
ciidamada ammaanka Soomaaliya.
“ATMIS waxay higsaneysaa in mas’uuliyadda amniga loogu wareejiyo
Soomaalida, kobcinta lahaanshaha waara. Tallaabadan istaraatiijiga ah waxay
awood siinaysaa ciidamada Soomaaliya inay si madax-bannaan u ilaaliyaan nabadda
iyo ammaanka dalkooda gudihiisa.
Iyada oo lagu aaminayo mas'uuliyadaha amniga ciidamada maxalliga ah,
kala-guurka ayaa doonaya in la xoojiyo awoodda Soomaaliya si ay u ilaaliso
dadkeeda oo ay gacan uga geysato xasillooni waarta.” Howlgaka ATMIS ayaa sidaas
ku yiri hadal oo uu soo saaray.
Tallaabada ugu horraysay ayaa la sheegay inay ka bilaabanayso in ciidamada
ATMIS ay baneeyaan xarunta madaxtooyada, halkaas oo ay 16-kii sano ee lasoo
dhaafay gacanta ku hayeen.
Sida uu horey u sheegay La-taliyaha Amniga Qaranka, Xuseen Macallin, Xuseen
Macallin, Ciidamada Qalabka Sida ayaa si buuxda ula wareegaya mas’uuliyadda
amniga Xarunta Villa Somalia oo ay deggan yihiin Madaxweynaha iyo Ra’iisul
Wasaaraha.
Wareejinta amniga hay'adahan dowliga ah, oo markii hore udub dhexaad u ahaa
waajibaadka ATMIS, ayaa ah tallaabo muhiim ah oo loo qaaday geeddi-socodka
kala-guurka.
Tallaabadan ayaa la sheegay inay calaamad u noqon doonto dhamaadka 16 sano
oo ciidamada ATMIS Uganda ay ilaalinayeen Aqalka Madaxtooyada.
Saturday, December 16, 2023
Soomaaliya iyo Jarmalka oo kala saxiixday mashruuc cusub oo ku kacaayo in ka badan 17 Milyan oo dollar.
Dowladdaha Soomaaliya iyo Jarmalka ayaa Maanta magaalada Muqdisho ku kala
saxiixday heshiis dhaqaale oo gaaraya 19 Milyan oo doolarka Mareykanka ah oo
loogu talo galay dib usoo kabsashada ilaha dhaqaalaha iyo ganacsiga Soomaaliya.
Heshiiskaan oo la sheegay inuu soo socday ku dhawaad laba sano ayay Maanta
kala saxiixdeen hay’adda Gargaara oo ah laan ka mid ah Wasaaradda Maaliyadda
Soomaaliya oo taageerta ganacsiga, Bankigyada iyo Bankiga horumarinta
Jarmalka ee Germany (KFW).
Maal gelintaan ayaa la tilmaamay in xoogga lagu saari doonta ilaha kala
duwan ee wax soo saarka dalka, sida Beeraha, Xoolaha, kalluumeysiga, Tamarta,
Dalxiiska, Caafimaadka, Waxbarashada iyo Horumarinta dhallinyarada.
Waxaa goobjoog ka ahaa Munaasabadda heshiiska lagu kala sexiixday qaar ka
mid ah Agaasimyaasha guud ee Wasaaradda ee ay khuseyso, Madaxda sare ee
hay'adda Gargaara, Madaxda Bankiyada Somaaliyeed iyo Madaxda Horumarinta iyo
Iskaashiga Caalamiga ah ee Safaaradda dalka Jarmalka ee Soomaaliya.
Guddoomiyaha Hay’adda Gargaara Suleymaan Cabdi Ducaale ayaa kaga
mahadceliyay shacabka iyo dowladda Jarmalka taagerada ay la garab taagan yahiin
shacabka Soomaaliyeed.
Allena Kern oo ah Madaxa horumarinta iyo Iskaashiga Safaaradda wadanka
Jarmalka ee Soomaaliya ayaa sheegtay iney ku kalsoon tahay taageerada Gargaara
ay siiso ganacsiyada gaarka, iyadoona sidoo kale u balan qaaday taageera
buuxda.
Dalka Jarmalka ayaa ka mid yahay dalalka sida wayn u taageera dowladda
Fedaraalka Soomaaliya, islamarkaana ka caawiya dhinacyada, gargaarka,
horumarinta, farsamada ganacta, Caafimaadka, Waxbarashada iyo Amniga.
Thursday, December 14, 2023
Hay’adda lacagta adduunka ee IMF iyo Bangiga Adduunka ayaa ku heshiiyey in Soomaaliya laga dhaafo deymaha ku kacaya 4.5 bilyan oo doolar
Bangiga adduunka iyo IMF oo Soomaaliya ka cafiyay $4.5 bilyan oo deyn ah
Hay’adda lacagta adduunka ee IMF iyo Bangiga Adduunka ayaa ku heshiiyay in
Soomaaliya laga cafiyo 4.5 bilyan oo dollar oo deyn lagu lahaa Arbacadii kaddib
markii dalka Geeska Afrika uu soo gabagabeeyay sannado badan oo dib-u-habeyn
maaliyadeed ah oo uu ku sameeyay Hindisaha dalalka deymaha leh ee deymaha leh.
IMF iyo Bangiga Adduunka ayaa hindisahan bilaabay 1996 si ay u caawiyaan
dalalka ugu saboolsan adduunka si ay u gaadhaan joogtaynta deynta.
IMF iyo Bankiga Adduunka ayaa bayaan ay soo saareen ku sheegay in deyn
cafinta “ay fududeyn doonto helitaanka ilo dhaqaale oo dheeri ah oo muhiim ah
oo ka caawin doona Soomaaliya xoojinta dhaqaalaheeda, yareynta faqriga iyo kor
u qaadista shaqo abuurka.”
War saxaafadeedka ayaa intaas ku daray: "Kadib markii ay dhammaysteen
dalalka deymaha leh ee deymaha badan leh (HIPC), deynta dibadda ee Soomaaliya
waxay hoos uga dhacday 64 boqolkiiba GDP 2018 ilaa wax ka yar 6 boqolkiiba GDP
dhammaadka 2023."
Soomaaliya waa dalkii 37-aad ee dhameystira hannaanka HIPC, kaasoo soo
billowday 1996-kii.
Dowladda Soomaaliya ayaa soo dhaweysay deyn cafinta, Madaxweynaha Jamhuuriyadda
Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa shacabka Soomaaliyeed ugu hambalyeeyay guusha
taariikhiga ah ee uu dalka gaaray kadib markii laga cafiyay deymo caqabad ku
ahaa muddo dheer.
“Aad baan ugu faraxsanahay in aan bilownay howsha deyn cafinta, maantana waxaan
nasiib u yeeshay inaan istaago gebagebadii.” Madaxweynaha ayaa ku nuux-nuux
saday in dalka uu hadda awood u leeyahay inuu la macaamilo caalamka iyo
Hay’adaha maaliyadda ee dalka iyo bangiyada ayaa la aqoonsaday, iyadoo guushan
lagu tilmaamay fursad weyn.
Dhankiisa, Ra’iisul Wasaare Xamza Cabdi Barre ayaa ku tilmaamay wixii
dhacay guul taariikhi ah oo u soo hoyatay qaranka Soomaaliyeed, wuxuuna
caddeeyay in deymaha laga cafiyay ay ku timid dadaalkii badnaa ee ay qabteen
dowladihii dalka soo maray, isagoo caddeeyay in deyn cafinta ay horseedi doonto
horumar dhaqaale, soo jiidashada maalgashadayaasha. , gaaritaanka isku
filnaansho iyo horumarinta adeegyada Bulshada iyo abuurista rajo dhalinyarada
Soomaaliyeed.
Wasiirka Maaliyadda Xukuumadda Federaalka ah ee Soomaaliya, Biixi Caghi,
ayaa xusay in Soomaaliya laga cafiyay deymaha lagu leeyahay, wuxuuna yiri: “In
la arko Soomaaliya oo heer gabo gabo ah gaartay waxay la macno tahay guul
weyn. "Isla markaasna, sidoo kale waa mas'uuliyad weyn, sababtoo ah
Soomaaliya waa in ay cagaheeda isku taagto oo ay ilaaliso guulaha dib u
habeynta ah ee la gaaray sannadihii la soo dhaafay, korna loo qaado dakhliga
gudaha."
Wednesday, December 13, 2023
Madaxweyne Xasan Sheekh oo shir-gudoomiyay shirka amniga Soomaaliya ee New York
Madaxweyne Xasan Sheekh oo Xarunta QM ku guddoomiyay Shirka Amniga
Soomaaliya
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh
Maxamuud, ayaa maanta oo Talaado ah shir-gudoomiyay shirka amniga Soomaaliya ee
ka socda xarunta Qaramada Midoobay ee magaalada New York, iyadoo shirkaas lagu
soo bandhigay muhiimadda uu amniga Soomaaliya u leeyahay gobolka.
Kulankan oo ay soo qaban qaabiyeen 26 dowladood, Qaramada Midoobay,
Jaamacadda Carabta, Midowga Yurub iyo Midowga Afrika ayaa Madaxweynaha waxa uu
ku soo bandhigay waxyaabihii u qabsoomay qorshayaashii dowladdiisa ee ku aaddan
dib u dhiska ciidanka iyo xoreynta deegaannada ay gacanta ku hayaan
argagixisada. , Ahmiyadda iskaashiga amniga ee heer qaarad iyo heer caalami, ka
bixitaanka ciidamada AMISOM, iyo xasiloonida siyaasadda Soomaaliya.
Madaxweynaha ayaa yiri “ dhimista tirada ciidamada AMISOM ee hadda jirta
waxay cadeyn u tahay horumarka aan ka sameynay qorshaha lagu xaqiijinayo
Soomaaliya oo xasiloon oo leh adeegyo amni oo awood u leh inay si buuxda u
qaataan mas’uuliyadda amniga dalka”.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda ayaa u mahadceliyey dalalka xubnaha ka ah Golaha
Ammaanka ee Qaramada Midoobay ee taageeray in Soomaaliya laga qaado
cunaqabateynta hubka, haatanna ka taageeraya cafinta daymaha lagu leeyahay iyo
dhismaha ciidamada qalabka sida.
Madaxweynaha ayaa intaa ku daray: “Waxaan soo dhaweynayaa go’aanka
taariikhiga ah ee Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay uu ka qaatay
cunaqabateynta hubka ee saaran Soomaaliya. Tani waa guul muhiim ah oo u
soo hoyatay Soomaaliya, taasoo muujineysa horumarka ballaaran ee laga gaaray
habka loo maamulo hubka iyo rasaasta ciidamada, iyadoo go’aankan uu noo
ogolaanaya in si buuxda loo qalabeeyo ciidamada Qaranka.
Tuesday, December 12, 2023
Madaxweyne xasan Sheekh Maxamuud oo gaaray New York
Xasan Sheekh oo ka degay New York iyo qorshaha safarkiisa oo la shaaciyey
Dowladda Soomaaliya ayaa ku qabanaysa Xarunta Golaha loo dhanyahay ee
Qaramada Midoobey shir ku saabsan amniga Soomaaliya, dib u dhiska Ciidamada iyo
howlgallada Xoreynta.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh
Maxamuud ayaa goor dhaweyn soo gaaray magaalada New York ee dalka Maraykanka si
uu u guddoomiyo Shirkan.
Sida laga soo xigtay madaxtooyadda Soomaaliya, shirkan ayaa ujeedkiisu
yahay in laga doodo, isla markaana la dejiyo istaraatiijiyad lagu horumarinayo
amniga iyo xasilloonida Soomaaliya, loogana hortagayo caqabadaha amni ee dalka
ka jira, iyadoo diiradda lagu saarayo khatarta Al-Shabaab.
Shirkan waxaa ka soo qeyb-galaya 26 dal, Qaramada Midoobey, Jaamacadda
Carabta, Midowga Yurub iyo kan Afrika, waxaana lagu hadlayaa ajandeyaashan;
1- Horumarka iyo Caqabadaha ka jira Laamaha Amniga Soomaaliya.
2-Qorshaha Horumarinta Amniga Soomaaliya.
3-Taageerada Caalamiga ah ee Soomaaliya ee Amniga iyo Horumarka.
Dowladda ayaa dhawaan laga qaaday cunaqabateentii hubka,
waxaana soo socda guulo kale oo waaweyn oo deyn cafinta ay ku jirto.
Sanadkaan inta uusan dhamaan waxaa lagu wadaa in Soomaaliya
uu caalamku ka cafiyo deymihii uu ku yeeshay waayihii burburka.
Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa markii uu ka qeyb galo shirkaan
looga hadlayo amniga Soomaaliya ee New York ka dhacaya ayaa sidoo kale ka qeyb
geli doona shirka deyn cafinta Soomaaliya.
Monday, December 11, 2023
SODMA oo shaacisay inay dhaqaale la’aan soo food saartay oo uga sii dareysa…
Hay’adda Maareynta Musiibooyinka Qaranka ayaa markii ugu horeysay shaacisay
in dhaqaale la’aan hayso, xilli dalka ay ka taagan tahay xaalad ka dhalatay
roobabka iyo daadadka El-Niño.
Agaasimaha xarunta howl-gallada gurmadka deg-degga ee hay’adda SODMA oo
shir jaraa’id ku qabtay Muqdisho ayaa sheegay in hay’adda ay hayso raashin
badan kuwa kalana u soo socdan balse aysan haysan dhaqaalo ay gobollada dalka
ku gaarsiiyan.
Xasan Cabdulqaadir Ciise ayaa sidoo kale waxa uu sheegay in ay kordheen
qasaraha ka dhashay roobabka iyo daadadka El-Niño.
“Waxaa inoo soo socda raashino badan, runtii beesha caalamka indhahooda waa
nagu soo jeesteen oo gargaar badan ayay noo fidinayaan, laakiin waxaa meesha ka
maqan dhaqaalihii ama miisaaniyadii lagu maareyn lahaa howlahaas oo dhan,” ayuu
yiri.
Sidoo kale waxa uu intaas kusii daray “Hay’adda SODMA kaligeed ma kaafiso,
oo awoodeeda ma lahan, waxaan usoo jeedinayna in bulshada Soomaaliyeed ay garab
istaagaan hay’adda maareynta musiibooyinka.”
SODMA ayaa ka dalbatay dowladda dhexe iyo xafiisyada madaxda sare ee dalka
inay sii laba jibaaran garab istaagooda hay’adda, si gargaarka loo gaarsiiyo
dadka sida aadka ah ugu baahan.
“Waxaan oo raashin ah dhamaan inoo imaadan waxay nooga filan yihiin
siddeeda billood ee soo socota aan iskaga filnanaano raashin dadkaas gaarsiino,
oo sida ugu dhaqsaha badan ula gaarno dadkaasi baahida deg-dega ah hayso.”
Ugu dambeyntiina waxa uu walaac ka muujiyay in cudurada faafa ka dilaacan
deegaanada ay saameynta xooggan ku yeesheen roobabka iyo daadadka El-Niño,
isaga oo uu xusay in ay ka shaqeynayaan sidii daawooyin loo gaarsiin lahaa,
ayada oo la kaashanayo dowladda federaalka, gaar ahaan wasaarada caafimaadka.
Si kastaba, arrimahan ayaa imanaya, xilli ay si guud marba marka ka
dambeysa sii kordheyso xaaladda adag ee ka dhalatay roobabka daadadka wata iyo
fatahaadaha ku dhuftay gudaha dalka, ayada oo tirada dhimashada ay gaartay
illaa 120 ruux.
Sunday, December 10, 2023
Tirada dadka ku dhintay daadadka iyo fatahaada Wabiyada Jubba iyo Shabeelle oo korortay
Guddoomiyaha hay'adda Maareeynta iyo Masiibooyinka Qaranka Soomaaliyeed ee
SODMA Maxamuud Macalin Cabdulle ayaa sheegay iney gaartay tirada dadka dhintay
daadadka ka dhashay roobabka iyo fatahaada wabiyada Jubba iyo Shabeelle 120
ruux.
Guddoomiyaha SODMA ayaa sidoo kale sheegay in dadka ugu badan ay ku
dhinteen gobolada Baay, Gedo iyo Jubbada Hoose.
"Daadadka iyo fatahaadaha inta aan diiwan galinay dhimashada waa 120
ruux oo ah guud ahaan gobolada dalka, haba ugu sii badnaadaan gobolada Baay,
Gedo iyo Jubbooyinka, dadka dhintay waxaa ku jiray dhowr iyo toban ruux oo doon
la gadoontay iyagoo ka cararaya kooxda Al-shabaab" ayuu yiri guddoomiyaha
hay'adda SODMA Maxamuud Macalin Cabdulle.
Wuxuu sidoo kale tilmaamay guddoomiyaha iney ku adkaatay in deegaanada qaar
ay gaarsiiyaan gargaar, kadib markii garoomada diyaaradaha intooda badan ay ku
xirmeen daadadka ka dhashay roobabka.
Si kastaba ha ahaatee dhibaatooyinka ka dhashay daadadka iyo fatahaadaha
ayaa wali ka taagan magaalooyin badan oo ku yaala gobolada dalka, haba ugu sii
darnaadaan Baledweyne, Buulaburte iyo Jalalaqsi ee gobolka Hiiraan.
Saturday, December 9, 2023
Madaxweynaha JFS oo gaaray dalka Jabuuti
Madaxweynaha dowladda federaalka Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh Maxamuud
iyo wafdi uu hoggaaminayo ayaa xalay gaaray dalka Jabuuti.
Madaxweyne Xasan iyo wafdigiisa ayaa waxaa garoonka diyaaradaha ee
caasimada Jabuuti kusoo dhaweeyay mas’uuliyiin sar sare oo ka tirsan dowladda
Jamhuuriyadda Jabuuti.
Ujeedka safarka madaxweynaha ayaa la xiriira ka qayb-galka kulanka
41-aad ee aan caadiga ahayn ee Madaxda Urur goboleedka IGAD, sida ay shaaca ka
qaaday Villa Soomaaliya.
Shirkan ayaa looga hadli doono xaaladda guud ee gobolka, ayada oo la filayo
in madaxweynuhu uu khudbad xasaasi ah ka jeediyo shirweynaha Jabuuti.
Xasan Sheekh ayaa khudbadiisa diiradda ku saari doono arrimo ay ka mid
yihiin dagaalka Al-Shabaab iyo xaaladaha bani’aadanimo ee ka jira dalka.
Sidoo kale waxa uu madaxweynuhu kulamo gaar gaar ah la qaadan doonaan
madaxda dalka Jabuuti iyo kuwa kale ee kasoo qayb-galayo kulanka 41-aad ee aan
caadiga ahayn ee Madaxda Urur goboleedka IGAD.
Jabuuti oo xiriir wanaagsan iyo walaaltinimo ay kala dhexeyso Soomaaliya
ayaa waxaa marar badan booqashooyin ku tegay madaxweyne Xasan Sheekh oo
wadahadallo la soo yeeshay dhiggiisa Ismaaciil Cumar Geelle.
Si kastaba, madaxweynaha dowladda Soomaaliya ayaa maalmo kahor kasoo
laabtay safar uu ku tegay dalka Imaaraadka Carabta oo uu uga soo qayb-galay
shirka COP28 oo looga hadlayay isbeddalka cimilada adduunka.
Thursday, December 7, 2023
Soomaaliya ayaa u mahadcelineysa dalalkii ku taageeray qaadista cunaqabateynta hubka
Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa si weyn ugu mahadceliyey dalalkii
taageeray go’aankii taariikhiga ahaa ee Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay uu
kaga qaaday Soomaaliya cunaqabateynta hubka ee saarneyd muddo ka badan 32 sano.
Madaxweynaha ayaa khudbad ka jeediyay munaasabad loo qabtay guushan
taariikhiga ah, waxaana ka soo qeyb galay Ra’iisul Wasaare Xamza Cabdi Barre
iyo mas’uuliyiin isugu jira Soomaali iyo Ajaanib, isagoo ku bogaadiyay
taageerada joogtada ah ee ay dowladda iyo shacabka Soomaaliyeed u muujiyeen
halgankii dheeraa ee ay u soo galeen sidii loo gaari lahaa yoolkaas muhiimka
ah. guul.
Wuxuu carabka ku adkeeyay muhiimadda weyn ee go’aankan uu u leeyahay sidii
Soomaaliya looga xoreyn lahaa argagixisada, wuxuuna soo bandhigay qorshaha
dowladda ee ah in si mas’uuliyad ku jirto loo maareeyo hubka.
Xasan: Dunida si aysan uga qoomameyn go’ankii taariikhiga ahaa
Guushaan waxay cadeyn u tahay dadaalka wadajirka ah ee shacabka
Soomaaliyeed iyo beesha caalamka," ayuu yiri Madaxweyne Maxamuud oo yiri:
"Waxaan si aad ah ugu mahadcelineynaa dhammaan dowladihii na garab
istaagay intii aan ku guda jirnay safarkan adag." Taageeradooda hagar
la’aanta ah ayaa wax weyn ka tari lahayd in aan ku soo dhawaado nabad iyo
xasillooni waarta oo Soomaaliya ka dhalata.
Madaxweynaha ayaa sidoo kale bogaadiyay madaxda iyo hay’adaha dadaalka
badan ee ku jira dowladda Soomaaliya oo kaalin mug leh ka qaatay xaqiijinta
guushan taariikhiga ah. Wuxuu ku celceliyay in dowladdu ay si buuxda uga
go’an tahay xaqiijinta in si mas’uuliyad leh loo adeegsado hubka iyo codsigooda
gaarka ah ee lagu xoreynayo dalka iyo difaaca qaranka.
Wednesday, December 6, 2023
Madaxweynaha JFS oo dalka dib ugu soo laabtay
Madaxweyne Xasan Sheekh oo dalka dib ugu soo laabtay ka dib markii uu ka
soo qeyb galay shirkii is bedelka cimilada ee Imaaraadka
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya mudane Xasan Sheekh
Maxamuud, ayaa dalka dib ugu soo laabtay kaddib shirkii caalamiga ahaa ee
isbeddelka cimilada (COP28) oo uu kaga qeyb-galay dalka Isutagga ImaaraatkaCarabta.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda ayaa kulammo gaar gaar ah la qaatay Madaxda iyo
Hay’adaha caalamiga ah ee ka soo qeyb-galay shirkaas, kuwaas oo uu kala hadlay
saameynta xooggan ee isbeddelka cimilada oo dalkeennu uu safka hore kaga jiro
dalalka ay dhibaatada ugu badan ay ka soo gaartay.
Madaxweynaha ayaa inta uu ku sugnaa Dubai waxa uu dadaal ku bixiyey in
taageero iyo garab istaag loo helo howlaha gurmadka iyo samata-bixinta dadka
Soomaaliyeed ee ku barakacay daadadka ka dhashay fatahaadda El-neno, isagoo soo
bandhigay baaxadda dhibaatada ka dhalatay iyo tallaabooyinka ay qaadday
dowladdu.
Tuesday, December 5, 2023
Wasiirka Caafimadka oo magaalada Dubai uga qeyb galay shir ay soo qabanqaabisay WHO
Wasiirka Wasaaradda Caafimaad Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Dr.
Cali Xaaji Aadam ayaa maanta ka qaybgalay kulan gaar ah oo ku saabsanaa sidii
loo abuuri lahaa xalka waara ee la xiriira isbadalka climilada.
kulanka ayaa looga hadlay xoojinta nidaamka Caafimaadka waxaana soo
qabanqaabisay Hey’adda Caafimaadka Adduunka iyo Hey’adda Maraynta howlaha
(UNOPS) waxa uuna qeyb ka ahaa kulan waynaha isbadalka cimilada (COP28) ee ka
socda magalaadda Dubai.
Wasiira Wasaaradda Caafimaadka iyo Daryeelka Bulshadda ee XFS Dr. Cali
Xaaji Aadam ayaa qayb ka ahaa kulanka gaarka ahaa ee ay kasoo qayb galeen
Wasiirada Caafimaadka ee wadamada kala ah Pakistan, Yemen iyo Masar sidoo kale
kulanka waxaa qayb ka ahaa Agaasimaha Guud ee hey’adda UNOPS.
Kulanka ayuu Wasiirka Caafimaadka Soomaaliya ka jeediyey khudbad taariikhi
ah taasoo taabanaysay sida loo abuuri lahaa habka isku xiran ee isbadalka
cimilada iyo Caafimaadka ee xalka waara, waxa ayna Soomaaliya qayb ka tahay
isbahaysi cusub oo arrimahaas xoogga saaraayo loona yaqaano Alliance for
Transformative Acton on Climate and Health ( ATACH).
Waxa uuna ku soo gunaanaday Wasiirka Caafimaadka sida ay Soomaaliya hadda u
wajahaysa isbadalka cimilada oo bilow ka hore ay ka soo baxday abaaro,
islamarkaana bilaabatay Fatahaada ( El NiNo),
Sidoo kale Wasiirka ayaa carabka ku adkeeyey guulaha ay Soomaaliya ka
gaartay hirgelinta nidaamka cadceeda tamarta loogu helo ( Solar Energy Systems)
kaasoo ilaa iyo hadda laga hirgeliyey qeybo ka mid ah Isbitaalada Gobolada iyo
Degmooyinka ku yaalo dalka, iyadoo ay jiraaan qorshe dhamaystiran oo ku wajahan
sidii loo dhamaystiri lahaa xarumaha Caafimaadka ee dalka oo dhan.
Monday, December 4, 2023
Bangiga Adduunka ayaa rajaynaya in dhaqaalaha Soomaaliya uu kordho 3.8% sanadka 2025-ka
Dhaqaalaha Soomaaliya ayaa muujiyay adkeysi marka loo eego warbixintii
sideedaad ee dhaqaalaha Soomaaliya oo uu soo saaray Bangiga Adduunka inkastoo
ay soo food saartay abaar daba dheeraatay 2020 ilaa 2023.
Warbixintu waxa ay tilmaantay in abaarta oo si weyn u saamaysay
wax-soo-saarka beeraha iyo dhoofinta, ay keentay in dadku u hayaamaan cunto iyo
biyo, taasoo keentay in kobaca wax-soo-saarka dalka hoos u dhaco 2.4% 2022,
taasoo hoos uga dhacday 3.3% sannadkii hore.
Si kastaba ha ahaatee, saadaasha ayaa tilmaamaysa kororka kobaca GDP ilaa
3.1% sanadka 2023, iyada oo ay suurtogal tahay in ay kor u kacdo 3.8% marka la
gaaro 2025. Aragtida togan waxaa loo aaneynayaa hirgelinta dib u habeynta hoos
timaada Hindisaha HIPC, kaas oo la filayo in uu horseedo horumar yar. dakhliga
qofkasta.
Christina Svensson, Agaasimaha Xafiiska Bangiga Adduunka ee Soomaaliya,
ayaa carrabka ku adkeysay muhiimadda ay leedahay dib u habeynta socota si loo
gaaro kobac waara. Waxay tiri, "Gaadhida dhamaystirka dalalka deymaha
leh ee deymaha badan leh (HIPC) waa udub dhexaadka Soomaaliya, maadaama ay kor
u qaadayso kalsoonida maalgashadayaasha waxayna u baahan tahay dadaal joogto ah
oo lagu abuurayo jawi suurtagelinaya maalgashi shisheeye."
Warbixinta ayaa sidoo kale diiradda lagu saaray
muhiimadda ay maamulka biyuhu u leeyihiin istaraatiijiyadda horumarinta
Soomaaliya, iyadoo si hufan loo maamulo kheyraadka biyaha ay muhiim u tahay
yareynta saameynta kala duwanaanshaha cimilada iyo in la gaaro xasillooni
dhaqaale, sida ay tilmaantay Chantal Ritchie oo ah khabiir sare oo dhanka
biyaha ah. saadka iyo fayadhowrka ee Bangiga Adduunka.
Dhaqaalaha guud ee Soomaaliya ayaa horumaray, iyadoo dakhliga gudaha uu kor
u dhaafey heerarkii kahor-coronavirus tan iyo 2022. Korodhkan ayaa oggolaaday
in wax laga beddelo kharashaadka dowladda ee dhinaca daryeelka bulshada iyo
deeqaha gobollada. Stella Ilieva, oo ah Dhaqaale sare oo Baanka Adduunka
ah, ayaa ku nuuxnuuxsatay in dib-u-habaynta dhaqaalaha iyo maalgashiga
raasamaalka dadku ay muhiim u yihiin soo jiidashada maalgashiga tooska ah ee
shisheeye iyo kor u qaadista kobaca wax soo saarka dhaqaalaha.
Sunday, December 3, 2023
Hay’adda SoDMA oo labo Doon kala wareegtay Hay’adda Zamzam foundation iyo Bankiga IBS
Hey’adda Maareynta Musiiboyinka Qaranka ayaa maanta 2- Doonyood waxa ay
kala wareegtay Hey’adda Zamzam Foundation iyo Bankiga IBS.
Guddoomiye ku xigeenka Hey’adda SoDMA Mudane Dr Axmed Cabdi Aadan ayaa
munaasabad kooban oo ka dhacday xarunta howlgalada gurmadka deg-degga ah ee
NEOC waxa uu hey’adda Zamzam kala wareegay Doon nuuca dheereysa ah, taas oo uga
qaybqadanayaan gurmadka socda ee lagu badbaadinayo shacabka Soomaaliyeed ee
iskugu darsoomeen daadadka El-Niño iyo fatahaadaha Wabbiyada.
Dhinaca kale Agaasimaha waaxda Cafimaadka Hey’adda SoDMA Dr Cabdullaahi
Muuse Axmed ayaa isna waxa uu Doon nuuca la buufiya ah kala wareegay Bankiga
IBS.
Hey’adda Maareynta Musiiboyinka Qaranka ayaa u mahadcelisay Hey’adda Zamzam
Foundation iyo Bankiga IBS, waxaana hey’adda ka go’an in doonyahaan si dhaqsi
leh ay u gaarsiiso magaaloyinka xaaladaha adag ay ka jiraan.
Saturday, December 2, 2023
Madaxweyne Xasan Sheekh oo khudbad ka jeediyay shirka caalamiga ah ee isbedelka cimilada ee lagu qabtay dalka Imaaraadka
Madaxweyne Xasan Sheekh "Soomaaliya waxay safka hore kaga jirtaa
dalalka ay sida tooska ah u saameysay arrinta isbeddelka Cimilada"
Madaxweynaha dowladda fedaraalka Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa
khudbad xasaasi ah ka jeediyay shirka Caalamiga ah ee isbadalka Cimilada
(COP28) oo lagu qabtay magaalada Dubai ee dalka Imaaraadka Carabta.
Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa khudbadiisa kusoo bandhigay baaxada saameynta
xoogan ay Soomaaliya ku yeelatay isbadalka Cimilada, isagoona xusay in daadadka
ka dhashay roobabka Elnino iney ku dhinteen dad gaaray 120 ruux, islamarkaana
ay ku barakaceen in ka badan hal Milyan oo ruux.
Wuxuu sidoo kale sheegay madaxweynaha in xaaladaani ay soo korortay, iyadoo
dowladda fedaraalka ay dagaal xoogan kula jirtay kooxda Al-shabaab sidoo dalka
uga ciribtiri lahaa.
isbedalka cimilada oo dhibaatooyin badan u geestey dalka
“Soomaaliya waxay safka hore kaga jirtaa dalalka ay sida tooska ah u saameysa
arrinta isbeddelka cimilada, waxaana tusaale u ah dadkeenna haatan la tacaalaya
daadadka ka dhashay duufaanta El-nino waa kuwii kal hore ka soo gudbay abaartii
ku habsatay dalka" ayuu yiri madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud.
Madaxweynaha ayaa sidoo kale tilmaamay in Soomaaliya ay haatan wajheyso xaalado
adag oo ka dhashay isbadalka Cimilada, islamarkaana dowladiisa ay ka go'an
tahay marwalba la tacaalista caqabad kasta oo xal loogu raadinayo dhibaatada
isbadelka Cimilada.
Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa sidoo kale khudbadiisa ku dhaliilay
hannaanka caalamiga ah ee ka hortagga saameynta isbedelka cimilada sii
xumaaneysa ee dunida, isagoona ku dooday in dalalka Afrika aan si mug leh looga
qeyb gelin qorshaha xallinta dhibaatadan, wuxuuna ugu baaqay dalalka warshadleyda
ah iney gutaan masuuliyadda ka saaran arrinkaas, si loo xaqiijiyo duni ku
habboon nolasha.
Thursday, November 30, 2023
Imaaraadka Carabta oo gargaar deg deg ah ku taageeray dadka ay saameeyeen fatahaadaha Soomaaliya
Imaaraatka Carabta oo
garabkeeda bini’aadantinimo u adeegsaneysa Hay’adda Bisha Cas ayaa u gurmaday
dadkii ku waxyeeloobay fatahaadaha Soomaaliya, waxaana ay gaarsiiyeen gargaar
cunto oo deg deg ah
Hay’adda Bisha Cas ee Imaaraatka Carabta ayaa xoojisay dadaallada
bini’aadantinimo ee lagu taageerayo dadka ay saameeyeen fatahaadaha Wabiga
Shabeelle ee ku dhuftay degmada Beledweyne ee xarunta gobolka Shabeellaha Hoose
, iyadoo lala kaashanayo maamulada awooda u leh ee gobolka.
Gargaarkan oo ay soo dhiibtay dowladda Imaaraadka Carabta oo la soo
marsiiyay xafiiska ay ku leeyihiin magaalada Muqdisho, ayaa isugu jiray
raashiin fara badan iyo baahiyo kale oo loo baahnaa.
Hay’addu waxay xaqiijisay in gargaarkani uu ku yimid qaab-dhismeedkiisa si
loo bixiyo baahiyaha bini’aadantinimo ee dadka walaalaha ah iyo kuwa saaxiibka
ah iyada oo aan la takoorin, isla markaana kor loogu qaado awoodda ay dadkaas u
leeyihiin inay la kulmaan caqabado iyo xaalado bini’aadantinimo oo degdeg ah.
Ka faa'iidaystayaasha gargaarka UAE
Waxa ay sharaxday in dhaqdhaqaaqeeda meelaha ay fatahaaduhu saameeyeen ee
Soomaaliya ay dareen weyn ka helaan hoggaankeeda sare, kuwaas oo la socda
barnaamijyada bisha cas ee dalal iyo fagaarayaal kala duwan, mar walbana ay
doonayaan in ay qaataan dhammaan hindisayaasha dhowraya sharafta aadanaha.
Waxa ay carabka ku adkeysay in ay aad u daneyneyso in ay hirgeliso
hindiseyaal wax badan ka bedelaya socdaalkeeda dhinaca howlaha samafalka iyo
horumarinta, isla markaana ay weji cusub ku soo kordhineyso istiraatijiyaddeeda
dhameystiran ee wax bixinta, oo aan lagu soo koobin meelo gaar ah oo kooban,
iyadoo xustay. kala duwanaanshiyaha mashaariicda iyo barnaamijyada ayaa balaadhiya
dallada ka faa'iidaystayaasha adeegyada Bisha Cas heer gobol iyo heer
caalamiba.
Hay’adda Bisha Cas ee Imaaraatka Carabta ayaa ku nuuxnuuxsatay in
dadaalkeeda ku aaddan arrintan ay ka mid tahay habka ay u bixiso noocyo kala
duwan oo taageero bini'aadantinimo iyo horumarineed ah oo ay siiso dalalka iyo
dadyowga dhinac walba ah.
Sidoo kale, Qoysaskii ay dhibaatadu ka soo gaartay fatahaadihii ka dhacay
Soomaaliya, kana faa’ideystay gargaarka Bisha Cas ee Imaaraadka ayaa mahadcelin
iyo bogaadin u jeediyay Hay’adda sida ay u garab taagan tahay iyo sida ay u
jecel yihiin inay ka dulqaadaan dhibaatadooda, taasoo muujinaysa mowqifkeeda ku
aaddan dhammaan bini’aadantinimada. Iyada oo ku saleysan qiyamka iyo
mabaadi'da, kuwaas oo ku salaysan caawinta dadka kale iyo wadajirka iyaga la
mar walba iyo duruufaha.
Wednesday, November 29, 2023
Mashaariicda Imaaraadku ka wado Soomaaliya iyo gacmihiisa cadaanka ah ayaa muujinaya isu soo dhawaanshaha weyn ee labada dal ee walaalaha ah
Imaaraadka iyo taageerada uu siiyo Soomaaliya heer walba
Imaaraatka Carabta ayaa ku baaqay in Soomaaliya laga taageero si kor loogu
qaado adkeysiga is bedelka cimilada, isagoo tilmaamay in dalka Afrikaanka ah ay
wajahaan musiibooyin joogto ah oo ka dhasha is bedelka cimilada, oo ay ugu
horreeyaan abaaro soo noqnoqda oo saameeya sugnaanta cuntada iyo kordhinta
faqriga, iyo fatahaadihii ugu dambeeyay ee sababay. ku dhawaad rubuc milyan
qof inay qaxaan.
Sidhookale Imaaraadka ayaa ka mid ah dalalka sida weyn u taageera
Soomaaliya dhinacyo kala duwan, waana dalkii ugu horeeyay ee ka jawaaba baaqii
ahaa in dalka laga badbaadiyo abaarta, waxaana Imaaraadka uu si joogto ah u
fidiyay buundooyinka cirka iyo badda si shacabka Soomaaliyeed loogu taageero
cunno badan. kaalmaynta abaarta.
Taageerada Imaaraatka Carabta ay siiso Soomaaliya ayaa isugu jirtay
taageero bini’aadantinimo iyo mid horumarineed oo dhinac ah iyo dhanka kale
xoojinta awooda difaaca Soomaaliya iyadoo ka shaqeyneysa sare u qaadida u
diyaar garowga ciidamada iyo laamaha amniga si ay uga hortagaan caqabadaha
xiriirka la leh ururada Jihaad doonka ah gaar ahaan kuwa Soomaalida.
Dhaqdhaqaaqa Dhalinyarada.
Imaaraatka Carabta ayaa weli daneynaya in ay Soomaaliya ka taageeraan marka
la eego dhibaatooyinka amni iyo kuwa siyaasadeed ee ka jira, waxaana muuqata
cadeymo badan.
Tuesday, November 28, 2023
Xiriirka Imaaraatka iyo Soomaaliya waa mid ku qotoma taariikhda aadanaha.
Imaaraadka iyo taageerada uu siiyo Soomaaliya heer walba
Imaaraatka Carabta ayaa lagu tiriyaa dalka ugu badan ee ka qayb qaata
mashaariicda bini’aadantinimo ee Soomaaliya,waxana ay sameysteen buundo cirka
iyo badda ah si ay u gaarsiiyaan kumanaan tan oo cunto ah si ay uga
badbaadiyaan dadka Soomaaliyeed ee ay saameeyeen fatahaadaha.
Gargaarkan ayaa waxaa la gaarsiiyay deegaanada ay dhibaatadu ka dhacday ee
laga xoreeyay guud ahaan dalka Soomaaliya oo uu ka mid yahay maamulka G/Gaduud
ee dowlad goboleedka Jubbaland oo ay ka dhaceen dhibaatooyin bini’aadinimo oo
ka dhashay fatahaada wabiga Jubba oo mara deegaano ka tirsan maamulkaasi,
waxaana sidoo kale la qeybiyay gargaar Imaaraatka Carabta laga qeybiyay
magaalooyinka. Deegaanka Ail Tir iyo Misgwai, oo ku yaalla Gobolka Galgaduud ee
Maamulka Galmudug, ayaa ka mid ah deegaannadii dhawaan la xoreeyay.
Imaaraadku waxa uu ka qayb qaataa mashaariic badan oo bani’aadantinimo iyo
mid horumarineed oo laga fuliyo Soomaaliya. Kaas oo faa’iido u leh ummadda
Soomaaliyeed; Marka laga soo tago xiriirka diblumaasiyadeed ee ka dhaxeeya
labada dal oo horumar la taaban karo ka gaaray mudooyinkii u dambeeyay, waxaana
daliil u ah booqashooyin rasmi ah, howlo diblumaasiyadeed iyo kulamo iyo
heshiisyo ay kala saxiixdeen.
Monday, November 27, 2023
Soomaaliya ayaa sare u qaaday wax ka qabashada fatahaadda iyadoo tirada dhimashadu ay ku dhowdahay 100