Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Mudane Xamza Cabdi Barre ayaa maanta kulan la
qaatay Madaxweynaha Jamhuuriyada aan walaalaha nahay ee Jabuuti Mudane
Ismaaciil Cumar Geelle, kaasi oo uu si weyn ugu bogaadiyay Soomaaliya.
Kulanka Xamza iyo Geelle ayaa waxaa looga wada-hadlay xoojinta xiriirka
labada dal iyo iskaashiga dhinacyada amniga iyo dhaqaalaha.
Ra’iisul Wasaare Xamza ayaa dowladda iyo shacabka Jabuuti uga mahadceliyay
doorka ay ka qaataan dowlad dhiska iyo amniga Soomaaliya, xilliyadii kala
duwanaa ee la soo maray, isaga oo xusay in Jabuuti ay tahay walaal iyo saaxiib
muhiim ah oo ay Soomaaliya leedahay.
Mudane Geelle ayaa dhankiisa waxq uu dowladda Soomaaliya ugu hambalyeeyay
guulaha waaweyn ee ay ka soo hoysay muddada kooban.
Geelle ayaa si gaar ah u xusay guusha laga gaaray dagaalka ay dowladda iyo
shacabka kula jiraan Al-Shabaab, qaadista cuna-qabateynta hubka, ku biirista
suuqa ganacsiga Bariga Afrika iyo cafinta deyntii lagu lahaa Soomaaliya.
Soomaaliya ayaa sanadkan dhamaadka ah daba-yaaqadiisa gaartay guullo
waaweyn oo wax ku ool ah, taasi oo ay ugu dambeysay deyn cafinta oo lagu
dhawaaqay 13-kii bishaan, taasi oo Soomaaliya ku dareysa liiska dalalka aan
lagu laheyn wax deyn ah.
Guddoomiyaha Hay’adda SoDMA oo deeq lacageed ka guddoomay Safiirka Shiinaha
Safaaradda Shiinaha ee Soomaaliya ayaa maanta ku wareejisay dowladda Soomaaliya lacag dhan
hal milyan oo dollarka Mareykanka ah oo gargaar bani’aadanimo ah, si wax loogu
qabto dadka ay waxyeelada kasoo gaartay fatahaadaha ka dhacay Geeska Afrika.
Safiirka Shiinaha u fadhiya Soomaaliya Fei Shangchao ayaa sheegay in
gargaarkii ugu dambeeyay ee bini’aadantinimo ee ka yimid Beijing ay wax xoogaa
nasasho ah u keeni doonto dhibanayaasha fatahaadaha ka dhashay roobabka El
Nino.
“Markii daadadka ay ku dhufteen Soomaaliya, Shiinaha wuxuu ahaa waddankii
ugu horreeyay ee sanadkan soo gaaro Soomaaliya, durba waa markii afaraad oo
dowladda Shiinaha ay Soomaaliya soo gaarto xilliyada ay u baahan tahay, sida
aan wada ognahay taariikhda fog. saaxiibtinimadayada," ayuu yiri Fei.
Maxamuud Macalin Cabdulle oo ah Guddoomiyaha Hay’adda Maareynta
Musiibooyinka Soomaaliyeed ayaa uga mahadceliyey Shiinaha sida ay ugu soo
gurmadeen dadka ay saameeyeen fatahaaduhu. "Dowladda Shiinaha waxay
si toos ah u taageertaa Soomaaliya, gargaarku waa mid la taaban karo oo dadka
la gaarsiiyo."
Daadad ku dhuftay koonfurta iyo bartamaha Soomaaliya ayaa dilay in ka badan
100 qof, halka 1.7 milyan ay ku barakaceen, sida lagu sheegay tirakoobka
dowladda.
Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, mudane
Xamsa Cabdi Barre, ayaa magaalada Jabuuti ku daah-furay shirka sanadlaha ah ee
Machadka Heritage.
Mudane Xamsa Cabdi Barre ayaa ku bogaadiyey martigelinta dowladda Jabuuti
ee shirkan iyo Machadka Heritage oo soo qaban-qaabiyay, waxuuna sheegay in
shirka muhiimad wayn ugu fadhiya bulshada ku nool geeska Afrika.
Ra’iisul Wasaaraha XFS ayaa u rajeeyey doodaha shirka ee maalmaha soo socda
in wax wayn oo bulshada geeska Afrika wax tara ka soo baxaan, isagoo
ganacsatada Soomaaliyeed iyo reer Jabuuti ku ammaanay dhaqaale ku bixinta
nabadda dadka Soomaaliyeed.
Mudane Xamsa Cabdi Barre ayaa sidoo kale munaasabadda furitaanka ku soo
hadal qaaday dadaalkii madaxweynaha Jabuuti mudane Ismaaciil Cumar Geelle uu 24
sano ka hor u isaatagay ee dowlad dhiska Soomaaliya, isagoo bogaadiyey doorka
wanaagsan ee ciidanka Hiil walaal ee Jabuuti ku leeyihiin nabad ku soo
dabaalidda Soomaaliya.
Shirka ayaa sanadkan diiradda lagu saarayaa kobcinta dhaqanka nabadda
geeska taas oo saamayn u leh guud ahaan bulshooyinka gobolka gaar ahaan
bulshada Soomaaliyeed.
Ciidamada xoogga dalka Soomaaliyeed ayaa maanta si rasmi ah ula wareegay
amniga guud ee madaxtooyada Soomaaliya oo 16 kii sano ee lasoo dhaafay ay
gacanta ku hayeen ciidanka nabad ilaalinta u jooga Soomaaliya ee ATMIS.
Wasiirka Wasaaradda Gaashaandhiga Xukuumadda Fedaraalka Soomaaliya
Cabduqaadir Maxamed Nuur ayaa sheegay in talaabadan ay hordhac u tahay qorshaha
ciidamada xoogga dalka ay kula wareegayaan amniga guud ee dalka.
"Amaanka madaxtooyada oo ay ku yaalaan xafiisyada madaxweynaha, Raysal
wasaaraha iyo Baarlamaanka waxaa maanta si rasmi ah ula wareegay ciidanka
xoogga dalka, taasi oo bilaw u ah in ciidamada dib u hantaan dhamaan amniga
dalka, mar hadii madaxtooyadii ciidanku la wareegeen inta kalana way la wareegi
doonaan sida ugu dhaw" ayuu yiri Wasiir Cabduqaadir Maxamed Nuur.
Ciidamada Nabad ilaalinta u jooga Soomaaliya ee ku howlgala magaca ATMIS
ayaa la sheegay iney si tartiib tartiib ah uga baxayaan dalka ilaa dhamaadka
sanadka soo socda ee 2024-ka, waxaana sidoo kale lagu wadaa in ilaa 3,000 oo
ATMIS ka tirsan in dhamaadka bishaan ay dalka ka baxaan.
Wasiir Cabdulqadir Maxamed Nuur ayaa sidoo kale sheegay in xarumaha kale ee
dowladda ay dhawaan sidoo kale la wareegi doonaan ciidanka dowladda Soomaaliya.
"Garoonka Aadan Cadde iyo dakadda weyn ee Muqdisho oo ah xarumaha ugu
weyn ee dowladda ayay wali sii joogi doonan ciidanka ATMIS, ayagana waan kala
wareegi doona" ayuu yiri Wasiirka Gaashaandhiga Cabduqaadir Maxamed Nuir.
Si kastaba ha ahaatee la wareegista ciidanka xoogga dalka Soomaaliyeed ee
xarunta Madaxtooyada Soomaaliya ayaa kusoo beegmeysa, iyadoo ciidanka ATMIS
lagu wado in dhamaadka sanadka soo socda gabi ahaanba isaga baxaan gudaha dalka
Soomaaliya.
Wajiga 2-aad ee dhimista ciidamada Midowga Afrika ee nabad ilaalinta u
jooga Soomaaliya, ayaa maanta si rasmi ah u bilaabatay, wuxuuna socon doonaa
illaa 31 december ee sanadkan.
Sida uu farayo Qaraarka golaha ammaanka ee tirsigiisu yahay 2710, howlgalka
ATMIS ayaa la filayaa inuu 3,000 askari ka saaro Soomaaliya, laguna beddelo
ciidamada ammaanka Soomaaliya.
“ATMIS waxay higsaneysaa in mas’uuliyadda amniga loogu wareejiyo
Soomaalida, kobcinta lahaanshaha waara. Tallaabadan istaraatiijiga ah waxay
awood siinaysaa ciidamada Soomaaliya inay si madax-bannaan u ilaaliyaan nabadda
iyo ammaanka dalkooda gudihiisa.
Iyada oo lagu aaminayo mas'uuliyadaha amniga ciidamada maxalliga ah,
kala-guurka ayaa doonaya in la xoojiyo awoodda Soomaaliya si ay u ilaaliso
dadkeeda oo ay gacan uga geysato xasillooni waarta.” Howlgaka ATMIS ayaa sidaas
ku yiri hadal oo uu soo saaray.
Tallaabada ugu horraysay ayaa la sheegay inay ka bilaabanayso in ciidamada
ATMIS ay baneeyaan xarunta madaxtooyada, halkaas oo ay 16-kii sano ee lasoo
dhaafay gacanta ku hayeen.
Sida uu horey u sheegay La-taliyaha Amniga Qaranka, Xuseen Macallin, Xuseen
Macallin, Ciidamada Qalabka Sida ayaa si buuxda ula wareegaya mas’uuliyadda
amniga Xarunta Villa Somalia oo ay deggan yihiin Madaxweynaha iyo Ra’iisul
Wasaaraha.
Wareejinta amniga hay'adahan dowliga ah, oo markii hore udub dhexaad u ahaa
waajibaadka ATMIS, ayaa ah tallaabo muhiim ah oo loo qaaday geeddi-socodka
kala-guurka.
Tallaabadan ayaa la sheegay inay calaamad u noqon doonto dhamaadka 16 sano
oo ciidamada ATMIS Uganda ay ilaalinayeen Aqalka Madaxtooyada.
Dowladdaha Soomaaliya iyo Jarmalka ayaa Maanta magaalada Muqdisho ku kala
saxiixday heshiis dhaqaale oo gaaraya 19 Milyan oo doolarka Mareykanka ah oo
loogu talo galay dib usoo kabsashada ilaha dhaqaalaha iyo ganacsiga Soomaaliya.
Heshiiskaan oo la sheegay inuu soo socday ku dhawaad laba sano ayay Maanta
kala saxiixdeen hay’adda Gargaara oo ah laan ka mid ah Wasaaradda Maaliyadda
Soomaaliya oo taageerta ganacsiga, Bankigyada iyo Bankiga horumarinta
Jarmalka ee Germany (KFW).
Maal gelintaan ayaa la tilmaamay in xoogga lagu saari doonta ilaha kala
duwan ee wax soo saarka dalka, sida Beeraha, Xoolaha, kalluumeysiga, Tamarta,
Dalxiiska, Caafimaadka, Waxbarashada iyo Horumarinta dhallinyarada.
Waxaa goobjoog ka ahaa Munaasabadda heshiiska lagu kala sexiixday qaar ka
mid ah Agaasimyaasha guud ee Wasaaradda ee ay khuseyso, Madaxda sare ee
hay'adda Gargaara, Madaxda Bankiyada Somaaliyeed iyo Madaxda Horumarinta iyo
Iskaashiga Caalamiga ah ee Safaaradda dalka Jarmalka ee Soomaaliya.
Guddoomiyaha Hay’adda Gargaara Suleymaan Cabdi Ducaale ayaa kaga
mahadceliyay shacabka iyo dowladda Jarmalka taagerada ay la garab taagan yahiin
shacabka Soomaaliyeed.
Allena Kern oo ah Madaxa horumarinta iyo Iskaashiga Safaaradda wadanka
Jarmalka ee Soomaaliya ayaa sheegtay iney ku kalsoon tahay taageerada Gargaara
ay siiso ganacsiyada gaarka, iyadoona sidoo kale u balan qaaday taageera
buuxda.
Dalka Jarmalka ayaa ka mid yahay dalalka sida wayn u taageera dowladda
Fedaraalka Soomaaliya, islamarkaana ka caawiya dhinacyada, gargaarka,
horumarinta, farsamada ganacta, Caafimaadka, Waxbarashada iyo Amniga.
.jpeg)
