Madaxweynaha dowladda Soomaaliya Xasan Sheikh Maxamuud ayaa shaaciyay in
ciidamada Soomaaliyeed ee Eritrea ku maqan ay dalka kusoo laaban doonaan dhammaadka
bishaan illaa bisha January ee sannadka cusub.
Madaxweynaha Soomaaliya ayaa sheegay inay soo
dhamaatay dib u dhacyadii ku imaan jiray dib usoo celinta ciidamada
Soomaaliyeed ee lagu tababaray dalka Eritrea, kuwaas muddo ku dhow saddex dano
ku sugan Eritrea.
Hadalkaan ayuu madaxweynuhu ka sheegay xaflad su’aallo lagu weydiinayay, taasoo
ay soo qaban qaabiyeen jaaliyadda Soomaaliyeed ee magaalada Minneapolis ee
dalka Maraykanka.
“Insha allah, dhallinyarada Eritrea jirta mar dhow way imaanayaan. Bishaan
aan ku jirto ee December inta aysan dhamaanin way soo billaabanayaan,
Janawarina way soo dhameystir mayaan. Waa diyaar, dib u dhac dambe ma
rajeynayno,” ayuu yiri madaxweynuhu.
Hadalka madaxweynaha Soomaaliya kasoo baxay ayaa kusoo aadaya, xilli dowladda
Soomaaliya ay oo kaashanaysa dadka deegaanka ay ku guulaysatay inay Alshabaabka xoreyso deegaano badan oo kuyaala Hirshabeelle iyo Galmudug.
Madaxweyne Xasan Shikh wuxuu sheegay in maalmaha soo socda labada maamul ay xor
ka noqon doonaan Alshabaab, kadibna loosoo jeesandoono Koonfur Galbeed iyo
Jubbaland oo ah meelaha ay ku xooggan yihiin Alshabaab
Ra’iisul Wasaaraha
Xukuumadda Federaalka, Mudane Xamse Cabdi Barre oo maanta ka qaybgalay munaasabad
lagu xusayay Maalinta Caalmiga ah ee La-Dagaallanka Musuq-maasuqa, ayna soo
qabanqaabisay Wasaaradda Caddaaladda iyo Arrimaha Dastuurka, ayaa caddeeyay in
xukuumaddu ay biliaabeyso kacdoon lagula dagaalayo Musuq-maasuqa si sare loogu
qaado hufnaanta iyo isla-xisaabtanka.
Mudane Xamse ayaa munaasabadda ka sheegay in Musuq-maasuqu uu yahay
cudurrada ugu xun ee ku dhaca bulshada iyo dowladnimada kaas oo sababa horumar
la’aan dhaqale, inaan laga faa’iideysan khayraadla dalka, inuu hoos u dhaco
dakhligii dowladda uga soo xaroon lahaa gudaha, inay hoos u dhacdo sumcadda
qaranka, in bulshadu aamini weyso dowladda, in dadka aqoonta iyo kartida leh ay
waayaan fursad ay ugu shaqeeyaan dowladda iyo inuu bulshada kala fogeeyo uuna
abuuro dabaqado kala sarreeya
Ra’iisul Wasaaraha oo sheegay in xukuumadda DanQaran ay ka go’an tahay
cirib tirka Musuq-maasuqa ayaa adkeeyay muhiimadda ay leedahay in bulshada iyo
dowladda oo wadajira ay la dagaalaan, oo dhaqan musuq naceyb ah buslada laga
dhex abuuro maadaama toosinta nidaamka dowliga ah kaliya uusan ku filneyn la
dagaallanka Musuqa.
Mudane Xamse Cabdi Barre waxuu hoosta ka xariiqay in uusan jirin cadaw ka
weyn Musuq-maasuqa oo dalkeenna heysto marka laga reebo kooxda Khawaarijta,
sidaa darteed ay xukuumadda dagaalka ay kula jirto Khawaarinta ku xijin doonto
Kacdoon iyo dagaal ka dhan ah Musuq-maasuqa dalkeenna ragaadiyay.
Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuu ayaa ku
dhowaaqay in dowladda federaalka ay qabaneyso shirweyne lagu dhisayo gole sare
oo Islaami ah.
Xasan Sheekh ayaa hadalka ka sheegay magaalada Minneapolis
oo uu habeen hore kula hadlay Jaaliyadda Soomaaliyeed.
Waxaan qabaneynaa Shirweyne Culimada Soomaaliyeed isugu
imanayaan oo aan kaga tashaneyno dhisidda Golaha Sare ee illaalinta Shareecada
Islaamka,” ayuu yiri madaxweyne Xasan Sheekh.
Al-Shabaab waxay ku xadgudbeen wax walba oo ay diinta
Islaamka reebtay. Maanta dowladda waxay u taagan tahay inay dhisto hay’adaha
dowladda ee ilaalin lahaa diinta sida Golaha Fatwada.”
Hadalka madaxweynaha ayaa imanaya xilli uu horey u sheegay
in Al-Shabaab aan looga adkaan karin militari ahaan balse ay qasab tahay in
dhanka fikirka lagala dagaalamo.
Militarigu waa qayb muhiim ah si kooxahan Khawaarijta looga
guulaysato balse marka aan ka hadlaynno duruufaha Soomaaliya waxaan
go’aansannay in labo jihood lagu siyaadiyo dadaallada socda: Dagaal fikir iyo
mid dhaqaale,” ayuu yiri madaxweynaha.
Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa dhanka kale carabka ku adkeeyey inuu gabagabo
yahay qorshaha looga taqalusayo Al-shabaab, sida fikirka, furimaha dagaalka iyo
dhanka maaliyadda oo ah seddax jiho ee dagaalka looga qaaday kooxda.
Waxaan idin sheegaya in dadka Soomaaliyeed ee ku nool dalka ay u kaceen
iney ka xoreeyaan Argagixisada, hada waa gabagabo howlgalada lagu xoreynayo oo
lagu ciribtiraayo cadawga Al-shabaab, maalmahan xaalada Shabaab-ka waxaan ku
sifeeya Kaluun biyihii ka gureen oo aan sii noolaa doonin,” ayuu yiri
madaxweynuhu.
Wafdi uu hoggaaminayey Madaxweyne ku xigeenka Dowlada Jubbaland Suldaan
Cabdiqaadir Xaaji Maxamud Luga dheere ayaa gaaray Xerooyinka ay ku noolyihiin
dadka barakacayasha ah ee deegaanada Goobweyn Qaamqaam, Yoontoy iyo
Buulogaduud.
Wafdigan ayaa waday Gargaar raashin ah loogu talo galay ilaa 4,300 oo qoys
oo ka timid Dowladda Imaaraadka Carabta oo ay wakiil ka tahay wasaaradda
gargaarka iyo maareynta masiibooyinka Jubbaland, waxaana la gaarsiiyey dadka
barakacayaasha ah oo u badan dadkii ay Abaaraha kaga ka le’deen xoolahoodii
iyadoona Gurmadkan uu kusoo beegmay Xili adag oo ay u baahi qabeen Gargaar
noocaan oo kale ah..
Qeyb kamid ah Kun tan Oo raashiin noocyadiisa kala duwan oo ay ugu deeqday
dowladda Imaaraatka -Carabata abaaraha ka jira deegaanada Maamul gobolleedka Jubbaland
ayaa la gaarsiiyay 2,000 oo qoys oo ka soo barakacay abaarta, kuwaasi oo ku
nool deegaanada “Bulu-guduud” “Cuuntoy” iyo “Gobin”.
Xaaji Maxamuud ayaa uga mahad celiyay Imaaraadka kaalmada ay u fidiyeen
dadka danyarta ah ee ku xoolo beelay abaarihii dalka ku dhuftay.
Mas’uuliyiin ka tirsan maamulka Jubbaland ayaa tilmaamay in dhawaan gargaar
bini’aadantinimo oo dheeraad ah la gaarsiin doono qoysaska ay abaaruhu
saameeyeen.
Isku aadka u dhexeeya Lionel Messi iyo Kylian Mbappe, oo ah labada
ciyaaryahan ee reer France ee Paris Saint-Germain, ayaa hogaaminaya finalka
Koobka Adduunka 2022, kaasoo Axadda soo socota dhexmari doona France iyo
Argentina.
Mbappe ayaa ku riyoonaya inuu markii labaad oo xiriir ah ku guuleysto koobkaadduunka Diiqa Faransiiska ka dib markii uu ka qeyb qaatay ku guuleysiga
horyaalka Russia 2018, halka Messi uu rajeynayo inuu dib ugu soo celiyo Koobka
Adduunka ee ka maqan Argentina ka dib markii uu muddo dheer ka maqnaa tan iyo
1986 Laakiin waxaa
jira khilaaf kale oo sii kordhinaya hurinta kulankaan, kaasoo ah horyaalka
gooldhaliyaha ugu sarreeya horyaalka, Koobka Adduunka ee hadda socda, iyadoo
Messi iyo Mbappe ay ka siman yihiin goolasha inta lagu jiro daabacaadda hadda,
iyagoo dhaliyay 5 gool.
Messi, haddii uu ku guuleysto horyaalka gooldhaliyaha ugu sareeya, waxay noqon
doontaa markii ugu horeysay ee xirfadiisa ciyaareed, marka laga reebo in ay
tahay markii seddexaad oo ciyaaryahan Argentine ah uu ku guuleysto horyaalka
gooldhaliyaha ugu sareeya Koobka Adduunka tan iyo labadii ciyaaryahan ee
Guillermo Stabile. 1930 kii oo dhaliyay 8 gool iyo Mario Kempes oo isna
dhaliyay 1978 kii oo dhaliyay 6 gool.
Mbappe ayaa sidoo kale ku riyoonaya inuu ku guulaysto koobka gooldhaliyaha ugu
sareeya markii ugu horeysay xirfadiisa ciyaareed, ka dib markii uu ku guuldareystay
inuu ku guuleysto abaalmarintaan koobkii ugu dambeeyay, taasoo uu ku guuleystay
xiddiga England Harry Kane oo dhaliyay 6 gool.
Mbappe ayaa ku soo celin doona abaal marinta gooldhaliyaha ugu sareeya France
hadii uu ku guulaysto horyaalkan ka dib markii uu muddo dheer ka maqnaa tan iyo
xidigii Just Fontaine oo dhaliyay 13 gool 1958 kii isla markaana ku guulaystay
horyaalka gool dhalinta wakhtigaas.
Isku dhacu kuma koobnaan doono oo kaliya Messi iyo Mbappe, sidoo kale waxa kale
oo jira Olivier Giroud oo u dhashay France iyo Argentine Julian Alvarez oo
dhaliyay 4 gool fursadna u helay in uu abaal-marintan ku guulaysto, halka
Moroccan Youssef Naciri uu dhaliyay laba gool, waxaana u hadhsan kulan uu
Croatia u ciyaari doono. go'aamin meelaha saddexaad iyo afraad.
Fursadda ayaa sidoo kale u bislaaday in laga gudbo caqabadaha lix gool ee
gooldhaliyaha Koobka Adduunka, iyo ka gudubka tiradan oo u baahnaa dhammaan
ciyaartoyda tan iyo Koobkii Adduunka 2006 ilaa hadda.
Ma jiro ciyaaryahan awood u leh inuu ka sarre maro lambarkan tan iyo markii
Ronaldo uu dhaliyay 8 gool daabacaaddii 2002 oo uu markaas ku qaaday
gooldhaliyaha ugu sarreeya Koobka Adduunka.
Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, Xamse Cabdi Barre oo
maanta guddoomiyay shirka toddobaadlaha ah ee Golaha Wasiirrada, ayaa uga
warbixiyay safarkiisi degmada Aadan Yabaal oo shalay isaga iyo wafdigiisa uu si
diirran ugu soo dhaweeyay Madaxweynaha Hirshabeelle Cali Guudlaawe Xuseen.
Mudane Xamse ayaa ka warramay xaaladda nololeed ee degmada oo uu sheegay in
Al-Shabaab dhibaatooyin dhinac walba ah ay u geysteen shacabka ku noolaa
degmada, isla markaana maanta ay dib u heleen xorriyad buuxda. Wuxuu ku
ammaanay Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed iyo dadka deegaanka ee naftooda u
huray sidii looga xorreyn lahaa degmada.
Waxaa sidoo kale isna Golaha Wasiirrada warbixin siiyay Ra’iisul Wasaare Ku
Xigeenka, Salah Jama, oo ka warramay shirarkii uu kaga qaybgalay dalalka Niger,
Jabuuti iyo Angola, oo dhammaantood looga hadlayay arrimo la xiriira isbeddelka
cimillada, amniga iyo isu dheelitirka horumarka dhaqaalaha dalalka Afrika.
Shirka Toddobaadlaha ee Golaha Wasiirrada ayaa waxaa lagu soo bandhigay
laba hindise sharciyeed oo ay Golaha u soo bandhigeen Wasaarada Amniga Gudaha
iyo Wasaaradda Arrimaha Gudaha, Federaalka iyo Dib u Heshiisiinta.