Madaxweynaha dowladda federaalka Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud iyo
wafdi uu hogaaminayo ayaa maanta gaaray magaalada Baydhabo ee xarunta
Kumeel-gaarka ah ee maamulka Koofur Galbeed.
Madaxweynaha iyo wafdigiisa ayaa waxaa si weyn ugu soo dhaweeyay garoonka
Shaati Gaduud madaxweynaha Koonfur Galbeed Cabdicasiis Lafta-gareen,
guddoomiyaha golaha shacabka Aadan Madoobe iyo masuuliyiin ka kala tirsan
golayaasha maamulkaasi.
Safarka madaxweyne Xasan Sheekh ee Baydhabo ayaa la xiriira gunaanadka
shirka dib-u-heshiisiinta Koonfur Galbeed oo muddooyinkii dambe ka socday
halkaas, kaasi oo uu furay 17-ka bishii hore.
Shirkan ayaa afar maalin kahor galay wajigiisa labaad, waxaana lagu wadaa
in dhawaan lasoo gaba-gabeeyo, ayada oo saacadihii lasoo dhaafay ay magaalada
ka socdeen kulamo loogu gogol xaarayo mira-dhalka shirkan oo xaqiijinaya
Koonfur Galbeed heshiis ah.
Amaanka guud ee magaalada Baydhabo ayaa aad loo adkeeyay, ayada oo
guddoomiyaha Golaha Shacabka Sheekh Aadan Madoobe uu xalay la kulmay Midowga
Musharraxiinta, Golaha Badbaadada iyo Madasha Samatabixinta Koonfur Galbeed.
Sheekh Aadan Madoobe ayaa masuuliyiintan wuxuu kala hadlay dardar-gelinta
wajiga labaad ee shirka dib-u-heshiisinta Koonfur Galbeed, isaga oo u sheegay
in si habsami leh loo sii amba qaado wajiga labaad.
Wajiga labaad ee shirka ayaa lagaga arrinsanayay hanaanka geedi socodka
nabada, sidii guul mira-dhal leh loogu gaari lahaa gogosha taala magaalada
Baydhabo, si dalka looga xorreeyo kooxda Khawaariijta Al-Shabaab.
Si kastaba, Arrimahan ayaa imanaya iyada oo lagu wado in wajiga 2-aad ee
dagaalka Al-Shabaab uu ka billowdo deegaanada Koonfur Galbeed, oo inta badan ku
jira gacanta kooxda.
Kooxda kubadda cagta Juventus ayaa burburinaysa heshiiska ay kula jirto
xiddiga reer France ee Paul Pogba oo xagaagii si xor ah ugaga soo wareegay
Manchester United, waxaanay kooxdaasi ka cadhaysan tahay laba arrimood oo isku
raacay.
Paul Pogba oo ay da’diisu tahay 29 jir ayaan wali hal ciyaarna u safanin
Juventus oo uu dib ugu soo laabtay kaddib lix sannadood oo uu kaga maqnaa
Manchester United oo kaga iibsatay £89 milyan oo Gini sannadkii 2016, taas oo
ka dhigtay ciyaartoygii ugu qaalisanaa dunida waqtigaas.
Laakiin intii uu kusoo laabtay Allianz Stadium ayaanu hal ciyaarna u
safanin, waxaana uu u jiifaa dhaawac soo gaadhay ka hor intii aanu
bilaabmin xilli ciyaareedku.
Old Lady oo markii hore uu qorshaheedu ahaa inay haysato Paul Pogba ayaa uu
isbeddel weyni ku yimid markii uu laacibkani noqday mid u nugul dhaawacyada oo
uu illaa hadda u jiifo, waxaana usii raacday in ay xataa shaki ka qabaan in uu
dib u helayo qaab-ciyaareedkiisii.
Kooxda Talyaaniga oo la dhibaatoonaysa dhaqaale xumo ku habsatay, dhowaanna
laga jaray 15 dhibcood ayaa waxa la sheegay in hadda ay sharciyaqaanadeedu
daraasaynayaan sida ay suurtogal u tahay inay kansalaan heshiiska Pogba oo
27kii ciyaarood ee kooxdaasi dheeshay xilli ciyaareedkan dhaawac u jiifay.
Juventus ayaa waxay Pogba ku kharash garaysay £31 milyan oo Gini oo ay
siisay markii uu sida xorta ah ugu soo wareegay xagaagii, waxaana uu u saxeexay
heshiis afar sannadood ah oo uu sannadkii mushahar ugu qaadanayo £7 milyan oo
Gini.
Wafdi ka socda UAE, oo uu hoggaaminayo Mudane Imran Sharaf, Kaaliyaha
Wasiirka Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ah ee Sare ee Sayniska iyo
Tignoolajiyada, iyo koox ka socota Wakaaladda Hawada Sare ee Emirates, ayaa ka
qayb galaya shirarka Qaramada Midoobay.
Kooxda Hawl-gabka furan ee Qaramada Midoobay ee yaraynta khataraha meel
bannaan iyada oo loo marayo heerarka iyo qawaaniinta iyo mabaadi'da dhaqanka ee
mas'uulka ah, oo bilaabmay Janaayo 30 waxayna socon doontaa ilaa Febraayo 3 ee
Geneva, Switzerland, si ay uga wada hadlaan horumarinta heerarka hubinaya
isticmaalka nabad iyo mas'uuliyadda leh bannaanka bannaan.
Ka-qaybgalka Imaaraadku waxa uu ka imanayaa doorkiisa heer gobol iyo heer
caalami iyo sida ay uga go’an tahay in uu taageero go’aannada ilaalinaya
isticmaalka nabdoon ee hawada sare iyo joogteynta muddada fog ee hawlaha hawada
iyo deegaanka, iyo sidoo kale taageerada ay u helaan mabaadi’da guud ee
yaraynaysa khataraha hadda jira. iyada oo aan la xaddidin suurtagalnimada in la
dhiso awoodda nidaamyada hawada ee waddan kasta.
Mudane Cimraan Sharaf waxa uu carabka ku adkeeyay in Imaaraadku aanu u arag
qaybta hawada sare sinji, balse ay u arkaan qayb muhiim ah oo kor u qaadaysa
iskaashiga caalamiga ah iyo dhisidda awoodda si loogu adeego bini’aadminimada.
Waxa uu muujiyay sida ay Imaaraadka uga mahadcelinayaan dadaalka lagu
dhimayo khataraha hawada iyo in laga shaqeeyo sidii loo soo afjari lahaa
daldaloolada sharciyeed ee ka dhashay horumarka tignoolajiyada iyo horumarka
degdega ah ee nidaamyada hawada sare.
Dhankiisa, Mudane Salem Butti Al Qubaisi, oo ah agaasimaha guud ee
wakaaladda hawada sare ee Emirates, ayaa ku nuuxnuuxsaday in Imaaraadku noqday
mid ka mid ah ciyaartoyda caalamiga ah ee ugu muhiimsan ee go'aan ka gaarista
qaybta hawada sare, sida ay hormuudka ka tahay, taas oo ay uga mahadcelinayaan
heerka caalamiga ah.
dadaallada gobolka iyo kuwa caalamiga ah ee lagu taageerayo horumarinta
siyaasadaha iyo qaab-dhismeedka sharci ee kor u qaadaya isticmaalka nabdoon ee
meel bannaan, kalsoonida iyo hufnaanta ka dhexeeya dalalka.
Waxa uu sharraxay in dadaallada caalamiga ah ee wadajirka ah ay awood u
leeyihiin in ay sameeyaan isbeddelkan, baabi'inta khataraha hawada, iyo
helitaanka xalal dhammaystiran oo caddaalad ah oo hubiya faa'iidada qaybtan si
loogu adeego dhammaan aadanaha.
Aragtida iyo yoolalka UAE waxay la jaan qaadayaan hadafka kooxda shaqada ee
furfuran si loo yareeyo khataraha hawada si loo xaqiijiyo nabadda iyo amniga
caalamiga ah iyada oo loo marayo iskaashiga iyo abuurista jawi ammaan ah oo
waara oo loogu talagalay jiilalka mustaqbalka.
Inta lagu guda jiro ka qaybqaadashada kalfadhiga saddexaad ee shirarka,
weftiga UAE waxay soo bandhigi doonaan talooyinka ka soo baxa daabacaadda
koowaad ee wadahadalka hawada Abu Dhabi ee ku saabsan heerarka suurtagalka ah,
xeerarka iyo mabaadi'da habdhaqanka mas'uulka ah ee la xidhiidha hanjabaadaha
hawada, kuwaas oo waxaa ku jira soo jeedin ah in la sameeyo qaab-sharciyeedka
caalamiga ah ee maamulka hawada sare si kor loogu qaado hufnaanta la xiriirta
dhammaan dhinacyada sahaminta hawada sare.
Kulamada kooxda shaqada furan ee Qaramada Midoobay waxay ka dhigan tahay
tallaabo go'aan ah oo lagu gaarayo mustaqbal ammaan iyo waara oo bannaanka ah,
iyada oo loo marayo iskaashi wadajir ah si loo horumariyo talooyinka wax ku
oolka ah ee hubinaya isticmaalka mas'uuliyadda leh ee dhammaan.
Madaxweynaha Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa guddoomiyey shir
afar-geesood ah oo ay wada qaateen madaxda, madaxweynaha Kenya William Ruto,
madaxweynaha Jabuuti Ismaaciil Cumar Geelle iyo ra’iisul wasaaraha Itoobiya
Abiy Axmed, oo iyagu galinkii hore ee maanta soo gaaray Muqdisho.
Shirkan u furmay madaxda Soomaaliya, Jabuuti, Kenya iyo Itoobiya ayaa
lagaga arrinsanayey sidii loo mideyn lahaa hawl-galada lagu cirib-tirayo
argagixisada, sida lagu sheegay qoraal kasoo baxay Villa Somalia.
Madaxda ayaa waxay fallaanqeeyeen hannaanka fulinta qorshaha Muqdisho ee ka
soo baxay shirkii maalmihii la soo dhaafay ay yeesheen wasiirrada
gaashaandhigga iyo taliyeyaasha ciidamada xoogga dalalka Soomaaliya, Kenya,
Itoobiya iyo Jabuuti.
War-murtiyeed shirka laga soo saaray ayaa lagu sheegay inay
madaxda ay isla garowsadeen baahida loo qabo iskaashi sare loogu qaadayo garab
is-taagga dalalka deriska ah ee la xiriira dagaalka ay Soomaaliya kula jirto
kooxda Al-Shabaab.
Sidoo kale madaxdan ayaa wadajir u bogaadiyey guulaha
ciidamada Soomaaliyeed ay ka gaareen howl-galadii lagu xoreeyey deegaano badan
oo ka tirsan dalka, kuwaasi oo argagixisadu ay ka soo maleegi jireen falalka
gurrucan iyo amni darrada heer dal iyo heer gobol.
Waxay sidoo kale madaxda isku raaceen in la sameeyo howlgal
wadajir ah oo lagu qaadayo goobaha ay ku harsan yihiin argagixisada si gebi
ahaanba Soomaaliya oo dhan looga xoreeyo Al-Shabaab, loona fududeeyo dhimista
ciidamada ATMIS iyo in si tartiib tartiib ah mas’uuliyadda amniga Soomaaliya
loogu wareejiyo ciidamada
Waxaa lagu heshiiyey in si wadajir ah loo qorsheeyo oo loo
abaabulo olole hawlgal oo xooggan oo dalalka safka hore ah, kaasi oo lagu
baadigoobayo laguna burburinayo Al-Shabaab, howlgalkaasi oo jihooyin badan ah,
laguna beegsanayo meelaha muhiimka ah ee Al-Shabaab ay kaga sugan yihiin
koonfurta iyo bartamaha Soomaaliya. Ololahan xasaasiga ah ee waqtigiisa ku
imanaya ayaa ka hortagaya in canaasiirta ay u gudbaan gobolka,” ayaa lagu yiri
war-murtiyeedka.
War-murtiyeedka ayaa intaas ku daray in madaxa ay qireen
codsiga dowladda federaalka Soomaaliya ee ah inay hesho ballan-qaadka iyo
taageerada dalalka deriska ah ee ay ciidamada ka joogaan Soomaaliya si ay ugala
qayb qaataan ciidamada xoogga dalka Soomaaliyeed ka guuleysashada iyo
burburinta kooxaha argagixisada.
Waxay sidoo kale soo dhaweeyeen codsiga dawladda Soomaaliya
ee ah in la helo taageero lagu qalabeeyo cutubyada cusub ee Ciidamma Xoogga
Dalka iyo in kor loo qaado awoodda hub ee cutubyada Ciidamada Xoogga Dalka ee
hadda howlgala
Wararka ka imaanaya gobolka Galgaduud ayaa sheegaya in xalay dagaal u
dhexeeyay ciidanka dowladda oo garab ka helaya kuwa dadka deegaanka iyo
Al-Shabaab oo dhinac kale ah uu ka dhacay duleedka magaalada Wabxo ee
gobolkaasi.
Dagaalka ayaa yimid, kadib markii ay ciidamada huwanta weerar ku qaadeen
xubno ka tirsan Al-Shabaab oo isku uruursanayey deegaanka Ceelgorof ee
gobolkaasi.
Xubnaha kooxda Al-Shabaab ee la weeraray ayaa lagu soo warramayaa in
xilligaasi ay qorsheynayeen inay weeraraan degaanka Goobo oo hoostaga degmada
Maxaas ee gobolka Hiiraan, halkaas oo ay ku sugan yihiin ciidamada Xoogga dalka
iyo kuwa dadka deegaanka.
Saraakiil ka tirsan milariha Soomaaliya oo la hadlay warbaahinta ayaa
shaaca ka qaaday inay heleen xogta Al-Shabaab, kadibna ay u daba mareen inay ku
weeraraan deegaanka Ceelgorof, taas oo dhabar jab u keentay kooxda weerarka ku
qaadi laheyd aagga Maxaas.
Sidoo kale saraakiisha ayaa intaasi ku daray in dagaalka ay ku dileen in ka
badan illaa 10 xubnood oo ka tirsanaa kooxda Al-Shabaab, gaadiidna ay ka
guubeen.
Howlgallada ayaa lagu soo warramayaa in ay weli kasii socdaan xadka u
dhexeeya labada gobol ee Hiiraan iyo Gagaduud oo dhaca bartamaha Soomaaliya.
Xaaladda ayaa sidoo kale ah mid aad u kacsan, waxaana labada dhinac ay
dhaq-dhaqaaqyo iska soo horjeedo ka wadaan halkaasi, taas oo cabsi ku abuurtay
dadka deegaanka.
Dhanka kale ma jiro wax hadal ah oo ka soo baxay dhinaca kooxda Al-Shabaab
oo ku aadan dagaalkaas ee ay guulaha ka sheegteen ciidamada huwanta ah.
Hiiraan iyo Galgaduud ayaa kamid ah gobollada ay ka socdaan howlgallada
xoreynta ah, waxaana jab xoogan lagu gaarsiiyay Al-Shabaab oo looga saaray
dhulkii ugu ballaarnaa.
Danjire Linda Thomas-Greenfield, Wakiilka dowladda Mareykanka ee Qaramada
Midoobay, ayaa ku dhawaaqday inuu Mareykanka bixin doono in ka badan 41 milyan
oo doollar oo dhaqaale ah si loo badbaadiyo nolosha, laguna daboolo baahiyaha
bini’aadinimo ee Soomaaliya.
Xaaladda bini'aadantinimo ee Soomaaliya waa mid aad u xun," ayay tiri
Thomas-Greenfield oo Muqdisho kulan kula qaadatay madaxweynaha Soomaaliya,
Xasan Sheikh Maxamuud.
Danjiraha Qaramada Midoobay ee Maraykanka ayaa sheegtay, Maraykanku inuu sii
wadayo inuu la shaqeeyo dowladda Soomaaliya si loo kordhiyo ammaanka, iyo in la
hubiyo in taageerada bani'aadamnimada iyo horumarinta ay gaaraan degaanada
dhawaan laga saaray al-Shabaab.
Gargaarkan cusub ee dowladda Maraykanka ayaa imaanaya iyadoo abaartu ay sii
xoogeysatay kadib xilli roobaadkii shanaad oo baaqday, taasoo keentay in dadka
ay halis ugu jireen macluul.
Maalgelinta cusub ee Maraykanka ayaa la sheegay inay xoojinayso dadaallada ka
hortagga macluusha iyadoo diiradda la saarayo wax ka qabashada nusqaanta
cuntada, daweynta nafaqo-xumada ba'an ee haweenka iyo carruurta, iyo la
dagaallanka cudurrada dilaaga ah ee hadda dillaacay sida jadeecada iyo Shuban
biyoodka.
Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheikh ayaa Dowladda Maraykanka ku bogaadiyay
gacanta weyn ee ay ka geysanayaan la dagaalanka Alshabaab, waxa uuna sheegay
inay Alshabaaab khatarka weyn ku yihiin amniga Gobolka.
.jpeg)
