Soomaaliya ayaa aad u danaynaysa in ay taageerto oo ay xoojiso xiriirka
wanaagsan ee ay la leedahay wadamada caalamka, gaar ahaan kuwa Carabta oo ay ka
tirsan tahay, gaar ahaan markii uu dhawaan talada dalka la wareegay Madaxweyne
Xasan Sheekh Maxamuud oo dadaal dheer u galay sidii uu ula xiriiri lahaa
dhinacyada kala duwan ee Carabta, si kastaba ha ahaatee,
Arrinta cajiibka ah ayaa ah nooca qarsoodiga ah ee lagu garto xiriirka
Soomaaliya iyo Imaaraadka Carabta, kaasoo ahaa safarkii ugu horreeyay ee
madaxweynaha cusub ee Soomaaliya uu ku tago safarkiisii ugu horreeyay ee
dibadda ka dib markii loo doortay madaxweynaha dalka.
Imaaraatka Carabta ayaa safka hore kaga jira wadamada taageera Soomaaliya
iyo xasiloonideeda iyagoo dhameystiray guulihii siyaasadeed ee taariikhiga ahaa
ee ay ku muujinayeen guulihii laga gaaray doorashadii madaxtinimada ee dhawaan
dhacday. Imaaraadku waxa uu aad u jeclaystay in uu marqaati ka noqdo wakhtigan
taariikhiga ah ee muhiimka u ah taariikhda Soomaalida
Hindisaha bini’aadantinimo ee Imaaraatka Carabta iyo gacmihiisa
deeqsinimada leh ee ay ka wadaan meelo kala duwan oo caalamka ah ayaa ka qeyb
qaatay xoojinta xiriirka Soomaaliya iyo Imaaraatka iyadoo loo marayo taageerada
Imaaraadku uu siiyo Soomaaliya kaalmada uu daneynayo in uu siiyo dadka
Soomaaliyeed si ay uga gudbaan dhibaatooyinka nolosha iyo wajahaan
dhibaatooyinka abaaraha iyo saameyntooda. Imaaraadku waa waddankii ugu
horreeyay ee ka jawaaba baaqa murugada leh
Xiriirka Soomaaliya iyo Imaaraatka ayaa soo noqday mid soo jireen ah,
waxaana labada dal ay ka mideysnaayeen ka qeyb galka aasaaskii ururka
iskaashiga Islaamka sanadkii 1969-kii, sidoo kale waxaa labada dal ka
dhex-maray heerarkii siyaasadeed ee kala duwanaa ee soo maray dalka.
Ra’isul Wasaaraha Xukuumadda Fedaraalka Soomaaliya, mudane Xamza Cabi Bare
iyo Guddoomiyaha Gobolka Banaadir Ahna Duqa Muqdisho, Yuusuf Xuseen jimcaale
(Madaale) ayaa maanta xariga ka jaray Waddada Taleex oo dhawaan uu maamulka
Gobolka Banaadir dib udhis ku sameeyay, isaga oo kaa shanaya maamulka Degmada
iyo bulshada degaanka.
Sidokale, Xarigjarkan waxaa goob joog ka ahaa Guddoomiye ku-xigeenka Amniga
iyo Siyaasada Maamulka Gobolka Banaadir, Guddoomiye ku-xigeenka howlaha guud ee
maamulka gobolka Banaadir, Guddoomiyaha Degmada Hodan iyo qeybaha bulshada
rayidka.
Guddoomiyaha Gobolka Banaadir Yuusuf Xuseen jimcaale (Madaale) ayaa ugu
horeeyn munaasabadda ka sheegay in maamulka Gobolka uu ahmiyad gaar ah siinayo
dib udhiska waddooyinka Caasimadda iyo horumarinta bilicda magaalada.
Ugu daneyntii Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, ayaa
sheegay in dhismaha waddooyinka halbowlaha ah ay kor u qaadayaan, Nabadda, Ganacsiga
iyo Horumarka kala duwan Caasimadda.
Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Xamsa
Cabdi Barre, ayaa xafiiskiisa ku qaabiley Danjiraha Dowladda Isku-tagga
Imaaraadka Carabta ee Soomaaliya,
Axmed Juma Al Rumaithi, iyagoo ka wada hadlay xiriirka iskaashi ee ka dhexeeya
labada dal iyo sidii loo sii joogteyn lahaa.
Ra’iisul Wasaare Xamsa ayaa Dowladda Imaaraadka uga mahadceliyey taageerada
dhinacyada badan ee ay u fidiso Soomaaliya, gaar ahaan dhanka amniga,
horumarinta dhaqaalaha iyo arrimaha bini’aadamnimada.
Danjire Al Rumaithi ayaa mahadcelin ka dib, wuxuu Xukuumadda #Danqaran ku
bogaadiyey horumarrada ay ka sameysay dhinacyada sugidda amniga iyo dowlad
wanaagga, wuxuuna adkeeyey sida ay Imaaraadka uga go’an tahay sii joogteynta
taageerada uu siiyo Soomaliya.
Danjire Al Rumaithi, ayaa ugu dambeyntii Ra’iisul Wasaare Xamsa soo
gaarsiiyey casuumaadda shirka Isbeddelka Cimilada ee COP 28 oo ka dhacaya dalka
Imaaraadka bisha DECEMBER 2023.
Wasiirka Wasaaradda Waxbarashada iyo Tacliinta Sare ee Xukuumadda
Federaalka Soomaaliya, Faarax Sheekh C/qaadir, La-taliyaha Maxkamadda
Boqortooyada, ayaa la kulmay Kormeeraha Guud ee Xarunta Gargaarka iyo Gargaarka
ee Boqor Salmaan, Dr. Abdullah bin Abdulaziz Al-Rabiah. .
Intii uu socday kulanka oo ka dhacay xarunta xarunta ee Riyaad ayaa looga
hadlay arrimo quseeya arrimaha gargaarka iyo arrimaha bini’aadantinimada,
waxaana looga hadlay horumarrada mashaariicda ay Xaruntu ka fuliso Soomaaliya.
Wasiir C/qaadir ayaa si kal iyo laab ah uga mahad celiyay gargaarka iyo
mashaariicda bini’aadantinimo ee ay Boqortooyada soo marsiisay xarunta
dalkiisa, isagoo xusay waxqabadka xirfadeed ee xarunta iyo sida ballaaran ee ay
u gaarsiiso caalamka.
Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa magaalada Dhuusamareeb ee
xarunta maamulka Galmudug kula kulmay siyaasiyiin waaweyn oo kasoo jeeda
Koonfur Galbeed.
Siyaasiyiintan oo ay ka mid yihiin Gudoomiyayaal hore ee Baarlamaanka ayaa
gaaray Degmada Doosmareeb, si ay u muujiyaan taageerada ay u hayaan dadaalada
uu Madaxweynaha Soomaaliya ugu jiro la dagaalanka Al-Shabaab, isla markaana ay
ka wadahadlaan xaaladda siyaasadeed ee dalka guud ahaan, gaar ahaana Maamulka
Koonfur Galbeed.
Siyaasiyiinta dalbanaya doorashada Koonfur Galbeed, ayaa xaqiijiyay inay ka
go’an tahay inay qaataan doorkooda ku aadan sidii dalka looga xoreyn lahaa
Xarakada Al-Shabaab, gaar ahaan deegaanada Koonfur Galbeed.
Madaxweynaha ayaa dhankiisa ka codsaday siyaasiyiintii uu la kulmay in ay
ka go’an tahay midnimo, wada tashi iyo tanaasul si loo xaliyo khilaafaadka si
loo gaaro Soomaaliya oo ka xor ah argagixisada.
Siyaasiyiintan ayaa qeyb ka ahaa heshiis ay wada gaareen iyaga iyo
Madaxweynaha Maamulka Koonfur Galbeed, C/casiis Leftagrin, bishii hore ee
February, heshiiskaas oo ay garwadeen ka ahaayeen
Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud iyo Guddoomiyaha Golaha Shacabka Sheekh
Aadan Madoobe, si xal looga gaaro xiisad siyaasadeed Maamulka Koonfur Galbeed
ayaa ka jiray, waxayna ku heshiiyeen in muddo hal sano ah loogu kordhiyo
Maamulka Leftagriin, hase ahaatee,
iyadoo xilligan uu sii dhamaanayo, waxay
dalbanayaan in la fuliyo waxyaabihii lagu heshiiyey, lana qabto doorashooyinka
Baarlamaanka iyo Madaxweynaha gobol.
Xukunno dil ah oo lagu riday dhagar qabayaal ka tirsanaa Khawaarijta oo
dilal ka fulisay magaalada Gaalkacyo.
Anas Cabdulqaadir Cali Maxamuud (Salmaan) iyo Aadan Mursal Maxamed Macalin
(iidoow) waxa ay ka mid ahaayeen Shabakad ka kooban Lix ruux oo dilalka
gaadmada ah iyo qaraxyada ka fulisa Mudug gaar ahaan Gaalkacyo.
Aadan Mursal Maxamed Macalin (iidoow) ayaa lagu soo eedeeyay dilka Marxuum
Maxamed Jaamac Maxamed (Cagabiyood).
Halka Anas Cabdulqaadir Cali Maxamuud (Salmaan) oo ahaa horjoogihii
shabakada isagana lagu soo eedeeyay dilka marxuumiinta kala ah Cabdi Aadan
Siyaad (Cabdi Dheere) iyo Cilmi Cali Guuleed.
Waxa ayna dhamaan dilalkan dhaceen xili marxuumiinta ay kasoo baxeen
Masjid-ka oo ay ku cibaadeysanayeen.
17-kii bishii April ee sanadkan ayey soo galeen gacmaha ciidamada amniga
kadib howlgal looga jawaabayay qarax ay la beegsadeen gaari Cabdi Bille ah oo
ay lee yiihiin kumaandooska xoogga dalka ee Danab.
Baaris dheer ka dib Xafiiska Xeer Ilaalinta Maxkamadda Ciidamada ayaa
codsaday qaadista kiiskaas, fadhiyo kala duwan ka dib, Maxkamadda Darajada
koowaad ayaa 22-kii bishii May ee sanadkan ku xukuntay Anas Cabdulqaadir Cali
Maxamuud (Salmaan) iyo Aadan Mursal Maxamed Macalin (iidoow) xukun dil toogasho
ah.
Qareenada u doodaayay eedeysanayaasha ayaa qaatay racfaan ka dib xukunkii
dilka ahaa ee lagu riday.
Maxkamadda sare ee Ciidamadda ayaa aqbashay dalabkii racfaanka ahaa ay soo
qaateen qareenada 24-tii bishaan, Maxkamadda sare oo waqti ku filan siisay
dhinacyada dacwadda ayaa ugu danbayn maanta ku raacday xukunkii dilka ahaa ee
horay ugu xukuntay Maxakamadda Darajada Koowaad Ciidamadda Anas Cabdulqaadir
Cali Maxamuud (Salmaan) iyo Aadan Mursal Maxamed Macalin (iidoow), sida uu
warbaahinta u sheegay Janaraal Liibaan Cali Yaroow Guddoomiyaha Maxkamadda Sare
ee Ciidamadda Qalabka Sida.
.jpeg)
