Afhayeenka Wasaaradda Gaashaandhiga Xukuumadda Fedaraalka Soomaaliya
Cabdullaahi Cali Caanood oo shalay shir jaraa'id ku qabtay magaalada Muqdisho
ayaa faahfaahin dheeraad ah waxa uu ka bixiyay dagaalkii Cuslaa ee maalin ka
hor ka dhacay deegaanka Ceelhareeri ee gobolka Hiiraan.
Afhayeenka ayaa warbaahinta ka hor sheegay in ciidamada dowladda iyo kuwa
deegaanka markii ay gudaha u galeen deegaanka Ceelhareeri ay la kulmeen dhacdo
la yaab noqotay oo uu ku sheegay in ciidamada iskaashanaya ay difaacyadii
Shabaabka laga saaray ugu tageen meydadka dhalinyaro toban toban isugu xiran oo
bam lagu qarxiyey, iyadoo qaarkoodna ay rasaas ku tiilay, isagoo arintaasi ku
tilmaamay inay cadeyneyso in la soo raafay dhalinyaradaasi.
"Ciidamada xoogga dalka waxay ku arkeen deegaanka Ceelhareeri arrin la
yaab leh oo aan horey noo soo marin dhalinyarada maleeshiyada Al-Shabaab oo
toban toban ka tiinad ugu xiran tahay xabadduna ku wada taalo qaarna bam lagu
qarxiyay ay ku dhinteen, ayay ugu tageen difaacyada shabaab, taasina waxay
daliil u tahay dadka inay soo raafeen oo ay soo qasbeen oo laga cararayo oo qof
walba rabo inuu ka cararo, maadaama ay qasbayaan” ayuu yiri Jenaraal
Cabdullaahi Cali Caanood
Wuxuu intaasi ku daray Afhayeenka Wasaaradda Gaashaandhiga Soomaaliya in tirada
boqolaalka ee Shabaab looga dilay dagaalkii ka dhacay Ceelhareeri ineysan wada
aheyn dhamaan dagaalamayaasha Shabaab oo ay ka qeyb ka ahayeen dhalinyaro lasoo
raafay, waa sida uu hadalka u dhigaye.
“Arrinta ka dhacday Ceelhareeri waxay muujineysa boqolka qof ka badan ee
dhintay ineysan wada aheyn Al-Shabaab” ayuu yiri Jenaraal Caanood.
Shalay ayay aheyd markii Wasaaradda Gaashaandhiga Soomaaliya ay shaacisay in
dagaalkii ka dhacay Ceelhareeri lagu dilay in ka badan 100 dagaalameyaal ka
tirsan Al-shabaab.
Dowladda Imaaraadka Carabta ayaa soo dhaweysay go’aankii Golaha Ammaanka ee
Qaramada Midoobay ee tirsigiisu ahaa 2657 ee ahaa in dib loo cusboonaysiiyo
howlgalka Qaramada Midoobay ee kaalmeynta Soomaaliya, isagoo carabka ku
adkeeyay in ay taageerayaan nabadda iyo xasiloonida Soomaaliya iyo in ay sii wadayaan
taageerada ay siinayaan shacabka Soomaaliyeed.
Lana Nusseibeh, oo ah Ergeyga Joogtada ah ee Imaaraadka Carabta u fadhiya
Qaramada Midoobay, ayaa ku celisay sida ay uga xun tahay Soomaaliya, kaddib
qaraxii argagixisanimo ee ka dhacay Muqdisho 29-kii October.
Golaha Ammaanka ayaa carrabka ku adkeeyay muhiimadda ay leedahay iskaashiga
u dhexeeya Qaramada Midoobay, Midowga Afrika, Urur Goboleedka IGAD iyo
Soomaaliya, marka laga soo tago saaxiibada kale.
Xubnaha Goluhu waxay ku booriyeen Dowladda Federaalka Soomaaliya in ay sii qoto
dheeraato wadashaqeynta iyo wada shaqeynta heer kasta,
isla markaana ay meelmariso Qorshaha Amniga Qaranka iyo Qorshaha kala
guurka, horumarinta dib u heshiisiin siyaasadeed, mid qaran iyo mid deegaan,
horumarna laga gaaro dhameystirka dastuurka iyo la dagaalanka Al-Shabaab. si
loo sugo nabadda iyo amniga guud ahaan dalka.
Golaha ammaanka ee Qaramada Midoobey ayaa fadhi gaar ah oo ay yeesheen
waxaa ay kaga hadleen muddo kordhinta Xafiiska Qaramada Midoobey ee Soomaaliya
UNSOM.
15-ka xubnood ee golaha ammaanka ee Qaramada Midoobey ayaa Cod aqlabiyad ku
ansixiyay in hal sano oo kale loogu daro Xafiiska Qaramada Midoobey ee
Soomaaliya, waxaana muddo xileedkooda ay sii wadi doonaan illaa 31-ka Bisha
Agoosto 2021.
“Qoraarka tirsigiisu yahay 2540 oo ay Golaha Ammaanka ee QM wada aqbaleen
waxa uu ka codsanayaa Howlgalka UNSOM inay sii wadaan, siina xoojiyaan
joogitaankooda gudaha Soomaaliya iyo dhammaan Dowlad gobaleedyada xubnaha ka ah
Fedeeralka Soomaaliya” ayaa lagu yiri qoraal kasoo baxay Golaha Ammaanka.
Xafiiska Qaramada Midoobay ee Soomaaliya ayaa waxaa looga mahadceliyay
taageerada ay siiyaan Dowladda Federaalka Soomaaliya ee ku aaddan arrimaha
doorashooyinka oo la filayo in dalka ay ka dhacaan dhammaadka Sanadkaan
2020/2021.
Shirka Golaha Wadatashiga Qaran ee Soomaaliya ayaa la soo gaba gabeeyay, kaasoo
uu shir guddoominayay Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud, iyadoo ay goob joog ka
ahaayeen madaxda dowladda Federaalka, Ra’iisul Wasaaraha, ku xigeenkiisa iyo
Duqa Muqdisho. caasimadda Muqdisho.
Shirkii ka socday magaalada Muqdisho intii u dhaxeysay 27-kii ilaa 31-kii
October ayaa laga soo saaray war murtiyeed ka kooban dhowr qodob iyo talooyin,
waxaana ugu waaweynaa.
Tacsi loo dirayo dhammaan shacabka Soomaaliyeed iyo eheladii iyo qaraabadii
ay ka geeriyoodeen dadkii ku shahiiday qaraxyadii ugu dambeeyay ee ka dhacay
dalka, gaar ahaan weerarkii ugu dambeeyay ee ka dhacay Isgoyska Soobi ee
magaalada Muqdisho 29-kii October.
Isagoo ammaanay guulihii is-daba-joogga ahaa ee ay gaareen ciidamada
qalabka sida iyo kacdoonkii kacaanka ee lagu ciribtirayay malleeshiyaadka
dhaqdhaqaaqa dhalinyarada “Khawaarij”.
Isagoo ammaanay gargaarka bini'aadantinimo iyo gargaarka ay u fidiyeen
dadka ay abaaruhu saameeyeen ee dowladda federaalka iyo dowlad goboleedyada,
shacabka Soomaaliyeed iyo beesha caalamka.
Isagoo ammaanay xasiloonida siyaasadeed, wada-noolaanshaha iyo
dimuqraadiyadda uu ku naaloonayo maamulka Somaliland, isagoo ugu baaqay madaxda
iyo shacabka inay ilaaliyaan xasilloonida iyo nabadda.
Waxaan ku ammaanay ganacsatada Soomaaliyeed iyo dawladda Puntland
hirgelinta mashruuca dekedda Garoowe oo noqday mid ku dayasho mudan.
In la bogaadiyo dadaallada Dowladda Puntland ay ugu jirto horumarinta
hannaanka dimoqraadiyadda iyo qabashada doorashooyin xor ah oo ay ka qayb
qaadanayaan shacabka deegaanka.
In la bogaadiyo dadaalka Dowladda Federaalka Soomaaliya ee ku aaddan
xoojinta xiriirka saaxiibada caalamka.
War murtiyeedka ayaa lagu xaqiijiyay in shirka la isku afgartay qodobadan.
Xaqiijinta amniga iyo la dagaalanka argagixisada.
Howlgalladan ciidanku waxa ay la socdaan istaraatiijiyadda qaran ee lagula
dagaallamayo maleeshiyaadka argagixisada iyo isku xirka dadaallada kala duwan
ee la xiriira.
Dhaqangelinta Heshiiskii Amniga Qaranka ee la saxiixay April 2017, waxaana
arrimaha farsamada ka shaqeyn doona guddi farsamo.
Dhiirigelinta dardar gelinta qorshaha kala guurka ah ee ciidamada qaranka
Soomaaliyeed ay si buuxda mas’uuliyadda amniga ugala wareegayaan ciidamada
ATMIS-ka.
Baahida degdega ah ee lagu maareeyo oo wax looga qabto saamaynta isbeddelka
cimilada iyo in la dhiso kaabayaasha u adkaysta masiibada.
In mudnaan gaar ah la siiyo gorgortanka siyaasadeed ee lagama maarmaanka u
ah dhameystirka dib u eegista dastuurka KMG ah iyo dhameystirka xubnaha ka
harsan dib u eegista dastuurka.
In dalka laga hirgeliyo nidaamka xisbiyada badan iyadoo dib u eegis lagu
sameeyo xeerarka xisbiyada iyo doorashooyinka.
In dalka oo dhan laga qabto doorashooyin xor ah oo daah-furan oo ku
salaysan codbixiyeyaal is-diiwaangeliyay iyo xisbiyo u tartamaya golayaasha
heerar kala duwan.
In laba jeer dalka lagu qabto doorasho, midda koowaad ee heer federaal, iyo
tan labaad ee dowlad goboleedyada xubnaha ka ah federaalka.
Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa dib u cusboonaysiiyey
ballan qaadkiisii ahaa la dagaalanka argagixisada iyo ciribtirka kooxda
argagixisada ah ee Al-Shabaab, kadib maalin ka dib magaalada Muqdisho oo ay ka
dhaceen labo qarax oo argagixisanimo oo galaaftay nolosha boqolaal shacab ah oo
ay ku jiraan haween iyo carruur.
Madaxweyne Maxamuud qudhiisa ayaa ku dhawaaqay in tirada dadka ku dhintay
qaraxyadii Zubi ee “argagaxa lahaa” ay kor u dhaafeen 100, in ka badan 300 oo
kalena ay ku dhaawacmeen.
Kadib booqashadiisa maanta uu ku tagay goobtii ay argagixisadu ka dhaceen ayuu
yiri: “Waan ka adkaan doonnaa, horayna waan uga adkaannay kooxdan xagjirka ah”,
isagoo soo hadal qaaday Xarakada Al-Shabaab ee Soomaaliya oo muddooyinkii
dambe kordhiyay weerarada.
Madaxweynaha Soomaaliya ayaa ka tacsiyeeyay muwaadiniintii Soomaaliyeed ee ay
Al-Shabaab “argagixisadu” ku laayeen isgoyska Zubi ee magaalada Muqdisho,
isagoo carrabka ku dhuftay in “arxan-darrada iyo cadawga argagixisadu ay u
hayaan dhammaan shacabka Soomaaliyeed ay si weyn u soo ifbaxday,” ayuu yiri.
xadgudubyada ay geysato, sida qaraxyada, dilka, toogashada, gubida ceelasha,
iyo burburinta masaajidda, ay la beegsaneyso haweenka, carruurta iyo waayeelka.
Wuxuu carrabka ku adkeeyay in dambiyada iyo xadgudubyada ay geystaan
maleeshiyada Al-Shabaab ay sabab u tahay lacagaha ganacsatada Soomaaliyeed ay
siiyaan, isagoo ku celceliyay baaqii uu u jeediyay ganacsatada Soomaaliyeed ee
ahaa in aysan lacagtaas siinin “cadowga argag
Madaxweynaha Soomaaliya ayaa ugu baaqay aqoonyahanada dalkiisa in ay
maleeshiyaadka Al-Shabaab ugu yeeraan “Khawaarijta”, taasi oo daaha ka qaadaysa
dhammaan “mabda’a beenta ah” ee ay ka aaminsan yihiin diinta Islaamka, isagoo
intaa ku daray: “Maanta ma jiro qof ka shakisan qorshaha rasmiga ah.
Argagaxisada Al-Shabaab meel kasta iyo waqti kasta oo ay dadkeena ku laayaan,
laakiin taasi ma socon doonto, dalkana waanu ka xorayn doonnaa.”
Dhankiisa Afhayeenka Ciidanka Booliska Soomaaliyeed Gaashaanle Sadiiq Aadam
Cali, ayaa faah faahin ka bixiyay labada qarax, wuxuuna sheegay in “argagixiso”
ay la beegsadeen xarumo waxbarasho oo ku dhow Isgoyska Zubi, halkaasoo xilliga
qaraxa uu dhacayay ay buux dhaafiyeen dad iyo gaadiid.
Afhayeenka Booliska ayaa sheegay in ciidamada ay heleen xogta qorshaha
“argagixisada”, isla markaana ay sameeyeen tallaabooyin taxadar leh, taasina ay
keentay “in ay yareeyaan khasaarihii cadowga” ay ku hayeen shacabka
Soomaaliyeed, isagoo taasi ku micneeyay in ciidanka Booliska ay ku dhibaateyn
jireen shacabka Soomaaliyeed. ayaa hadda ku hawlan tirinta khasaaraha ka
dhashay weeraradaasi, labada qarax.
Taliyaha Ciidanka Xoogga dalka Soomaaliyeed Sarreeye Guuto Adwa Yuusuf Raage,
ayaa caawa fiidkii kulan la qaatay Saraakiisha ugu sareysa Ciidamada Midowga
Afrika ee nabad ilaalinta u jooga dalka, “Atmis” oo ay ka wada hadleen dardar
gelinta wada shaqeynta labada dhinac, gaar ahaan xoojinta howlgallada
ciidamada. ka dhanka ah Al-Shabaab “malayshiyaadka” xiriirka la leh Al-Qaacida,
kaas oo ujeedkiisu yahay in meesha laga saaro "argagixisada" ee
doonaya inay khalkhal geliyaan amniga iyo xasilloonida.
Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa mar kale baaqii iyo
digniinta u jeediyay ganacsatada, ganacsatada iyo ganacsatada Soomaaliyeed,
kadib markii ay taageereen argagixisada, isla markaana aysan wax lacag ah
siinin Xarakada Al Shabaab.
Baaqa Madaxweynaha ayaa ku soo aadaya, kadib markii Sabtidii shalay ay Magaalada
Muqdisho ka dhaceen Qaraxyadii dhiigga badan ku daatay ee ay kooxaha
argagaxisada ahi ka geysteen Magaalada Muqdisho, kaasi oo ay ku waxyeeloobeen
dad rayid ah, waxaana Madaxweynaha Somaliya uu tacsi u diray muwaadiniintii ay
Shabaabku ku dileen Isgoyska Zubi ee Magaalada Muqdisho
Madaxweynaha dowladda Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa xalay saqdii
dhexe gaaray isgooyska Soobbe ee magaalada Muqdisho, si uu ugu kuur galo
baaxadda khasaarihii ka dhashay qaraxyadii Al-shabaab ay halkaas ka geysteen.
Sidhookale Madaxweynaha dowladda Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa xalay saqdi dhexe gaaray isgooyska Soobbe ee magaalada Muqdisho, si uu ugu kuur galo
baaxadda khasaarihii ka dhashay qaraxyadii Al-shabaab ay halkaas ka geysteen.
Madaxweyne Xasan Sheikh ayaa tilmaamay in weerarkan uu sababay
dhimashada dad badan ku sugnaa goobtaas, wuxuuna ku tilmaamay dhacdo
naxdinta leh oo la diiwaan geliyey.
“Dadkeennaan la xasuuqay ee birmu geydada ah, waxaa ku jiray hooyooyin
ilmahooda dhabta ku haysta, aabeyaal xaalad caafimaad u socday, arday
waxbarasho loo soo diray, ganacsato la daalaa-dhacaysay nolosha qoysaskooda,
macallimiin iyo dhakhaatiir u adeegayey dadkooda. Qofka intaas xasuuqay, maxay
tahay qiilka uu u haysto, diinta uu daliishanayo iyo dadnimada uu sheegan
karo," ayuu yiri madaxweyne Xasan Sheikh.
Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa faray xukuumadda in gurmad deg deg ah ay u fidiso
dadka dhaawacyadu ay soo gaareen, qaarka xaaladoodu ay culustahayna loo
diyaariyo gargaar caafimaad, si degdeg ahna ay ugu shaqeyso isku duburidka
gurmadka shacabka ku waxyeeloobay qaraxyada argigixiso.
Madaxweynaha ayaa ugu baaqay dhammaan dadka Soomaaliyeed in ay u
istaagaan samata-bixinta dadkooda ku dhibaatoobay qaraxyada, loona midoobo
sidii gurmad iyo daryeel ay u heli lahaayeen qoysaska dadkii ku geeriyooday
qaraxyada.
Sidoo kale, Madaxweyne Sheekh Maxamuud ayaa sheegay in dowladdu ay waxbarasho
bilaash ah siineyso dhammaan ubadka Soomaaliyeed ee waalidiintooda ay ku
dhinteen qaraxyadii shalay.
Si kastaba ha ahaatee, in ka badan 100 qof ayaa la sheegay inay ku geeriyoodeen
qaraxyadan, halka boqolaal kalena ay ku dhaawacmeen. Sidoo kale dad badan ayaa
lagu la'yahay nolol iyo geeri.
.jpeg)
