Sunday, April 9, 2023
Md Xasan Sheekh oo cadeeyay hadafkiisa ugu dambeeya inta uu xilka joogo
Madaxweynaha Soomaaliya ayaa
kalsooni ka muujiyay in duullaankiisa cusub ee milateri ee ka dhanka ah Al-Shabaab
uu ka adkaan doono kooxda Al-Shabaab.
Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud oo wareysi siiyay wargeyska afka dheer ee
Financial Times, ayaa u sheegay inuu rajaynayo in weeraradii ugu dambeeyay ee
ka dhanka ahaa Alshabaab ay ku khasbidoonaan miiska wada hadalka.
“Laba arrimood ayaa jira in Al-Shabaab looga adkaado, mid waa milateri
ahaan, mid kalena waa fikir,” ayuu Xasan Sheekh Maxamuud u sheegay Financial
Times oo wareysi gaar ah ku siiyay xarunta madaxtooyada ee Muqdisho.
“Dagaalka fikradeed wuxuu sii socon doonaa in muddo ah, laakiin, midka
militariga, waxaan aaminsanahay inaan kaga adkaan doono iyaga,” ayuu yiri
madaxweynuhu.
Xasan Sheekh ayaa sheegay in hadafkiisa ugu dambeeya uu yahay sidii uu
kooxda Alshabaab ugu celin lahaa meel cidhiidhi ah oo aan ka ahayn inay nabada
qaataan.
“Al-Shabaab waxay weli dareemayaan inay sii noolaan karto, waxaana sidoo
kale rumeysannahay in fursadda wadahadallada aysan weli qaan-gaarin. Laakiin
dhamaadka, tani waxay ku dambayn doontaa wadahadal,” ayuu hadalkiisa ku daray.
Si kastaba ha ahaatee, howlgallada ciidamada dowladda Soomaaliya ee ka
dhanka ah Al-Shabaab, ayaa sababay in Alshabaab ay lumiyaan saddex meelood meel
meelaha ay ka joogaan gobolada Koonfurta iyo bartamaha Soomaaliya.
In ka badan 3,000 oo ka tirsan Al-Shabaab ayaa lagu dilay 3,700 oo kalena
waa lagu dhaawacay wejigii koowaad ee howlgallada ciidamada intii u dhaxeysay
bishii Agoosto ee sanadkii hore ilaa bishii Janaayo. Dowladda ayaa sidoo kale
sheegtay in 70 magaalo iyo tuulooyin laga saaray Al-Shabaab.
Saturday, April 8, 2023
RW Soomaaliya iyo Seerbiya oo khadka taleefoonka ku wada hadlay ayaa ka wada hadlay xoojinta xiriirka labada dal
Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xamse Cabdi
Barre ayaa waxa ay khadka telefoonka maanta ku wada xiriireen Ra’iisul
Wasaaraha dalka Seerbiya, Ana Brnabić oo ay ka wada hadaleen xoojinta iyo
adkeynta iskaashiga iyo xiriirka wax wada qabsi ee ka dhaxeeya Soomaaliya iyo
Seerbiya.
Ra’iisul Wasaare Xamse ayaa kala hadlay in Dowladda Seerbiya inay naga cafiso
deynta kadib markii uu sharraxaad ka siiyay hiigsiga Xukuumadda DanQaran iyo
shaqada ay ka qabatay hannaanka iyo dhameystirka shuruucda muhiimka u ah deyn
cafinta.
Dowladda Seerbiya oo kaalmada bina’aadanimo soo gaarsiisay dadkeenna
xilligii ay abaartu jirtay, ayaa Ra’iisul Wasaaruhu ugu mahadceliyay, isagoo ku
bogaadiyay in ay kordhiyaan tirada deeqaha waxbarasho ee ay dalkeenna siiyaan.
Thursday, April 6, 2023
mexey dumarku u qalbi jabaan marka xiriir jacayl looga baxo oo la ogaaday
Sida lagu sheegay cilmi-baaris ay samaysay Jaamacadda Stanford University
School of Medicine, dadka jacaylka uu hayo waxaa sare ugu kacaya hormoonka
‘Dopamine’ ee maskaxdooda ku jira, taas oo sabab u ah farxadda iyo niyadda
deggan ee ay dareemayaan.
Hase yeeshee, hormoonka dopamine ayaa waxa uu sidoo kale saameeyaa hababka
dulqaadka qofka u uku dhaco xanuunka qalbi jabka. 'Broken Heart syndrome'.
Xanuunkan wuxuu ku badan yahay haweenka, iyadoo daraasad la sameeyay lagu
ogaaday in boqolkiiba 90 dumarka uu qalbi jabka saameeyo.
"Waxaa laga yaabaa sababta inay tahay in shucuurta dumarka ay aad u
sarreyso sidaas darteed waxay u badan tahay inuu saameeyn xooggan ku yeesho
xanuunkan," ayay tiri Dr. Jelena Ghadri, oo ku takhasusay cudurrada
wadnaha iyo daaweynta xanuunka qalbi jabka.
Cilmi-baaristu waxay muujinaysaa in dadka qalbi jabka ku dhaco ay lumiyaan
xiriirka nidaamka limbic ee maskaxdooda. Waxayna dhibbanayaashu taas u
horseedaysaa inay wajahaan saamaynta shucuureed ee walbahaarka iyo qalbi jabka
la soo darsay.'
Cilmi-baarista oo sii faah-faahisay ayaa sheegtay in muddo dheer, xanunka
qalbi jabka uu ahaa mid aan la ogaan karin ama aan si dhab ah loo qaadanin
saameyntiisaa.
Markii aan bilownay cilmi baarista, waxaa noo suurtagashay in aan faafinno
wacyiga cilmiga ah ee xanuunkan, waxaana sii korodhay heerka cudurka baarista
waqti ka dib, taas oo muujineysa in hadda aan si fiican u fahannay xanuunkan,
waxaan bilownay in aan wax badan ka ogaanno. maalin uun baan dawo u heli
doonnaa.”
Cilmi-baarayaashu waxay aaminsan yihiin in qayb gaar ah oo maskaxda ah oo
loo yaqaan 'hind cingulate' ay ka falceliso cadaadiska jirka iyo maskaxda ama
xanuunka.
Inta badan dadka ay saameysey dhibaatada qalbi jabka waxay ku soo kabtaan
maalmo ama toddobaadyo gudahood, laakiin waxay noqon kartaa mid nafta halis
gelisa oo xaaladaha qaarkood keentay dhimasho.
Dr Guy Winch oo ku takhasusay cilmi-nafsiga ayaa yiri: 'Cilmi-baaristu
waxay muujinaysaa in ay jiraan isbeddello badan oo maskaxda ah oo u horseeda
dadka inay maskax ahaan naafo noqdaan. Sababta oo ah maskaxdu waxay wax uga
falcelinaysaa si aad u daciif ah.'
Waxa uu sheegay in 'dadka qaar ay la qabsadaan daawashada sawirada qofkii
ay kala tageen, iyagoo u arka inay niyadda ugu qaboobeysa balse dhab ahaantii
taas kaaga sii dareysaa xanuunka ku hayo oo waxa ay qaadanaysaa wakhti dheer in
aad ka bogsato.'
“Dawada ugu wanaagsan ayaa ah inaad ka fogaato dhammaan xusuusaha aad ka
hayso qofka aad kala tagteen ama qalbi jabka kuugu riday.”
Qalbi jabku wuxuu noqon karaa waayo-aragnimo aad u xun, sidoo kale wuxuu
kugu noqon kartaa mid aad u xanuun badan., ayuu yiri Dr Guy Winch, 'Balse wuxuu
sheegay in laga yaabo in dhibaaytada aad ka dhaxashay qalbi jabka ay uur ku
taallo kuugu noqoto.
Isaga oo arrimahaas sii faahfaahinaya waxa uu Dr Guy Winch yiri, ‘Jacaylku
waxa uu maskaxdeenna ugu kaydsan yahay sida balwadda oo kale, sidaa darteed
markaad qof la qabsato oo aad kala tagtaan, waxay la mid tahay sida qof balwad
isticmaalayay oo iska joojiyay.'
Imaaraatka Carabta iyo Seerbiya ayaa ka wada hadlaya xoojinta iskaashiga istiraatiijiyadeed
Wasiirka arrimaha dibadda ee dalka Isutagga Imaaraadka Carabta Sheikh Abdullah
bin Zayed Al Nahyan ayaa magaalada caasimadda ah ee Athens kulan kula yeeshay
ra’iisul wasaaraha dalka Giriiga Kyriakos Mitsotakis.
Sida ay sheegtay wakaaladda wararka ee Imaaraadka, shalay oo Isniin ahayd,
intii uu socday kulanka, waxa ay ka wadahadleen natiijadii ka soo baxday
booqashadii Madaxweynaha Imaaraadka, Sheekh Maxamed bin Zayid Al Nahyan, uu ku
tagay Giriigga, bishii August ee la soo dhaafay, iyo doorka ay ku leedahay
riixitaanka. heerka iskaashiga labada dal si loo gaaro jahawareer ballaaran oo
korriin iyo horumar.
Wadahadallada ayaa sidoo kale lagu soo qaaday muhiimadda ay leedahay in kor
loo qaado iskaashiga dhinacyada dhaqaalaha iyo ganacsiga, iyadoo wadarta guud
ee isdhaafsiga ganacsiga ee labada dal uu gaaray ilaa $561 milyan sanadkii
2021, kobac dhan 68% marka loo eego 2020.
Waxa kale oo ay ka wada hadleen qaab-dhismeedka iskaashiga wadajirka ah ee
waaxda duulista iyo muhiimadda ay leedahay in si joogto ah looga shaqeeyo
kordhinta duullimaadyada tooska ah ee labada dal, kuwaas oo heerar wanaagsan ka
gaaray muddadii la soo dhaafay.
Intii uu socday kulanka, "Bin Zayed" waxa uu carrabka ku adkeeyay
in "Imaaraadka iyo Giriiga ay ku xiran yihiin iskaashi istiraatijiyadeed
oo horumarsan oo sii kordhaya, oo ku saleysan aasaas adag oo saaxiibtinimo iyo
ixtiraam labada dhinac ah."
Waxa uu intaa ku daray, "Xiriirka iskaashiga laba geesoodka ah ee u
dhexeeya labada dal waxa uu ka marag kacay horumar iyo barwaaqo dhinacyo kala
duwan leh," isagoo carrabka ku adkeeyay "Imaaraadka iyo Giriiga waxay
aad u jecel yihiin inay maalgashadaan dhammaan fursadaha jira si ay u
ballaariyaan oo ay u horumariyaan iskaashigooda, si loo gaaro guul. Danahooda
guud iyo ka faa’iidaysiga shacabkooda, sidoo kale waxay ka qayb qaadanayaan
horumarinta amniga iyo xasiloonida gobolka.” “.
Wednesday, April 5, 2023
Gudoomiye Ku Xigeenka Golaha Shacabka Oo Qaabilay Wafti Ka Socda Baarlamaanka Yurub