Wasiirka Gaashaandhigga XFS oo Riyaad kaga qeybgalay Meertada labaad ee
Wasiirdda Difaaca wadamada Islaamka (IMCTC)
Wasiirka Wasaarada Gaashaandhigga Soomaaliya Mudane Cabduqaadir Maxamed
Nuur ayaa Magaalada Riyaad ee Boqortooyada Saudi Carabiya kaga qayb galey
Meertada labaad ee Wasiirdda Difaaca Wadamada ku bahoobey Isbaheysiga
Militeriga La-dagaalanka Argagaxisada ee wadamada Islaamka (IMCTC).
Wasiir Cabduqaadir Maxamed Nuur ayaa ka warbixiyey guulaha Shacabka iyo
dowlada Soomaaliyeed ay ka gaareen la dagaalanka iyo Ciribtirka Khawaarijta
Argagixisida ah.
Dhanka kale kale Wasiirka ayaa shirka la wadaagey khatarta ay u
leedahay geeska Afrika iyo Badda-cas xad gudubka Dowlada Itoobiya ay ku baal
martay dhammaan Shuruucda Caalamiga iyo kan Gobolka islamarkaana ugu
xadgudubtay Madaxbanaanida iyo badqabka dhuleed ee Jamhuuriyadda Federaalka
Soomaaliya.
Warar dheeraad ah ayaa kasoo baxaya dagaal xoogan oo saakay aroornimadii
hore ku dhexmaray deegaanka Shabeellow ee gobolka Mudug ciidamada dowladda iyo
kuwa Ururka Al-shabaab.
Dagaalka ayaa yimid kadib markii xubno ka tirsan kooxda Shabaab ay weerar
xoogan oo qaraxyo ku bilaawday ku qaadeen fariisimo ciidanka dowladda iyo kuwa
dadka deegaanka ku leeyihiin Shabeellow.
War qoraal ah oo kasoo baxay dowladda Fedaraalka ayaa lagu sheegay in
weerarka Al-shabaab ay ka hortageen ciidanka xoogga dalka iyo kuwa dadka
deegaanka ee loo yaqaano Macawiisleeyda, islamarkaana jab xoogan lagu
gaarsiiyay kooxda.
Qoraalka kasoo baxay dowladda ayaa lagu sheegay in weerarka lagu dilay 21
ka mid ah xubnahii Al-shabaab ee weerarka ku qaaday deegaanka Shabeellow.
"Ciidaa Xogga dalka Soomaaliyeed oo kaashanaya geesiyada xaq-udirka
deegaanka ayaa ka hortegay qorshihii maleeshiyaadka naf la caariga ah, waxaana
dagaalka looga dilay in ka badan 21 maleeshiyaad ah, waxaana laga gubay 4 gaari
oo mid ka mid ah uu yahay gaari Biijii ah" ayaa lagu yiri qoraalka kasoo
baxay dowladda
Deegaanada dhaca Koonfurta gobolka Mudug waxaa dhowrkii bilood ee lasoo
dhaafay ka socday howlgalo ka dhan ah kooxda Al-shabaab ee ku sugan deegaanada
gobolkaas, waxaana howlgalaasi kooxda looga xureeyay deegaano badan oo ay horay
uga talin jireen kooxda.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh
Maxamuud, ayaa ka qeyb galay shir looga hadlayay amniga Soomaaliya oo ay
martigelisay dowladda Imaaraadka Carabta.
Shirkan oo dhacay Arbacadii shalay ayaa waxaa ka qeyb galay dalalka
Soomaaliya ka taageera amniga, sida Imaaraadka, Qatar, Mareykanka, Ingiriiska
iyo Turkiga.
War saxaafadeed ka soo baxay madaxtooyada Soomaaliya ayaa lagu sheegay in
shirka diiradda lagu saaray sidii dowladda Soomaaliya looga taageeri lahaa
dagaalka ay kula jirto argagixisada iyo isku xirka kaalmada caalamiga ah ee
dhanka ammaanka.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda ayaa carabka ku adkeeyay muhiimadda ay leedahay
in la ilaaliyo xasiloonida gobolka, lagana fogaado in la wiiqo guulihii laga
gaaray dagaalka lagula jiro argagixisada, taasoo uu sheegay in aan la gaari
doonin haddii aan la ixtiraamin madax banaanida iyo midnimada dhuleed ee
Soomaaliya.
Waxaa xusid mudan in Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya ay dhamaadkii
sanadkii hore ku qabatay Xarunta Qaramada Midoobay ee New York Shirkii Amniga
Soomaaliya, kadib markii laga qaaday cunaqabateynta hubka ee saarneyd dalka,
kaasi oo looga hadlayay sidii Soomaaliya looga taageeri lahaa isku filnaansho
amni. iyada oo loo marayo dhismaha iyo qalabaynta ciidamada qalabka sida ee
Soomaaliya.
Qaramada Midoobay ayaa sheegtay in ay u baahan tahay US$1.6 bilyan si
loo daboolo baahiyaha 5.2 milyan oo qof oo Soomaaliya ku nool sanadka 2024-ka,
taas oo ku dhawaad 40 boqolkiiba hoos u dhacday marka loo eego 2023-ka.
Xafiiska isku xirka arrimaha bini’aadantinimada ayaa warbixintiisa bilaha
ah ee bini’aadantinimo ee laga soo saaray caasimadda Muqdisho ku yiri: “Baahida
bini’aadantinimo waxay ahaan doontaa mid aad u sareysa Soomaaliya sanadka
2024-ka sababo la xiriira jahawareerka soo noqnoqda, oo ay ku jiraan
dhacdooyinka cimilada sida abaaraha, fatahaadaha, colaadaha, amni darro,
baahsanaanta faqriga iyo cudurrada dillaaca.”
Waxa uu intaa ku daray in dhibaatooyinkani ay sii wadi doonaan in ay sii
huriyaan baahiyaha bini'aadantinimo oo ay barbar socdaan arrimaha aasaasiga ah
sida saboolnimada kala duwan oo 55 boqolkiiba dadweynaha ay ku nool yihiin meel
ka hooseysa xariiqa faqriga ee qaranka, la'aanta hab-nololeedyo kala duwan iyo
kobac dhaqaale oo siman, kala qaybsanaan siyaasadeed iyo takoorid, iyo
gaarsiinta liita ee aasaasiga ah. adeegyada.
"La-hawlgalayaashu waxay qorsheynayaan inay xoojiyaan iskaashiga
horumarinta caalamiga ah iyo la-hawlgalayaasha maalgelinta si ay u taageeraan
horumarka iyo kor u qaadista saddex qaybood - xalal waara, yaraynta khatarta
musiibada ee la xidhiidha maareynta biyaha, iyo qaababka ilaalinta
bulshada," ayaa lagu yiri warbixinta.
Dhacdada El Niño, oo keentay roobab culus iyo daadad, ayaa la filayaa inay
sii jirto inta u dhaxaysa Oktoobar iyo Disembar 2023, ayay hay'addu sheegtay,
taasoo ay u badan tahay inay horseedi doonto roobab ka sarreeya kuwii caadiga
ahaa Maarso iyo horraanta Abriil. Saadaasha ay sameysay Hay’adda Cunnada iyo
Beeraha ee Qaramada Midoobay u qaabilsan Waaxda Warfaafinta Dhulka iyo Biyaha
Soomaaliya ayaa muujineysa khatarta fatahaadaha Wabiga iyo fatahaadaha.
Tani, sida ay sheegtay hay'adda Qaramada Midoobay, waxay cadaadis saari
doontaa adeegyadii markii horeba xumaaday, waxayna kordhin doontaa baahida
cuntada, biyaha, nadaafadda, caafimaadka, waxbarashada, ilaalinta iyo gargaarka
hab-nololeedka, gaar ahaan degsiimooyinka ay ku nool yihiin dadka
barakacayaasha ah.
Guddoomiyaha Hay’adda Maaraynta Musiibooyinka Qaranka Mudane, Maxamuud
Macallim Cabdulle ayaa maanta furay shir looga hadlayo qorshaha ka jawaabista
baahiyaha bini’adamnimo ee sanadkaan 2024.
Shirkan waxaa ka soo qayb-galay ku-xigeenka Ergayga gaarka ee xoghayaha
guud ee Qaramada Midoobay ahna xiriiriyaha gargaarka bini’aadamnimo ee
Soomaaliya George Conway, xubno ka socda wasaaradaha gargaarka dowlad
goboleedyada, hay’addaha samafalka, deeq-bixiyayaasha iyo madax ka tirsan QM.
Hay’addaha dowliga iyo kuwa aan dowliga ahayn ee qaabbilsan arrimaha
samafalka ayaa waxay dalbadeen lacag dhan $ 1.6 bilyan si loo caawiyo dad
gaaraya 5.2 Milyan oo Soomaali ah sanadka 2024.
Guddoomiyaha SoDMA ayaa sheegay in sanadkii tagay dadka Soomaaliyeed ay aad
u waxyeelleeyeen fatahaado ka dhashay roobabkii Elnino, kuwaas oo sababay
barakac fara badan isagoo sheegay in 80% dadka ku barakacay ay yihiin Caruur
iyo Haween.
Wasiirka Maaliyadda Xukuumadda Federaalka Soomaaliya, ayaa maanta oo Axad
ah kulan la qaatay wakiilka Bangiga Adduunka ee Soomaaliya, Christina Svensson.
Intii uu socday kulanka ayaa waxaa looga hadlay taageerada dhanka farsamada
iyo dhaqaalaha ee Bankiga Adduunka uu siiyo dowladda Soomaaliya. Kulanka ayaa
sidoo kale diiradda lagu saaray arrimaha dib u habeynta maaliyadda iyo xoojinta
hannaanka maamulka maaliyadda dowladda.
Kulanka ayaa sidoo kale lagu soo qaaday mashaariicda horumarineed ee
Bankiga Adduunka uu ka fuliyo Soomaaliya iyo sidii wada shaqeyn dhow ay u
yeelan lahaayeen Bankiga Adduunka iyo dowladda Soomaaliya.
Wasiirka Maaliyadda ayaa muujiyay sida uu ugu faraxsan yahay in xarunta
Wasaaradda uu ku soo dhoweeyo wakiilka Bankiga Adduunka, isagoo xusay inuu kala
hadlay barnaamijka dib u habeynta maaliyadda, horumarinta dowlad wanaagga,
mashaariicda uu Bankiga ku taageero Soomaaliya, horumarinta iyo dib u habeynta
dhaqaalaha dalka.
.jpeg)
