Madaxweynaha dowladda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud oo
khudbad ka jeediyey Munaasabadda xuska sannad-guurada 63-aad ee markii calan
Soomaaliyeed oo xor ah laga taagay dhul Soomaaliyeed, gaar ahaan gobollada
Waqooyi ee dalka ayaa xusay qiimaha taariikhiga ah ee ay ka tarjumeyso
maalintan oo ku suntan midnimo iyo Soomaalinimo.
Madaxweynaha ayaa sheegay in aan la inkiri karin dhibaatooyinka ay soo
mareen dadka Soomaaliyeed iyo dhaawacyada gaaray midnimada, balse jiilasha
maanta iyo barri ay hortaallo sidii ay uga dhabeyn lahaayeen riyada ku aaddan
Soomaaliya xasilloon, heshiis ah, dadkeeduna ay ku mideysan yihiin, taas oo u
baahan isu dhibrin iyo isu tanaasul.
“Dadka Soomaaliyeed waa in ay ka fakaraan boqol sano kaddib xornimada,
Soomaaliya noocee ah ayaan u dabbaal dagi doonnaa?!. Soomaaliya qurxoon oo
deggan oo ay na mahadiyaan kuwa u dabbaal degi doona ayaa la rabaa in aynu
hirgelinno. Dadka waxa isku haynaya oo aan kala geynayn ayaa na hurran”.
Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa bogaadiyey xasilloonida iyo horumarka ay ku
tallaabsadeen Gobollada Waqooyi, waxa uuna sheegay in ay ka dhiman yihiin
waxbadan oo kale oo ay ku heli lahaayeen midnimada iyo dowladnimada
Soomaaliyeed, isagoo soo bandhigay sida ay uga go’an tahay in la dhammeystiro
xal u helidda cabashadooda ku aaddan dowladnimada Soomaaliya.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh
Maxamuud ayaa sheegay in qorshaha dowladda ee dhanka Waxbarashada ay tahay mid
ahmiyad weyn ugu fadhiso, isla markaana dowladdu ay 10,000 oo macalimiin ah ku
biirin doonto nidaamka Waxbarasho ee dalkeenna.
Madaxweynaha ayaa yiri Waxaan ogahay sida tacliintu u baabi’in karto
saboolnimada. Waxaan ku soo koray deegaan yar oo miyiga ku yaal. Markii uu
geeriyooday aabahay, hooyaday waxay caqabad wayn kala kulantay sidii ay ku
xaqiijin lahayd inaan waxbarasho helo.
Walow aysan awoodin inay wax akhriso, waxay haddana si joogto ah u hubin
jirtay shaqo-guriga (layli) la i soo siiyay iyadoo eegi jirtay haddii wax
calaamad casaan ahi ka muuqato. Hal-adayggeeda awgiis, waxaan awood u yeeshay
inaan gacan ka gaysto dhisidda mid ka mid ah hay’adaha tacliineed ee dalka ugu
wayn. Fursad taas la mid ah ayaan u doonayaa dhammaan carruurta Soomaaliyeed.
Sababtaas awgeed, dowladdayda waxay durba billowday olole ballaaran oo
macallin-qoris ah, kaas oo higsanaya in 10,000 oo macallimiin ah lagu biiriyo
nidaamka waxbarasho ee dalka, iyadoo 20 boqolkiiba ay noqon doonaan hablo
macallimiin ah. Durba, waxaan qornay 3,000 oo macallimiin kuwaas oo haatan
tababar ku jira.
Wasiiru dowlaha Arrimaha Dibadda Sheekh Shakhbout bin Nahyan bin Mubarak Al
Nahyan, ayaa shaley shir guddoomiyay shirka golaha ammaanka ee looga hadlayay
xaaladda Soomaaliya, isagoo ka codsaday beesha caalamka inay sare u qaaddo
heerka jawaab celinta. xaaladda bini'aadantinimo iyo isbedelka cimilada ee
Soomaaliya.
Kulankaan oo ahaa mid si heer sare ah loo soo agaasimay ayaa waxaa lagu
qabtay dalka Imaaraadka Carabta bishii June ee sanadkan, iyadoo uu goob joog ka
ahaa Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh
Maxamuud.
Wuxuu kula dar daarmay Ra’iisul Wasaaraha in uu gacan ka geysto sidii wax
looga qaban lahaa dadka walaalaha ah ee Soomaaliyeed ee ay abaaruhu saameeyeen,
taasi oo sababeysa barakaca qoysaskii ay ku soo barakaceen si ay u helaan meel
ay gabaad ka dhigtaan, isagoo yiri: “Wax ka qabashada dhibaatooyinka
bini’aadantinimo iyo kuwa cimiladu waxay u baahan tahay isku xirnaan,
ballaarinta gargaarka."
Sidoo kale, Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu carabka ku dhuftay inay ka go’an tahay
Imaaraadka inay Soomaaliya ka taageeraan dhinacyadan, iyagoo bixinaya gargaar
dhan 194.6 milyan oo dollar intii u dhaxaysay 2018 ilaa 2023.
Dhanka kale, Ra’iisul Wasaaruhu wuxuu carabka ku adkeeyay in falalka
argagixisanimo, gaar ahaan kuwa ay Al-Shabaab soo abaabulaan ay ka dhigan
yihiin caqabada ugu adag ee lagu gaari karo himilooyinka siyaasadeed, bulsho
iyo dhaqaale ee Soomaaliya, wuxuuna yiri:
Saddexdii bilood ee hore ee sanadkan. sanadkan, tirada shilalka la
xidhiidha argagixisanimada ayaa kor u dhaafay shilalka hore iyo kuwa la diiwaan
galiyay tan iyo 2016-kii. Ra’iisul Wasaaraha ayaa intaa ku daray
“Imaaraadku wuxuu aad uga walaacsan yahay sii kordhaya weerarada ay Al-Shabaab
ku beegsanayaan dadka rayidka ah iyo ciidamada ammaanka, oo ay ku jiraan kuwa
lagu bartilmaameedsanayo shaqaalaha iyo xarumaha ciidamada Midowga Afrika ee ku
sugan Soomaaliya.
Ra’iisul Wasaaraha ayaa carabka ku dhuftay sida ay uga go’an tahay
Imaaraadka inay taageerto hiigsiga qaran ee Soomaaliya, isagoo carabka ku
adkeeyay muhiimadda ay leedahay in diiradda la saaro dib u heshiisiinta, dib u
habeynta hanaanka doorashada, iyo xoojinta wada shaqeynta dowladda Soomaaliya
iyo dowlad goboleedyada dalka
iyadoo loo marayo Golaha Wadatashiga Qaran. Sidoo kale, Ra’iisul
Wasaaruhu wuxuu bogaadiyay dadaalka ay dowladdu ugu jirto sidii heshiisyo iyo
wada-hadal lagu gaari lahaa, taasoo qayb ka ah dadaallada lagu dhisayo waddan
ka soo baxa himilooyinka shacabka.
Intii uu ku guda jiray booqashadiisa New York, Mudane Sheekh Shakhbout bin
Nahyan waxa uu kulamo laba geesood ah la qaatay madaxda sare ee Qaramada
Midoobay iyo xubno ka tirsan diblomaasiyiinta, isagoo sii xoojiyay ballanqaadka
Imaaraadka ee iskaashiga iyo heer caalami.
Dhinaca kale, Guddoomiyaha Golaha Ammaanka ee QM waxa uu la kulmay
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud,
Madaxa Hay’adda Cunnada Adduunka ee Cindy McCain iyo Danjire Ammar Ben Jomaa.
Wakiilka Joogtada ah ee Algeria u fadhiya Qaramada Midoobay.
Madaxweynaha Soomaaliya, Xasan Sheekh Maxamuud, ayaa codsi u gudbiyay
Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay (UNSC), isagoo ka codsaday inay dib u
eegaan cunaqabataynta hubka ee saaran dalka tan iyo 1992-kii.
Madaxweyne Xasan Sheikh ayaa si faahfaahsan u soo bandhigay xaaladda amniga
Soomaaliya ee xilligan iyo horumarka laga gaaray dagaalka lagula jiro kooxda Al
Shabaab.
"Waxaan garwaaqsanahay in Al-shabaab laga adkaado ay u baahan tahay habab
dhinacyo badan leh oo ay ku jiraan ciidammo ammaan oo karti iyo hufnaan leh,
geeddi-socod dowlad-dhiseed oo loo dhan yahay, iyo awoodda dowladdu ay u
leedahay inay bixiso adeegyada muhiimka ah ee shacabka," ayuu yiri
Madaxweynaha.
Madaxweynaha ayaa sheegay in horumar la taaban karo ay Soomaaliya ka gaartay la
dagaallanka maal-gelinta Alshabaab, oo ay ka mid tahay adkeynta xeerarka ka
hortagga lacagaha la dhaqo iyo in la xiro in ka badan 300 oo xisaabaad oo
lacago sharci darro ah lagu siin jiray ururka Alshabaab.
Xasan Sheikh wuxuu ka codsaday ergada UNSC inay u doodaan sidii guud ahaan
looga qaadi lahaa cunaqabateynta hubka, isagoo caddeeyay in tallaabadaas ay
Soomaaliya u suurtagelineyso in si wax ku ool ah loola dagaallamo argagixisada.
Si kastaba ha ahaatee, Madaxweynaha ayaa sheegay in cunaqabateynta hubka ay
noqotay mid caqabad ku ah marka loo eego tilaabo wax ku ool ah oo loogu
talagalay dadaallada amniga Soomaaliya. Waxa uu ku dooday in cunaqabateyntan ay
caqabad ku tahay in dalka uu helo awoodaha lagama maarmaanka u ah in si hufan
loola dagaalamo Al Shabaab.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka
Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh Maxamuud ayaa kulan miro-dhal ah kula qaatay
xarunta Wasaaradda Gaashaandhigga Maraykanka ee Pentagon ka, Xoghayaha Difaaca
Mudane Lloyd J. Austin.
Austin ayaa ku bogaadiyay Madaxweynaha horumarka dhabta ah ee
uu ku tallaabsaday xilli aad halis u ah oo kooban waxa uuna sheegay in nabadda
iyo xasilloonida Soomaaliya ay aas-aas u tahay nabadda Gobolka iyo Adduunka,
sidaas daradeedna ay ka go’antahay in ay gacan ka siiyaan dowladda Soomaaliya
xaqiijinta amniga iyo ladagaallanka argagixisada.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya Mudane Xasan Sheekh ayaa
kala hadlay Wasiirka Difaaca Maraykanka doorka ay ka qaadanayaan wajiga Labaad
ee howlgalka dalka lagaga xoreynayo argagixisada Alshabaab, isagoo warbixin ka
siiyay guulaha wax-ku-oolka ah ee laga gaaray wajigii 1-aad ee lagu xoreeyey
deegaanno iyo magaalooyin badan oo argagixisadu ay ku dhibaateynayeen
muwaadiniin Soomaaliyeed, ayna ka soo maleegayeen falalka arxan darrada ah.
Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa la wadaagay Lloyd J. Austin
cunaqabetynta hubka ee saaran Soomaaliya caqabadda ay ku hayso dib u dhiska
ciidamada Xooga dalka Soomaaliya oo qorshahu yahay in ay si buuxda ula wareegaan
amniga dalka iyo dabar-goynta argagixisada, waxa uuna ka rajeeyey in codka
Mareykanka ay ku taageeraan qorshaha dowladda Soomaaliya ee laalidda
cunaqabateyntaas, ayna qeyb ka noqdaan olalaha Soomaaliya ay ka waddo Qaramada
Midoobey.
Sidoo kale, Madaxweynaha Jamhuuriyadda iyo Xoghayaha Difaaca Maraykanka
ayaa ka wada-hadlay xoojinta iskaashiga labada dal ee dhinacyada amniga iyo
xasilloonida gobolka, kor u qaadidda taageerada dib u dhiska ciidamada iyo
dagaalka ka dhanka ah argagixisada.
Madaxweynaha Soomaaliya
Xasan Sheekh Maxamuud iyo wafdi uu hoggaaminayo ayaa gaaray ayaa caawa gaaray
magaalada Washington ee dalka Maraykanka.
Madaxweynaha ayaa ka qeyb gelaya Fadhiga Golaha Ammaanka ee Qaramada
Midoobey, halkaas oo la sheegay inuu khudbad ka jeedin doona, isagoo dalalka
xubnaha ka ah Golaha warbixin ka siin doona xaaladda amniga Soomaaliya iyo
dagaalka ka dhanka argagixisada Alshabaab.
Xasan Sheekh ayaa ujeedka ugu weyn ee sfarkiisu yahay inuu dalalka Golaha
Amniga ku qanciyo sidii Soomaaliya looga qaadi ahaa cunaqabateynta hubka,
islamarkaana taageero ballaaran oo caalami ah loogu heli lahaa wajigaa labaad
ee dagaalka Alshabaab.
Waxaa kaloo la filayaa Xasan Sheekh uu kulammo la yeesho masuuliyiinta
dalka Maraykanka iyo madaxda Hay’adaha caalamiga ah.
.jpeg)
