Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh
Maxamuud, ayaa xalay magaalada Baydhabo ee xarunta KMG ah ee maamulka Koonfur
Galbeed ku soo gebagebeeyey wejigii labaad ee shirka dib u heshiisiinta.
Dhinacyada ka qeybgalaya shirka ayaa u suurtagashay in ay ka gudbaan
khilaafaadyo, islamarkaana ay gaaraan heshiis ku saabsan doorashada guddoonka
baarlamaanka ee maamulkaasi.
Sida lagu sheegay war-murtiyeedkii ugu dambeeyay ee shirka laga soo saaray,
waxaa la isku raacay in muddada u dhaxaysa November 2023 iyo December 2023 lagu
soo xulo xubnaha baarlamaanka maamul goboleedyada.
Guddoomiyaha Guddiga Dib u heshiisiinta, Madaxweynaha Maamulka Koonfur
Galbeed iyo Siyaasiyiinta Mucaaradka ayaa isku raacay in Wasaaradda Arrimaha
Gudaha, Federaalka iyo Dib u heshiisiinta ee Xukuumadda Soomaaliya ay
dhaqangeliso heshiiskaasi.
Heshiiskan ayaa la filayaa in lagu soo afjaro khilaaf u dhaxeeya
madaxweynaha maamulka Koonfur Galbeed Cabdulcasiis Liftagrin iyo dadka kasoo
horjeeda ee ku saabsan arrimaha doorashada maamulkaasi, kaasoo sababay iska hor
imaadyo hubeysan oo ka dhacay magaalada Baydhabo, waxaana waqtigiisa dastuuriga
ah uu ku ekaa December 2022.
Ka dib dhexdhexaadintii Emirate-ka ee lagu oo lagu guulaystay, in 63 maxbuus
dagaal "xasaasi ah" ayaa ku laabtay Ruushka, ka dib wadahadalo adag
oo lala yeeshay Kyiv.
Wakaaladaha wararka ee Ruushka oo soo xiganaya wasaaradda gaashaandhigga
ayaa sheegay in 63 maxbuus oo Ruush ah la sii daayay, taasoo ka dhalatay
hannaan wada-hadallo adag oo lala yeeshay Ukraine, oo ay dhexdhexaadinayeen
Imaaraadka, sida ay sheegtay wakaaladda wararka ee Reuters.
Wakaaladaha ayaa sidoo kale sheegay in kooxda askarta Ruushka la sii daayay
ay ku jiraan xubno ka tirsan "qayb xasaasi ah".
Geesta kale, madaxtooyadda Ukraine ayaa ku dhawaaqday in 116 maxbuus oo u
dhashay Ukraine lagu soo celiyay Kyiv.
Wargeyska “Kyiv Times” ee Ukraine ayaa ka soo xigtay agaasimaha xafiiska
madaxtooyada Andrei Yermak, isagoo sheegay in xoreeyayaasha ay ku jiraan qaar
ka mid ah difaacayaasha magaalada Mariupol, iyo askar lagu qabtay
Kherson.
Kyiv ayaa sidoo kale soo saartay meydadka mutadawiciinta ajnabiga ah ee ka
dagaalamay safafka ciidamadeeda, taasoo qayb ka ah heshiiska sarrifka, sida
laga soo xigtay isla isha.
Dabayaaqadii bishii Nofembar, saddex ilo xog ogaal ah ayaa u sheegay
wakaaladda wararka ee Reuters in wakiilo ka socda Ruushka iyo Ukraine ay ku
kulmeen Imaaraadka si ay uga wadahadlaan suurtagalnimada in maxaabiista
dagaalka la isku dhaafsado heshiis la xidhiidha dib-u-soo-celinta ammonia-ka
Ruushka ee loo dhoofiyo Aasiya iyo Afrika iyada oo loo marayo dhuunta Ukraine.
Wararka ayaa sheegaya in wada-hadalladaas ay gar-wadeen ka ahaayeen
Imaaraadka Carabta, isla markaana aysan ku jirin Qaramada Midoobay, inkastoo
hay’adda caalamiga ah ay door weyn ku lahayd gorgortanka hindisaha hadda socda
ee ah in wax-soo-saarka beeraha laga dhoofiyo saddex dekadood oo Ukraine ah oo
ku yaalla badda madow.
Bishii hore, Ruushka iyo Ukraine waxay isweydaarsadeen ilaa 100 maxbuus oo
ka kala socday labada dhinac, isweydaarsigii ugu horreeyay ee 2023.
Waxayna Wasaaradda Difaaca ee Ruushka ay ku dhawaaqday in la dhammaystiray
heshiis maxaabiis isdhaafsi ah oo lala galay Kyiv, kaas oo keenay in la xoreeyo
konton askari oo Ruush ah, kuwaas oo ay Ciidanka Cirka ee Ruushku u qaadi
doonaan Moscow si loogu daweeyo iyo baxnaanin.
"8-dii Janaayo, natiijadii hannaan gorgortan, 50 askari oo Ruush ah
ayaa laga soo celiyay dhulka uu maamulo taliska Kyiv, kuwaas oo khatar dhimasho
ah ugu jiray maxaabiis," ayaa lagu yiri bayaanka difaaca Ruushka.
Bishii Disembar ee la soo dhaafay, dhexdhexaadinta Imaaraatka iyo Sacuudiga
waxay ku guulaysteen inay dhammaystiraan heshiis naadir ah oo maxaabiis
isweydaarsi ah oo u dhexeeya Maraykanka iyo Ruushka, kaas oo ay ku jiraan sii
deynta ciyaartoyga Kubadda Kolayga ee Maraykanka Brittney Greener, taas oo lagu
beddelay maxbuus Ruush ah oo ku yaal Maraykanka, Victor Bout.
Imaaraadku waxa ay si xoog leh uga go’an tahay in uu gacan ka geysto in
dariiqooyinka isgaadhsiinta ay furnaadaan, dhiirigeliyaan wadahadalka, iyo
taageeridda diblomaasiyadda si loo dhammeeyo dagaalka.
Mugga isweydaarsiga ganacsiga ee u dhexeeya UAE iyo Shiinaha ayaa kor u
kacay heerkii ugu sarreeyay sannadkii la soo dhaafay, isagoo kordhay 37.4
boqolkiiba sannad kasta sanadka 2022.
Zhang Yiming, Safiirka Jamhuuriyadda Shacbiga Shiinah ee Imaaraadka, ayaa
boggiisa rasmiga ah ee Twitter-ka ku sheegay in is-weydaarsiga ganacsiga ee
labada dal uu gaaray heerkii ugu sarreeyay oo dhan $99.2 bilyan.
Yiming waxa uu sheegay in badeecadaha Shiinuhu ka
keeno Imaaraadka ay kordheen boqolkiiba 58.9 sannadkii, isaga oo gaadhay $45.4
bilyan, iyo badeecadaha Shiinuhu u dhoofiyo Imaaraadka oo kordhay boqolkiiba
23.3, taas oo gaadhay $53.8 bilyan.
Bishii November ee la soo dhaafay, Safiirka Shiinaha ayaa sheegay in
xiriirka laba geesoodka ah ee u dhexeeya Shiinaha iyo Imaaraadka uu ku yimid
koboc iyo horumar weyn dhawaanahan, sida ay sheegtay wakaaladda wararka ee
Imaaraadka Carabta.
Waxa uu intaa ku daray in tirada muwaadiniinta Shiinaha ee degan Imaaraadka ay ku dhow yihiin 400,000, taas oo ka
dhigan in bulshada Shiinaha ee dalkaas ku nool ay labanlaabmeen tan iyo sannadkii
2019-kii oo ay tiradoodu ahayd 200,000, waxaana dalka ka hawl-gala ilaa 6,000
oo shirkadood oo Shiinaha ah.
Safiirka Shiinaha ayaa si cad u sheegay in dalkiisu uu diyaar u yahay inuu
kordhiyo maalgashiga wadajirka ah ee Imaaraadka, isagoo carabka ku adkeeyay in
iskaashiga dadaallada lagula dagaallamayo isbeddelka cimilada uu noqday mid ka
mid ah tiirarka ugu muhiimsan uguna adag ee xiriirka iskaashi ee labada dal ee
saaxiibada ah.
Shirka Axsaabta (COP28) ayaa loo qorsheeyay in lagu qabto dubay Expo City
laga bilaabo Noofambar 30 ilaa Diseembar 12, 2023.
Madaxweynaha dowladda federaalka Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud iyo
wafdi uu hogaaminayo ayaa maanta gaaray magaalada Baydhabo ee xarunta
Kumeel-gaarka ah ee maamulka Koofur Galbeed.
Madaxweynaha iyo wafdigiisa ayaa waxaa si weyn ugu soo dhaweeyay garoonka
Shaati Gaduud madaxweynaha Koonfur Galbeed Cabdicasiis Lafta-gareen,
guddoomiyaha golaha shacabka Aadan Madoobe iyo masuuliyiin ka kala tirsan
golayaasha maamulkaasi.
Safarka madaxweyne Xasan Sheekh ee Baydhabo ayaa la xiriira gunaanadka
shirka dib-u-heshiisiinta Koonfur Galbeed oo muddooyinkii dambe ka socday
halkaas, kaasi oo uu furay 17-ka bishii hore.
Shirkan ayaa afar maalin kahor galay wajigiisa labaad, waxaana lagu wadaa
in dhawaan lasoo gaba-gabeeyo, ayada oo saacadihii lasoo dhaafay ay magaalada
ka socdeen kulamo loogu gogol xaarayo mira-dhalka shirkan oo xaqiijinaya
Koonfur Galbeed heshiis ah.
Amaanka guud ee magaalada Baydhabo ayaa aad loo adkeeyay, ayada oo
guddoomiyaha Golaha Shacabka Sheekh Aadan Madoobe uu xalay la kulmay Midowga
Musharraxiinta, Golaha Badbaadada iyo Madasha Samatabixinta Koonfur Galbeed.
Sheekh Aadan Madoobe ayaa masuuliyiintan wuxuu kala hadlay dardar-gelinta
wajiga labaad ee shirka dib-u-heshiisinta Koonfur Galbeed, isaga oo u sheegay
in si habsami leh loo sii amba qaado wajiga labaad.
Wajiga labaad ee shirka ayaa lagaga arrinsanayay hanaanka geedi socodka
nabada, sidii guul mira-dhal leh loogu gaari lahaa gogosha taala magaalada
Baydhabo, si dalka looga xorreeyo kooxda Khawaariijta Al-Shabaab.
Si kastaba, Arrimahan ayaa imanaya iyada oo lagu wado in wajiga 2-aad ee
dagaalka Al-Shabaab uu ka billowdo deegaanada Koonfur Galbeed, oo inta badan ku
jira gacanta kooxda.
Kooxda kubadda cagta Juventus ayaa burburinaysa heshiiska ay kula jirto
xiddiga reer France ee Paul Pogba oo xagaagii si xor ah ugaga soo wareegay
Manchester United, waxaanay kooxdaasi ka cadhaysan tahay laba arrimood oo isku
raacay.
Paul Pogba oo ay da’diisu tahay 29 jir ayaan wali hal ciyaarna u safanin
Juventus oo uu dib ugu soo laabtay kaddib lix sannadood oo uu kaga maqnaa
Manchester United oo kaga iibsatay £89 milyan oo Gini sannadkii 2016, taas oo
ka dhigtay ciyaartoygii ugu qaalisanaa dunida waqtigaas.
Laakiin intii uu kusoo laabtay Allianz Stadium ayaanu hal ciyaarna u
safanin, waxaana uu u jiifaa dhaawac soo gaadhay ka hor intii aanu
bilaabmin xilli ciyaareedku.
Old Lady oo markii hore uu qorshaheedu ahaa inay haysato Paul Pogba ayaa uu
isbeddel weyni ku yimid markii uu laacibkani noqday mid u nugul dhaawacyada oo
uu illaa hadda u jiifo, waxaana usii raacday in ay xataa shaki ka qabaan in uu
dib u helayo qaab-ciyaareedkiisii.
Kooxda Talyaaniga oo la dhibaatoonaysa dhaqaale xumo ku habsatay, dhowaanna
laga jaray 15 dhibcood ayaa waxa la sheegay in hadda ay sharciyaqaanadeedu
daraasaynayaan sida ay suurtogal u tahay inay kansalaan heshiiska Pogba oo
27kii ciyaarood ee kooxdaasi dheeshay xilli ciyaareedkan dhaawac u jiifay.
Juventus ayaa waxay Pogba ku kharash garaysay £31 milyan oo Gini oo ay
siisay markii uu sida xorta ah ugu soo wareegay xagaagii, waxaana uu u saxeexay
heshiis afar sannadood ah oo uu sannadkii mushahar ugu qaadanayo £7 milyan oo
Gini.
Wafdi ka socda UAE, oo uu hoggaaminayo Mudane Imran Sharaf, Kaaliyaha
Wasiirka Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ah ee Sare ee Sayniska iyo
Tignoolajiyada, iyo koox ka socota Wakaaladda Hawada Sare ee Emirates, ayaa ka
qayb galaya shirarka Qaramada Midoobay.
Kooxda Hawl-gabka furan ee Qaramada Midoobay ee yaraynta khataraha meel
bannaan iyada oo loo marayo heerarka iyo qawaaniinta iyo mabaadi'da dhaqanka ee
mas'uulka ah, oo bilaabmay Janaayo 30 waxayna socon doontaa ilaa Febraayo 3 ee
Geneva, Switzerland, si ay uga wada hadlaan horumarinta heerarka hubinaya
isticmaalka nabad iyo mas'uuliyadda leh bannaanka bannaan.
Ka-qaybgalka Imaaraadku waxa uu ka imanayaa doorkiisa heer gobol iyo heer
caalami iyo sida ay uga go’an tahay in uu taageero go’aannada ilaalinaya
isticmaalka nabdoon ee hawada sare iyo joogteynta muddada fog ee hawlaha hawada
iyo deegaanka, iyo sidoo kale taageerada ay u helaan mabaadi’da guud ee
yaraynaysa khataraha hadda jira. iyada oo aan la xaddidin suurtagalnimada in la
dhiso awoodda nidaamyada hawada ee waddan kasta.
Mudane Cimraan Sharaf waxa uu carabka ku adkeeyay in Imaaraadku aanu u arag
qaybta hawada sare sinji, balse ay u arkaan qayb muhiim ah oo kor u qaadaysa
iskaashiga caalamiga ah iyo dhisidda awoodda si loogu adeego bini’aadminimada.
Waxa uu muujiyay sida ay Imaaraadka uga mahadcelinayaan dadaalka lagu
dhimayo khataraha hawada iyo in laga shaqeeyo sidii loo soo afjari lahaa
daldaloolada sharciyeed ee ka dhashay horumarka tignoolajiyada iyo horumarka
degdega ah ee nidaamyada hawada sare.
Dhankiisa, Mudane Salem Butti Al Qubaisi, oo ah agaasimaha guud ee
wakaaladda hawada sare ee Emirates, ayaa ku nuuxnuuxsaday in Imaaraadku noqday
mid ka mid ah ciyaartoyda caalamiga ah ee ugu muhiimsan ee go'aan ka gaarista
qaybta hawada sare, sida ay hormuudka ka tahay, taas oo ay uga mahadcelinayaan
heerka caalamiga ah.
dadaallada gobolka iyo kuwa caalamiga ah ee lagu taageerayo horumarinta
siyaasadaha iyo qaab-dhismeedka sharci ee kor u qaadaya isticmaalka nabdoon ee
meel bannaan, kalsoonida iyo hufnaanta ka dhexeeya dalalka.
Waxa uu sharraxay in dadaallada caalamiga ah ee wadajirka ah ay awood u
leeyihiin in ay sameeyaan isbeddelkan, baabi'inta khataraha hawada, iyo
helitaanka xalal dhammaystiran oo caddaalad ah oo hubiya faa'iidada qaybtan si
loogu adeego dhammaan aadanaha.
Aragtida iyo yoolalka UAE waxay la jaan qaadayaan hadafka kooxda shaqada ee
furfuran si loo yareeyo khataraha hawada si loo xaqiijiyo nabadda iyo amniga
caalamiga ah iyada oo loo marayo iskaashiga iyo abuurista jawi ammaan ah oo
waara oo loogu talagalay jiilalka mustaqbalka.
Inta lagu guda jiro ka qaybqaadashada kalfadhiga saddexaad ee shirarka,
weftiga UAE waxay soo bandhigi doonaan talooyinka ka soo baxa daabacaadda
koowaad ee wadahadalka hawada Abu Dhabi ee ku saabsan heerarka suurtagalka ah,
xeerarka iyo mabaadi'da habdhaqanka mas'uulka ah ee la xidhiidha hanjabaadaha
hawada, kuwaas oo waxaa ku jira soo jeedin ah in la sameeyo qaab-sharciyeedka
caalamiga ah ee maamulka hawada sare si kor loogu qaado hufnaanta la xiriirta
dhammaan dhinacyada sahaminta hawada sare.
Kulamada kooxda shaqada furan ee Qaramada Midoobay waxay ka dhigan tahay
tallaabo go'aan ah oo lagu gaarayo mustaqbal ammaan iyo waara oo bannaanka ah,
iyada oo loo marayo iskaashi wadajir ah si loo horumariyo talooyinka wax ku
oolka ah ee hubinaya isticmaalka mas'uuliyadda leh ee dhammaan.
.jpeg)
