Madaxweynaha Soomaaliya, Xasan Sheekh Maxamuud, ayaa codsi u gudbiyay
Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay (UNSC), isagoo ka codsaday inay dib u
eegaan cunaqabataynta hubka ee saaran dalka tan iyo 1992-kii.
Madaxweyne Xasan Sheikh ayaa si faahfaahsan u soo bandhigay xaaladda amniga
Soomaaliya ee xilligan iyo horumarka laga gaaray dagaalka lagula jiro kooxda Al
Shabaab.
"Waxaan garwaaqsanahay in Al-shabaab laga adkaado ay u baahan tahay habab
dhinacyo badan leh oo ay ku jiraan ciidammo ammaan oo karti iyo hufnaan leh,
geeddi-socod dowlad-dhiseed oo loo dhan yahay, iyo awoodda dowladdu ay u
leedahay inay bixiso adeegyada muhiimka ah ee shacabka," ayuu yiri
Madaxweynaha.
Madaxweynaha ayaa sheegay in horumar la taaban karo ay Soomaaliya ka gaartay la
dagaallanka maal-gelinta Alshabaab, oo ay ka mid tahay adkeynta xeerarka ka
hortagga lacagaha la dhaqo iyo in la xiro in ka badan 300 oo xisaabaad oo
lacago sharci darro ah lagu siin jiray ururka Alshabaab.
Xasan Sheikh wuxuu ka codsaday ergada UNSC inay u doodaan sidii guud ahaan
looga qaadi lahaa cunaqabateynta hubka, isagoo caddeeyay in tallaabadaas ay
Soomaaliya u suurtagelineyso in si wax ku ool ah loola dagaallamo argagixisada.
Si kastaba ha ahaatee, Madaxweynaha ayaa sheegay in cunaqabateynta hubka ay
noqotay mid caqabad ku ah marka loo eego tilaabo wax ku ool ah oo loogu
talagalay dadaallada amniga Soomaaliya. Waxa uu ku dooday in cunaqabateyntan ay
caqabad ku tahay in dalka uu helo awoodaha lagama maarmaanka u ah in si hufan
loola dagaalamo Al Shabaab.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka
Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa kulan miro-dhal ah kula qaatay
xarunta Wasaaradda Gaashaandhigga Maraykanka ee Pentagon ka, Xoghayaha Difaaca
Mudane Lloyd J. Austin.
Austin ayaa ku bogaadiyay Madaxweynaha horumarka dhabta ah ee
uu ku tallaabsaday xilli aad halis u ah oo kooban waxa uuna sheegay in nabadda
iyo xasilloonida Soomaaliya ay aas-aas u tahay nabadda Gobolka iyo Adduunka,
sidaas daradeedna ay ka go’antahay in ay gacan ka siiyaan dowladda Soomaaliya
xaqiijinta amniga iyo ladagaallanka argagixisada.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh ayaa
kala hadlay Wasiirka Difaaca Maraykanka doorka ay ka qaadanayaan wajiga Labaad
ee howlgalka dalka lagaga xoreynayo argagixisada Alshabaab, isagoo warbixin ka
siiyay guulaha wax-ku-oolka ah ee laga gaaray wajigii 1-aad ee lagu xoreeyey
deegaanno iyo magaalooyin badan oo argagixisadu ay ku dhibaateynayeen
muwaadiniin Soomaaliyeed, ayna ka soo maleegayeen falalka arxan darrada ah.
Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa la wadaagay Lloyd J. Austin
cunaqabetynta hubka ee saaran Soomaaliya caqabadda ay ku hayso dib u dhiska
ciidamada Xooga dalka Soomaaliya oo qorshahu yahay in ay si buuxda ula wareegaan
amniga dalka iyo dabar-goynta argagixisada, waxa uuna ka rajeeyey in codka
Mareykanka ay ku taageeraan qorshaha dowladda Soomaaliya ee laalidda
cunaqabateyntaas, ayna qeyb ka noqdaan olalaha Soomaaliya ay ka waddo Qaramada
Midoobey.
Sidoo kale, Madaxweynaha Jamhuuriyadda iyo Xoghayaha Difaaca Maraykanka
ayaa ka wada-hadlay xoojinta iskaashiga labada dal ee dhinacyada amniga iyo
xasilloonida gobolka, kor u qaadidda taageerada dib u dhiska ciidamada iyo
dagaalka ka dhanka ah argagixisada.
Madaxweynaha Soomaaliya
Xasan Sheekh Maxamuud iyo wafdi uu hoggaaminayo ayaa gaaray ayaa caawa gaaray
magaalada Washington ee dalka Maraykanka.
Madaxweynaha ayaa ka qeyb gelaya Fadhiga Golaha Ammaanka ee Qaramada
Midoobey, halkaas oo la sheegay inuu khudbad ka jeedin doona, isagoo dalalka
xubnaha ka ah Golaha warbixin ka siin doona xaaladda amniga Soomaaliya iyo
dagaalka ka dhanka argagixisada Alshabaab.
Xasan Sheekh ayaa ujeedka ugu weyn ee sfarkiisu yahay inuu dalalka Golaha
Amniga ku qanciyo sidii Soomaaliya looga qaadi ahaa cunaqabateynta hubka,
islamarkaana taageero ballaaran oo caalami ah loogu heli lahaa wajigaa labaad
ee dagaalka Alshabaab.
Waxaa kaloo la filayaa Xasan Sheekh uu kulammo la yeesho masuuliyiinta
dalka Maraykanka iyo madaxda Hay’adaha caalamiga ah.
Golaha Ammaanka ayaa Khamiista soo socota yeelanaya fadhi ay uga hadlayaan
arrimaha Soomaaliya
Golaha ayaa lagu wadaa inuu yeesho kulan gaar ah Khamiista soo socota,
iyadoo ergayga gaarka ah ee xog-hayaha guud ee Qaramada Midoobay u qaabilsan
Soomaaliya, Catriona Ling ay soo jeedin doonto warbixin ku saabsan xaaladda guud
ee Soomaaliya iyo Qaramada Midoobay. Dadaalka Qaramada Midoobay ee lagu
taageerayo xasilloonida iyo horumarka dalkaas.
Ergeyga Gaarka ah ee Midowga Afrika u jooga Soomaaliya ahna Madaxa Ergayga
Ku Meel Gaarka ah ee Midowga Afrika “Atmis” Danjire Mohamed Al-Amin Soueif ayaa
ka qeyb galaya shaqada kalfadhiga ee xaaladda Soomaaliya.
Kennedy McCain oo ah Agaasimaha Guud ee Hay’adda Cunnada Adduunka ayaa
sidoo kale Golaha Ammaanka u gudbin doona warbixin ku saabsan xaaladda
sugnaanta cunnada ee Soomaaliya, gaar ahaan meelaha ay sida aadka ah u
saameeyeen dhaq-dhaqaaqyada kooxaha hubeysan.
Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa la filayaa inuu u safro
magaalada New York si uu golaha ammaanka ee Qaramada Midoobay uga warbixiyo
qorshaha kala guurka ee Soomaaliya, sida ay ilo xog ogaal ah sheegeen .
Booqashada Madaxweyne Maxamuud ayaa ku soo beegantay iyadoo ay soo
cusboonaatay dadaallo lagu dalbanayo in Qaramada Midoobay laga qaado
cunaqabateynta hubka ee saaran Soomaaliya tan iyo 1992-kii.
Mas’uuliyiinta ayaa rajeynaya in madaxweynaha uu ka warbixiyo horumarka
laga gaaray qorshaha kala guurka ah ee ciidamada Afrika ay si tartiib tartiib
ah uga baxayaan Soomaaliya, isagoo sidoo kale carabka ku adkeeyay guulihii laga
gaaray dib u dhiska ciidamada Soomaaliya.
Ka bixitaanka ciidamada Midowga Afrika ee ku meel gaarka ah ee Soomaaliya
(ATMIS) ayaa qeyb ka ah qorshaha guud ee dowladda Soomaaliya ay ku dooneyso in
ay si buuxda ula wareegto arrimaha amniga qaranka iyo in la sameeyo hay’ado
amni oo isku kalsoon oo awood u leh in ay dalka ilaaliyaan.
Dowladda Soomaaliya ayaa ku adkeysaneysa in qaadista cunaqabateynta hubka
ee saaran muddo ka badan sodon sano ay muhiimad weyn u leedahay horumarka iyo
xasiloonida Soomaaliya.
Dadka u dooda in xayiraadda la qaado ayaa ku doodaya in mamnuuciddaasi ay
caqabad ku tahay awoodda dalka uu si wax ku ool ah ula dagaallamo fallaagada
iyo khataraha kale ee ammaanka.
Madaxweyne Maxamuud ayaa laga filaa in uu sameeyo kiis adag oo ku saabsan
dib u eegista cunaqabateynta hubka, isagoo muujinaya horumarka laga gaaray dib
u habeynta laamaha amniga iyo kordhinta tayada ciidamada amniga Soomaaliya.
Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa labo kulan la kala
qaatay guddiga la socodka dib-u-eegista iyo hirgelinta Dastuurka iyo guddiga
madaxa-bannaan ee dib-u-eegista iyo hirgelinta Dastuurka.
Kulamadaas ayaa diiradda lagu saaray muhiimadda
dhammeystirka dastuurka KMG uu u leeyahay xasilloonida iyo geeddi-socodka
dowlad dhiska Soomaaliya.
Xubnaha Labada Guddi ee Dastuurka ayaa Madaxweynaha uga
warbixiyey howlaha uga qabsoomay dib-u-eegista iyo latashiyada Dastuurka ay
wadaan ee ku qotoma in khubarada sharciga iyo qeybaha bulshada Soomaaliyeed
laga qeyb-geliyo.
Guddiyada ayaa Madaxweynaha ka balan qaaday inay si degdeg
ah u dhameystiri doonaan habraaca loogu gudbinaayo Labada Aqal ee
Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya, si ay waajibaadkooda uga gutaan.
Madaxweynaha oo kulammadan uu ku wehlinayey Ra’iisul
Wasaaraha Soomaaliya Xamse Cabdi Barre ayaa sheegay in heshiisyadii Golaha
Wadatashiga Qaranku gaareen ay xal u yihiin caqabado badan oo ku xeeran
dib-u-eegista iyo dhammeystirka dastuurka.
Dhankiisa Ra’iisul Wasaare Xamse Cabdi Barre ayaa soo
bandhigay balanqaadyo ku saabsan sida Xukuumadda Soomaaliya ay u fududeynayso
wixii shaqo farsamo ah oo la xiriira dhameystirka dib u eegista dastuurka
dalka.
Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa gabagabadii kulamadaan
wuxuu ku bogaadiyey xubnaha labada guddi howlaha u qabsoomay.
Sidoo kale wuxuu kula dardaarmay dardar-gelinta qabyo-tirka
dastuurka, dadaal dheeri ahna ay ku bixiyaan sidii
Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ay u yeelan lahayd dastuur dhammeystiran oo
dalka ka saara xasillooni darrada siyaasadeed
.jpeg)
