War saxaafadeed kasoo baxay wakiiladda beesha caalamka u jooga
Soomaaliya ayaa lagu oo dhaweeyay dadaallada ay wadaan madaxda Soomaaliya ee
lagu hormariyo arrimaha mudnaanta leh ee ku saabsan nabad-dhisidda iyo
dowlad-dhisidda, oo ay ku jiraan shirarka joogtada ah ee Golaha Wadatashiga
Qaranka.
Beesha caalamka ayaa si gaar ah u soo dhoweysay dadaalka soo cusboonaaday
ee diiradda lagu saarayo geeddi-socodka dib-u-eegista dastuurka, kheyraad
wadaagga iyo awood-qeybsiga federaalka iyo dib-u-heshiisiinta, kuwaas oo
dhammaantood muhiim u ah xaqiijinta xasilloonida muddada fog ee Soomaaliya.
Qoraalka kasoo baxay wakiiladda beesha caalamka ayaa loogu baaqay dhammaan
daneeyeyaasha inay si wax ku ool ah uga qayb qaataan dadaalladan, oo wixii
khilaaf ah ee jirana lagu xalliyo wadahadal iyo wadatashi.
”Waxaa naga go’an inaan Soomaaliya ka taageerno sidii ay ku gaari lahayd
arrimaha hortabinta u leh dowlad dhisidda, oo aasaas u ah Soomaaliya loo dhan
yahay, barwaaqo ah oo nabad ah” ayaa lagu yiri qoraalka kasoo baxay beesha
caalamka.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh
Maxamuud oo Baydhabo kulan kula qaatay qaar ka mid ah culimaa’udiinka Koofur
Galbeed ayaa ka dalbaday in ay doorkooda ka qaataan dadaalada lagu xoojinayo
Nabadda, dib u heshiisiinta iyo wadajirka bulshada deegaanka.
Madaxweynaha ayaa culimada ku bogaadiyey doorkooda wanaagsan ee fidinta
diinteenna suubban, wacyi gelinta iyo toosinta bulshada isaga oo ku adkeeyay in
ay kaalin muuqata ku yeeshaan halganka dib u xoreynta dalka gaar ahaan dabar
goynta fikirka gurracan ee Khawaarijta.
Dhankooda, culimada ayaa la wadaagay Madaxweynaha talooyin ku aaddan dib u
heshiisiinta, dowlad dhiska iyo la dagaallanka fikiraayay xagjirka ah, iyaga oo
bogaadiyey tallaabooyinka loo qaaday xoreynta, xasilinta dalka iyo
dowlad-wanaagga.
Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa culimada ka codsaday in ay sii
xoojiyaan dadaalladooda ku aaddan kobcinta wacyiga bulshada, ayna hormuud u
noqdaan xaqiijinta Soomaaliya xor ah, xasillan isla markaana Barwaaqo ah.
Garoonka Caalamiga ah ee King Fahad
ayaa berri oo Khamiis ah ku kulmi doona xiddigaha Al-Nasr iyo Al-Hilaal oo uu
hoggaaminayo xiddiga Portugal ee Cristiano Ronaldo, kulankaas oo ah kii ugu
horreeyay oo taariikhi ah oo ay isaga horyimaadaan kooxda Faransiiska ee Paris
Saint-Germain ee uu hoggaamiyo xiddiga Argentina Lionel Messi. , iyada oo qayb
ka ah hawlaha xilliga Riyaad.
Kulankaan ayaa ah kii ugu horeeyay oo koox ka socota dalka Faransiiska ay ku
kulmaan dalka Sacuudiga, balse ma ahan markii ugu horeysay oo koox ka socota
Yurub ay ku kulmaan garoonka caalamiga ah ee King Fahad oo loo yaqaano “Durrat
Al-Mulaeb”.
Garoonka “Al-Durra” ayaa dhowr jeer lagu soo booqday kooxaha ugu waa weyn Yurub
ee ciyaaro rasmi ah ama saaxiibtinimo ku soo ciyaaray dhulkooda, ama ay ka
jawaabayeen marti-qaadyo loo fidiyay xafladihii ciyaaraha ka fariistay ee
xiddigo badan oo Sacuudiga ka tirsan.
Kooxda reer Spain ee Valencia ayaa ka mid ahayd naadiyadii ugu horeeyay ee
Yurub ah ee soo xaadira garoonka Al-Durra, iyada oo booqatay Boqortooyada si ay
uga qayb qaadato hawlgabnimada halyeeyga kubbadda cagta Sucuudiga iyo kooxda
Al-Hilal Youssef Al-Thunayan sanadkii 2005.
“Fiidmeerta” ayaa ciyaaray 2005. Kooxda Al-Hilaal oo ay ku quudiyeen
xiddigo badan oo Sacuudiga iyo Carabta ka tirsan, waxayna ciyaartu ku soo
idlaatay 2-1 ay guushu ku raacday kooxda Al-Azraq.
Garoonka caalamiga ah ee King Fahad ayaa 3 sano kadib waxa uu booqday labada
kooxood ee ugu waa wayn Yurub ee Manchester United iyo Real Madrid oo ay ka
dhacayeen xafladaha ay ka fariisanayaan labada xidig ee ugu caansan kubada
cagta Sacuudiga ee kala ah Sami Al-Jaber iyo Majed Abdullah.
Ciyaartii Al-Hilaal ee Manchester United ee uu ka fadhiistay Sami Al-Jaber,
waxa 4-2 ku badisay Al-Hilal, halka Al-Nasr ay 4-1 kaga badisay Real Madrid
ciyaar uu ka fadhiistay Majed Abdullah sannadkii 2008.
2010, Inter Milan ayaa ahayd kooxdii ugu horeysay ee Talyaani ah oo ciyaar ku
ciyaarta “Al-Durra” xafladaas waxaa ka fariistay xiddigii Al-Hilaal iyo xulkii
hore ee Sacuudiga Nawaf Al-Tamyat, waxaana markaas Al-Azraq looga badiyay 2-1.
Kooxda Talyaaniga ee Juventus ayaa sidoo kale ka qaybgashay ciyaar farxadeed oo
ay ku maamuusayeen goolhayihii Sucuudiga ee Maxamed Al-Deayea uu ka fadhiistay,
xilligaasi oo ay “marwada duqda ah” waxa ay ku guulaysatay in ay goolkii ugu
sarraysay ka dhaliso koox Yurub ah garoonka Al-Durra. 7-1 ku badisay.
Mudo 5 sano ah kadib waxaa garoonka lagu arkay ciyaartii ugu horeysay ee koox
Jarmal ah,kadib markii kooxda Bavarian-ka ee Bayern Munich ay ka qeyb gashay
ciyaar saaxiibtinimo oo ay la ciyaareen Al-Hilaal,waxana ay ku badiyeen 4-1.
Labadii sano ee la soo dhaafay, King Fahd International Stadium waxaa lagu
qabtay Spanish Super Cup, iyadoo Real Madrid ay ku guuleysatay horyaalka xilli
ciyaareedkii hore oo ay 2-0 ku garaacday Athletic Bilbao.
Sannadkii 2023, garoonka “Al-Durra” ayaa markii labaad lagu qabtay koobka
Spanish Super Cup, waxaana Barcelona u suurtagashay inay ku guulaysato koobkan
oo ay ka qaaday kooxda ay xafiiltamaan ee Real Madrid, ka dib markii Blaugrana
ay semi-finalka ka cirib tirtay Real Beets, halka Al-Merenji ayaa kasoo baxay
albaabka Valencia.
Garoonka Caalamiga ah ee King Fahad ayaa caawa fiidkii martigelin doona finalka
Super Cup-ka Talyaaniga ee u dhexeeya Milan iyo Inter, ka hor inta aysan Paris
ciyaarteeda berri la ciyaarin xiddigaha caasumadda ah ee Riyadh, Al-Nasr iyo
Al-Hilaal.
Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa Baydhaba ka sheegay
dhawaan lasoo afjarayo Shabaab-ka ka dagaalamaya Galmudug iyo HirShabeelle, isla
markaana wajiga labaad ee dagaalka Al-Shabaab ay dowladdu ka bilaabi doonto
K/Galbeed.
Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa sheegay in dagaalkaan laga soo bilaabi doono
xadka Itoobiya, isla markaana la wedi doono ilaa badweynta Hindiya, si loo
dhameeyo Shabaab-ka dhulkaas ku sugan.
“Siyaasadda dwoladda maanta waa in dalkaan Shabaab laga xoreeyo, waxaan
rabaa in gaarigii Baydhaba ka soo baxa uu si nadiif ah Xamar u yimaado, hadaan
Shabaab ka xoreyno uma ogolaa doono tuug isbaari taagan, waa balan,” ayuu yiri
Xasan Sheekh.
Sidoo kale Madaxweyne Xasan ayaa sheegay in dowladdu ay diyaarisay ciidan
xoog leh oo isku filan una diyaarsan inay kooxda Al-Shabaab ka xoreeyaan dalka
inta ay ka joogaan.
Markii aan galnay dagaalka ka socda gobollada Galmudug iyo iyo HirShabeelle,
maanta waa ka khibrad badanahay, waxaan barangay xeeladaha Al-Shabaab, ciidan
badan ayaan heynsanaa maanta, niyadeenu waxay noo sheegee oo aan xaqiijinay in
Shabaab aan ka adag nahay, waqti badan nooga bixi maayo dagaalka lagu xoreynayo
deegaanada ay uga hareen labadaas dowlad goboleed,” ayuu yiri.
Madaxweynaha ayaa hadalkaan ka sheegay furitaankii shirka siyaasiyiinta
reer Koonfur Galbeed, wuxuuna fariin u diray dhalinyarada weli ku jirta
Al-Shabaab.
Aniga ka madaxweyne ahaan hadafkeygu waa in dalkaan uu Shabaab la’aan
noqdo, idinma dhahaayo daaro dhaadheer ayaan idiin dhisaa, laakiin waxaan
abuureynaa duruuf sababi karta in dalkaan la maalgashado oo nabad la isku
laheyn karo ay ka dhalato Soomaaliya,” ayuu yiri Madaxweyne Xasan.
Xasan Sheekh ayaa ugu baaqay dhammaan dhallinyarada Soomaaliyeed ee ku
jirta fikirka Al-Shabaab in ay ka soo laabtaan, isagoo cafis u fidiyey mid
kasta oo ka mid ah oo u soo laabta dadkiisa iyo dalkiisa, dowladduna ay
diyaarisay qorshe dhaqancelin iyo nolol wanaagsan looga sameynayo dhallinyarada
ay khaldeen Al-Shabaab.
“Duruuf kasta ku raac Al-Shabaab waxaan maanta idiin cadeynayaa ninkii
kasoo baxa Al-Shabaab cafis waaye, cafis kaliya maahane waxay dowladdu diyaar u
tahay in nolol fiican ay helaan dadka ka soo baxa Al-Shabaab,” ayuu yiri
Madaxweynuhu.
Xasan Sheekh ayaa calool-xumo ka muujiyey dhalinyarada ku dhimaneysa
fikirka Al-Shabaab, “Xawaadley oo u dambeysay ciidan iyo saraakiil qaali ah
ayey nooga dileen, laakiin difaaca dalkooda ayey u dhinteen, Allaha u
naxariisto,” ayuu yiri.
Madaxweynaha ayaa waalidiinta dhashay dhalinyarada ku jirta Al-Shabaab
wuxuu ugu baaqay inay wacdaan wiilashooda oo inta aan la dhameyn ay ka gaaraan
wixii diyaar u ah inay ka soo haraan kooxda.
Kooxda Barcelona ayaa si dirqi ah kaga badisay Real Betis, rigoorayaal,
maanta oo Khamiis ah, kadib markii ay dhamaatay waqtigii caadiga ahaa iyo
waqtigii dheeriga ahaa ee lagu daray (2-2), semi-finalka koobka Spanish Super
Cup oo lagu qabtay caasimadda Sacuudiga ee Riyadh.
Barcelona ayaa dhalisay: Lewandowski iyo Ansu Fati (40, 93), halka Real
Betis ay dhalisay: Nabil Fekir iyo Lauren Moron (77, 101).
Kooxda reer Catalan ayaa sidaas darteed u dhigtay taariikhda kooxda ay
xafiiltamaan ee Real Madrid, finalka tartanka loo qorsheeyay Axada soo socda,
kaasoo ka dhici doona garoonka King Fahad International Stadium.
Laacibka kooxda Real Betis ee Luiz Henrique ayaa ku dhawaaday in uu
Barcelona kaga naxsado gool lama filaan ah, kadib markii uu kubad meel fog ah
ka soo toogtay, laakiin kubbada ayaa ka lumisay goolka Ter Stegen daqiiqadii
3-aad ee ciyaarta
, waxaana goolka u dhaliyay Rafinha oo ku jiray booska offside ee bilawgii
ciyaarta. .
Lewandowski ayaana u suurtagashay inuu shabaqa ku taabto daqiiqadii 40aad, ka
dib markii uu kubad ka helay Dembele oo ku jira xerada ganaaxa, islamarkaana uu
hareer maray daafaca Betis, ka hor inta uusan kubada u dhigin dhanka bidix
goolhaye Claudio Bravo.
Markii layskugu soo laabtay qaybtii danbe ee ciyaarta ayay Barcelona si wayn
ciyaarta ugu gacan saraysay, balse isku daygii hore ayaa yimid daqiiqadii
62-aad ee ciyaarta, kadib markii uu Osman Dembele uu kubad ku dhuftay
daafaceeda Pizzalla, isaga oo koorne u noqday.
Ciyaaryahanka Real Betis ee Nabil Fekir ayaa daqiiqadii 77-aad ku guulaystay in
uu kooxdiisa udhaliyo goolka bar-baraha kadib markii uu baas ka helay Luiz
Henrique kaas oo si qurux badan u leexiyay daafacyada Barca una diray dhanka
Fekir kaas oo hal taabasho ah ku dhaliyay Ter Stegen. shabaqa.
Jawaabta ayaa si degdeg ah uga timid Barcelona, Lewandowski ayaa dhaliyay
goolkii labaad daqiiqadii 81aad, ka dib markii uu baas ka helay Ferran Torres
oo ku dhuftay shabaqa Bravo, laakiin garsooraha ayaa kansalay inuu offside ku
jiro Torres.
Bilowgii waqtigii dheeriga ahaa ee lagu daray ciyaarta, garsooraha ayaa laad
xor ah u dhigay Barcelona oo ku jirtay cidhifka xerada ganaaxa, taasoo uu
Christensen ku dhex toogtay xerada ganaaxa, isla markaana uu ku kala firdhiyey
difaacii uu ku gaadhay Ansu Fati, kaasoo kubad xoog badan ka hoos mariyay bidix
Bravo. Daqiiqadii 93-aad ee ciyaarta ayaa waxaa goolka labaad u dhaliyay
kooxda Blaugrana, waxaana goolka labaad u dhaliyay
ciyaaryahan Lorraine Moron daqiiqadii 101-aad, kaddib karoos uu ka helay
saaxiibkiis Luiz Henrique. cagta ee shabagga Ter Stegen.
Ansu Fati ayaa lumiyay fursad uu ciyaarta ku dili karay daqiiqadii 117-aad,
kadib markii uu karoos ka helay Ferran Torres, wuxuuna dabada kaga dhuftay
goolhaye Bravo.
Garsoorihii ciyaarta ugu caansanaa ayaa kaadhka labaad ee digniinta ah u taagay
Guardado oo ah ciyaartoyga Real Betis oo ciyaarta laga saaray iyo kooxda
Andalus oo si aan dhamaystirnayn u ciyaarayn, ka hor inta aanu dhamaan waqtigii
labaad ee dheeriga ahaa.
Labada kooxood ayaa hogaanka u dhiibay rigoore ay ku dhoola cadeynayeen
Barcelona, iyadoo Ter Stegen uu soo iftiimay oo labo kubadood ka celiyay
Juanmi iyo Carvalho, si ay ugu badiso Blaugrana (4-2).
Wararka naga soo gaaraya gobolka Galgaduud ayaa sheegaya in maanta
ciidamada Xoogga dalka iyo kuwa deegaanka ay gudaha u galeen degmada Ceeldheer
oo ka tirsan gobolkaasi kadib markii ay isaga baxeen xoogag Shabaab.
Ciidamada huwanta ayaa lagu soo warramayaa inay si nabdoon kula wareegeen
degmadan oo ay muddo sanado ah ka talineysay kooxda.
Sidoo kale ciidamada ayaa haatan howlgallo miino baaris ah iyo kuwa lagu
sugayo amniga ka wada gudaha degmadaas iyo hareeraheeda.
Wasiirka Gaashaandhigga Soomaaliya, Cabdiqaadir Maxamed Nuur (Jaamac) oo
qoraal soo saaray ayaa xaqiijiyay in Ceeldheer ay soo gashay gacanta
dowladda, isagoo boggaadiyay ciidamada sameeyay howlgalkaas oo isugu jiro
Xoogga dalka iyo kuwa dadka deegaanka.
Sidoo kale wuxuu tilmaamay in ciidamada ay sii socon doonaan, isla-markaana
ujeedka u yahay in Galmudug oo dhan laga xoreeyo kooxda Al-Shabaab.
Xaaladda ayaa haatan mid kacsan, waxaana weli dhaq-dhaqaaqyo iska soo
horjeedo iyo guluf dagaal laga dareemayaa qaybo kamid ah gobolka
Shalay ayey aheyd markii ciidamada huwanta ay la wareegeen gacan ku heynta
magaalo xeebeedka Xarardheere ee gobolka Mudug oo maalmo kahor ay isaga baxday
Al-Shabaab.
Arrintan ayaa muujineyso inay Al-Shabaab laga sii itaal roonaanayo,
isla-markaana lagu jebiyay howlgalladii u dambeeyay ee ka dhacay, Hiiraan,
Sh/Dhexe, Galgaduud iyo Mudug.
Howlgallada dagaal ee ka dhanka ah koxoda Al-Shabaab ayaa haatan si weyn
ugu sii fidaya dalka oo dhan, ayada oo tan iyo markii ay billowdeen kooxda lagu
gaarsiiyay jab xoogan, isla-markaana looga qabsaday deegaano horleh oo sanado
badan ku jiray gacantooda.
.jpeg)
